Hoezo Apple innovatief?

Sla de vakbladen en de krant open en het meest gebruikte woord is innovatie. Soms lijkt het alsof elk congres over innovatie gaat. Maar de gezondheidszorg wordt zelden als goed voorbeeld gebruikt. Integendeel: telkens hoor ik dat de zorg veel innovatiever moet worden. Maar hoe vaker ik dit verhaal hoor, des te harder wijs ik het af. Omdat het een onnodige diskwalificatie is van alles wat er in de zorg gebeurt.

Eén voorbeeld. Twintig jaar geleden was het voor mensen met reuma bijna onmogelijk om hun leven enigszins prettig vol te houden en zelfstandig keuzes te maken. Maar met biologicals kunnen wij de ziekteactiviteit van reuma terugdringen. Geweldig, mensen kunnen weer echt leven. Ze hoeven niet meer te worden opgenomen in het ziekenhuis, operaties aan vergroeide ledematen zijn niet meer nodig. De pijn is minder, het bewegen gaat beter.

Dit is een enorme innovatie, ontstaan vanuit de wetenschap en samen met de farmaceutische industrie vertaald naar het hart van de zorg, de patiënt. Ook het vak orthopedie is hierdoor veranderd: er zijn minder operaties nodig. Zelfs op de ziekenhuizen heeft het invloed: minder afdelingen, minder verpleegkundigen, en de zorg is verschoven van klinische naar poliklinische zorg, dichter bij de patiënt. Zo heeft een innovatie in geneesmiddelen in amper twee decennia een revolutie ontketend in de zorg voor reumapatiënten.

Daar blijft het niet bij, want er zijn ontelbare voorbeelden van innovaties bij oncologie, chirurgie of cardiologie die de zorg fundamenteel hebben veranderd. Met als gevolg voor de samenleving dat we ziekten kunnen behandelen die vroeger ongeneeslijk waren. Uiteraard roept dit nieuwe vragen op, want dwarslaesiepatiënten krijgen ouderdomsverschijnselen waarop we antwoorden moeten zoeken. Bovendien moeten we door alle medisch-technologische oplossingen nadenken over de kosten.

Ondanks de vele vernieuwingen bestaat de indruk dat de zorg oubollig en te weinig innovatief is. Telkens worden wij erop gewezen dat de samenleving op een disruptieve innovatie wacht die de hele zorg overbodig maakt. Denk aan de killerapp en het ‘allesomvattende’ digitale platform voor de zorg. Die zijn er nog steeds niet. Toegegeven, wij werken niet zo snel als Apple, Uber of YouTube die de muziekindustrie, de taxiwereld en de entertainmentbusiness fundamenteel hebben veranderd.

Hoe kan dat? Dat ligt aan onszelf. Kwestie van imago. Wij moeten meer en beter laten zien wat we doen. Harder op de trom slaan, net als Uber, Apple en YouTube veel meer doen om onze patiënten enthousiast te maken. Telkens opnieuw vooruitgang boeken, daar gaat het om: een vooruitgang boeken die vijftien jaar geleden ondenkbaar was, zoals de iPad, die begin deze eeuw ondenkbaar leek.

Wij vergeten dus te vertellen hoe goed en innovatief wij werkelijk zijn. Op allerlei vakgebieden, voor honderden verschillende ziekten, zijn met behulp van de medische wetenschap innovatieve oplossingen ontwikkeld. En dat gebeurt nog steeds, dagelijks. Dat horen wij uit te venten. Opdat we onze patiënten eerder meenemen naar de nieuwe wereld van de zorg. In ons geval gaat het trouwens minder om de ‘innovatie’ van de iPad 6 naar de iPad 7. Maar om innovatie van leven in een rolstoel naar het exoskelet dat iemand met een dwarslaesie weer kan laten lopen.

Zijn we dan klaar in de zorg? Nog lang niet. Nooit. Maar van die schroom moeten we af. Laat ons informatie die buiten de zorgwereld gewoon is ook intern beschikbaar stellen; op dit gebied kunnen wij veel leren van de Apples en de Ubers. AI, big data, nieuwe ICT-platforms, beslissingsondersteuning, 3D-printing, zorg on demand, monitoring op afstand enzovoort, zijn daarbij gewoon de nieuwe instrumenten naast en met de medische wetenschap die zorg weer beter maken. Intussen blijft het echter unfair de zorg als oubollig weg te zetten. Dat beeld is mij te negatief. Omdat ik veel te trots ben op wat we met de wetenschap, de patiënten, de zorgaanbieders en de industrie telkens opnieuw weten te bereiken.