Blogs & columns
Blog

Hoezo geneeskunde? Hoe vaak genezen wij nou echt?

5 reacties

Geëmotioneerd zit ze voor me. Het is al de derde hevige pijnaanval dit jaar die zij niet met haar eigen pijnmedicatie onder controle krijgt. In zo’n geval geven we haar een injectie met morfine. Deze 72-jarige mevrouw is inmiddels wel wat gewend.

Zij heeft sinds een aantal jaren last van chronische pijn vanuit haar rug, waarbij uit het niets hevige aanvallen kunnen ontstaan. Twee neurologen, een orthopeed en drie pijnspecialisten hebben zich erover gebogen, maar een verklaring is nog niet gevonden. Wanhopig maakt het haar. Als ze na de morfine-injectie wat tot rust komt, blijft de frustratie over. ‘Dokter, hoe kan dat nou dat niemand mijn pijn kan verklaren? Jullie artsen hebben toch allemaal geneeskunde gestudeerd? Waarom kan niemand mij dan genezen?’

Ik raak gepikeerd, verwacht zij nou van mij dat ik haar chronische probleem in één consult kan genezen? Ik kan toch ook niet toveren? Ik reageer met rationele argumenten. Het menselijk lichaam is ingewikkeld en uniek, we begrijpen nog lang niet alles. Ook weten we dat er veel mensen zijn die erg lijden onder hun klachten zonder dat wij als dokters daar een goede verklaring voor kunnen vinden. Vaak verleggen we het doel dan van genezing naar klachtenvermindering. Ik nodig haar uit om opnieuw na te denken over een passend traject en ze verlaat mijn spreekkamer. Toch had ze wel een goed punt. Want waarom noemen wij onze opleiding eigenlijk geneeskunde? Welke verwachtingen scheppen wij met deze naam? En hoe vaak genezen wij nou echt?

Waar vroeger nog de term ‘medicijnen’ werd gegeven, kwam daar eind vorige eeuw de naam geneeskunde voor in de plaats; de kunst van het herkennen en herstellen van verwondingen, ziekten of afwijkingen. De arts stond op een voetstuk. Zijn bevindingen werden niet betwijfeld en als er geen genezing mogelijk was, dan noemde je de patiënt uitbehandeld. Inmiddels is er veel veranderd. Door de combinatie van ontwikkelingen in de medische wetenschap en het mondiger worden van onze patiënt, worden er andere competenties van ons verwacht. Er is tegenwoordig bij elke kwaal meer dan één goed antwoord als oplossing en veel vaker gaat het niet meer om genezen, maar om je gezond voelen ondanks ziekte.

Ook is ons voetstuk kleiner geworden. We verwachten tegenwoordig dat onze patiënt meedenkt in de besluitvorming, we leggen verantwoordelijkheid terug en focussen ons zeker bij chronische ziekten op gezondheid en gedrag in plaats van ziekte en zorg. Uitdagender, en misschien wel moeilijker soms dan alleen genezen. Past de naam van onze opleiding dan nog wel?

Studenten ronden hun geneeskundeopleiding af zonder een enkele patiënt genezen te hebben. Er zijn zelfs specialisten die zelden aan genezing doen. Als huisarts genees ik mijn patiënt met een ingegroeide teennagel of een longontsteking, maar het merendeel van mijn spreekuur bestaat uit uitsluiten van ziekten, uitleg geven of het vervolgen van chronische aandoeningen. Is het niet wat pretentieus om aan die paar succesverhalen van genezing dan onze hele opleidingsnaam op te hangen?

Misschien is het ook wel spannend. Het opgeven van het idee dat wij als arts onze patiënt kunnen genezen. Het laatste stukje voetstuk valt weg als wij erkennen dat wij op een gemiddelde werkdag eigenlijk niemand hebben genezen. Past medisch hulpverlenerschap niet veel beter? Oké, minder flitsend maar eigenlijk wel realistischer en inhoudelijk meer passend. Nu alleen nog de vraag of  onze ego’s dit ook al aankunnen.

