Blogs & columns
Blog

Hoe fysiek zijn wij?

Plaats een reactie

Het woord fysiek is aan een opmars bezig. ‘Vergader jij nog wel eens fysiek?’ ‘Ik heb Peter vorige week nog fysiek ontmoet!’ ‘Er mogen maar 30 mensen fysiek aanwezig zijn’. ‘Ik doe geen fysieke spreekuren meer’.

In al die uitspraken klinkt een soort heimwee naar lichamelijk contact. Dat contact is vanwege de pandemie flink teruggebracht. Officieel mag je geen fysiek contact hebben met niet-huisgenoten. Handen schudden is uit den boze. En daar houden wij ons natuurlijk netjes aan …

Voor dokters is fysiek van oudsher de tegenpool van psychisch. Je hebt fysieke klachten en je hebt psychische klachten. Fysiek is hier synoniem met somatisch. Het Griekse woord phusis betekent natuur. Fysica is natuurkunde. Dat ons lichaam tot de natuur behoort kan ik nog begrijpen. Zou onze psyche dan daar niet bij horen? Dat zou een vreemd soort dualisme zijn.

Corona maakt nog eens duidelijk hoe cartesiaans we nog denken. Misschien zijn we daardoor ook zo behendig geworden om op allerlei manieren het fysieke contact met anderen te omzeilen. Telefoon, e-mail, en dit jaar vooral het videovergaderen. Maar we voelen tegelijk: dit is het niet. Dit is geen volwaardige substitutie voor onze gewone omgangs- en overlegvormen. We zoeken dan ook naar sluipwegen om dat fysieke weer een beetje terug te krijgen. Een goede kennis krijgt een elleboogje, ook al lukt dat niet op anderhalve meter. Sporters geven elkaar een voetje. In bepaalde kringen geven ze elkaar kontjes.

Ik ga vandaag naar een uitvaart van een bekende dorpsgenoot. Ik draag een zwarte broek en een zwartfluwelen colbertje. Dat lijkt me wel passend. Mijn mondmasker zit uiteraard op de goede plaats en bedekt mond en neus. De familie van de overledene zit achter een lange tafel en is ook van mondmaskers voorzien. Van handen geven is uiteraard geen sprake, en het masker draagt ook niet bij aan de herkenning. Al is het met al een afstandelijk en weinig hartelijk gebeuren. Misschien vindt de familie het wel makkelijk, bedenk ik me, je kunt met die afstand en dat mondkapje je emoties makkelijker voor je houden. En ik kan dat ook. Als ik weinig emoties voel bij dit overlijden hoef ik die ook niet te veinzen.

Maar toch. Sta ik net het condoleanceregister te tekenen, komt er iemand op mij af. Hé, het is Alfred! Dat is lang geleden! Hij draagt geen mondkapje. Hij komt heel dichtbij en geeft me een klap op mijn schouder. Denk aan de afstand, zeg ik. Wat een mooi jasje heb je aan, zegt hij. Een jasje met een hoge aaibaarheidsfactor! Zijn hand glijdt van mijn schouder over mijn mouw naar beneden. Hij raakt godbetert mijn hand aan. Waarom draag je geen mondkapje, vraag ik, het is hier een publieke ruimte. Niks voor mij, zegt hij. Begin jij nu ook al met dat gezeur?

Zo ken ik Alfred weer. Hij is een heel fysieke man, altijd geweest. Altijd bezig anderen aan te raken, te knuffelen, en als het vrouwen betreft ook driemaal te zoenen: links-rechts-links. Het is duidelijk dat hij zich met deze pandemie ongelukkig voelt: hij kan zich niet lekker laten gaan zoals anders. Intussen lapt hij de coronagedragsregels wel mooi aan zijn laars. En hij is niet de enige. Op tv hoor ik een vrouw zeggen: ik doe niet mee aan die corona, anders word ik stapelgek! Alsof we het voor het kiezen hebben. Maar we hebben geen keuze. We moeten nog even afzien voor we ons weer helemaal fysiek mogen laten gaan. We moeten onze lichamelijkheid voorlopig blijven ontkennen. Buitenshuis althans. Misschien verleren we het wel. Of zijn we na de pandemie wat terughoudender. Eén keer zoenen is eigenlijk wel genoeg. U merkt het wel, ik ben niet zo fysiek als Alfred.

lees meer van andré weel
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.