Blogs & columns
Blog

‘Het wordt tijd dat u ingrijpt, dokter’

Plaats een reactie

Onze collega is door de rechter vrijgesproken van moord in de rechtszaak over de euthanasie op haar demente patiënte. Opluchting alom. Maar tegelijkertijd wordt weer eens duidelijk hoe groot de druk kan worden waar wij als artsen aan worden blootgesteld als het de grenzen van de euthanasiepraktijk betreft. Die druk neemt de laatste jaren hand over hand toe. Ik heb er last van en ik weet onder andere vanuit de intervisiegroepen die ik begeleid dat dit ook voor veel collega’s geldt.

Die druk komt behalve nu van de kant van het OM in de eerste plaats van de op regie en controle gerichte patiënt die middels de wilsverklaring meent recht te hebben op euthanasie. Een andere bron ervan vormt veelal de naaste omgeving van patiënten. ‘Zo kan het niet langer, dokter. Het wordt echt tijd dat u ingrijpt, dat het afgelopen is. We zijn er klaar mee…’

De druk komt ook van binnenuit, van de dokter zelf. We leggen de lat nu eenmaal heel hoog en willen, helaas ook ten koste van onszelf, ook bij terminale zorg superdeskundige en tegelijkertijd ook superaardige dokters zijn. Bovendien zijn we doe-beesten. Een goede dokter handelt en helpt. Dat doen dient in de terminale fase overigens vaak ook een ander doel. Al drukdoende hoef je niet stil te staan bij je eigen angsten voor verval, afhankelijkheid en doodgaan.

Aan de wortel van dit alles ligt de manier waarop we in onze westerse samenleving de tijd beleven. Het heersende tijdsbeleven is primair lineair, dat wil zeggen van A naar B, doel- en resultaatgericht. In zijn zeer lezenswaardige boek Blijf de aarde trouw plaatst de auteur Henk Manschot (verbonden aan de universiteit voor Humanistiek) dit lineaire tijdsbeleven tegenover het circulaire.1 Circulariteit in de tijd is verbonden met de regelmaat van de seizoenen, het cyclisch opkomen en weer vergaan van planten en dieren, met het ritme van de maan, van eb en vloed. Met geboren worden en sterven, met lijden en vreugde.

De lineair gerichte doe-/regiemens die we allemaal zijn geworden heeft de natuurlijke realiteit van de circulaire tijd geheel en al uit het oog verloren. Het is nodig dat we deze realiteit weer onder ogen gaan zien en de kwaliteiten ervan gaan herwaarderen. Zodat het lineaire tijdsbeleven niet langer zó dominant is. Doodgaan en het ermee verbonden lijden kunnen dan een andere lading krijgen en meer beleefd worden in hun natuurlijke context. En naast de nodige actie kunnen niet-doen, loslaten en accepteren de ruimte krijgen die bij deze laatste fase van het leven past.

Voetnoot

1. Blijf de aarde trouw. Pleidooi voor een nietzscheaanse terrasofie. Henk Manschot, uitgeverij Vantilt, 2016

Meer van Bram Tjaden

euthanasie dementie Tijd
  • Bram Tjaden

    Bram Tjaden is huisarts en mindfulnesstrainer.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.