Meer van Eefje Suntjens

  • Eefje Suntjens

    Eefje Suntjens is werkzaam als waarnemend huisarts in de regio Utrecht. Zij rondde in 2020 haar opleiding af tot huisarts aan het Amsterdam UMC, locatie VUmc.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • M.L.F.J. Bak

    psychiater, Beek

    Wat een worsteling. Een worsteling die vele student geneeskunde en artsen hebben. Omgaan met onzekerheid en het bescheiden zijn in je eigen kunnen. Ik leef bij de gedachte dat patiënten eigenlijk nooit beter worden dankzij maar ondanks de dokter. Daa...rin zit de bescheidenheid in wat we kunnen en tegelijk de noodzaak duidelijk te maken dat herstellen (beter worden) vooral werk voor de patiënt is. Bijvoorbeeld, een gebroken been van gips voorzien, is een voorwaarde scheppen voor goede heling. Het is omgaan met onzekerheid en de ander serieus nemen als gelijkwaardige partner met de angst, (onterechte) verwachtingen en hoop. De kunst is daar zo goed samen mee om te gaan, ofwel geneeskunst.

  • S.F.E. Paas

    Chirurg, Sneek

    Beste collega Suntjes,

    Uw betoog maakt duidelijk waarom de chirurgie zo'n prachtig vak is. Op dagelijkse basis mag ik een veelvoud aan problemen oplossen. Een aandoening échte genezen geeft veel voldoening. Ik moet echter bekennen dat een chirurg ...in veel gevallen slechts het lichaam van de patiënt en handje helpt. Daarom is de naam Heelkunde ook zo passend. Met deze kennis in het achterhoofd kan men het beste voldoening halen uit het begeleiden van patiënten, in plaats van uit het genezen. De natuur doet immers het echte werk....
    Medisch begeleider dan maar als nieuwe beroepstitel?

  • arts-acupuncturisten, Molenhoek & Stiens

    Wij zijn mee eens met collega Suntjes. Voor vele aandoeningen of klachten kunnen we dit niet genezen binnen de reguliere geneeskunde. De behandeling is vaak symptomatisch ten koste van enige bijwerkingen. Daarom hebben we complementaire behandeling m...et acupunctuur toegevoegd aan ons behandel arsenaal, want met acupunctuur kan je de levenskwaliteit van de patiënt aanzienlijk verbeteren en soms ook de klacht genezen. Dit zou elke arts (inclusief de huisarts) moeten doen. Dit is een verrijking van je geneeskundig arsenaal. Graag verwijzen wij naar een recent artikel in BMJ, waarin gesteld is dat de klinische praktijk en het gezondheidsbeleid te weinig gebruik maken van de heilzame werking van acupunctuur, waarvoor robuuste systematisch reviews een hoge tot middelmatige mate van evidence hebben laten zien (Lu L, Zhang Y, Tang X, et al. Evidence on acupuncture therapies is underused in clinical practice and health policy. BMJ 2022 Feb 25;376:e067475)
    Dr. K.D. Liem en M.A. Rappoldt, arts-acupuncturisten

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater, THESINGE

    Soms genezen, vaak verlichten en altijd troosten.
    Het is een goede vraag of de term geneeskunde die lading wel dekt. Hoewel je ook kunt zeggen, dat het alleen betekent dat je weet wat kan en niet. Je bent kundig in wat genezen vermag en wat niet. ...

  • H.J.W. Bastiaans

    specialist ouderengeneeskunde, Purmerend

    Goed geschreven.
    ALLEEN sta ik al jaren gewoon met beide benen op de grond.
    De patienten, families en de maatschappij. Hebben daar in de afgelopen teintallen jaren hard aan gewerkt.
    Ik ben toevallig arts. zoals een ander toevallig timmerman is o...f loodgieter.
    Dat voetstuk ben ik allang kwijt ( als het er ooit is geweest)
    En steeds vaker ervaar ik, dat ik meer een voetveeg ben.
    ik ben er om U te dienen, in voor en tegenspoed.
    Al mijn beperkingen ten spijt

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.