Het syndroom van Trump
3 reactiesAls je buschauffeur wilt worden, moet je een keuring ondergaan. Niet alleen voor je eigen gezondheid. Ook en vooral voor de veiligheid van derden. Als een chauffeur brokken maakt, kunnen de gevolgen voor anderen rampzalig zijn. Dat geldt in het kwadraat voor een president die het koffertje met nucleaire codes naast zijn bed heeft staan.
We zijn bang voor brokkenmakerij van Trump vanwege zijn impulsieve gedrag. Maar een president elect ondergaat geen medische keuring, laat staan een psychologisch assessment. Evenmin is er een leeftijdsgrens verbonden aan dit gewichtige ambt. Iedereen kan president worden. Als je maar genoeg kiesmannen hebt. Leeftijd en gezondheid doen er niet toe. Eén keer is het bijna misgegaan door een zieke president.
John F. Kennedy leed toen hij president werd al meer dan dertien jaar aan de ziekte van Addison. Als hormoonsuppletie kreeg hij niet alleen corticosteroïdinjecties, maar ook testosteron. Per os nam hij laudanum en fenobarbital. Zijn lijfarts gaf hem ook nog amfetamine-injecties. De dagen vóór de invasie in de Varkensbaai (17 april 1961) was JFK zeer gespannen. De hormoonsuppletie moest worden verhoogd. Tijdens de invasie had hij hevige diarree. Zijn chronische urineweginfectie speelde op, waarvoor hij nog eens 600.000 eenheden procaïnepenicilline intramusculair kreeg. Volgens zijn biograaf was hij geagiteerd en labiel en huilde hij meermalen. De invasie werd een volledige mislukking. Anderhalf jaar later en één lijfarts verder, tijdens de Cubaanse rakettencrisis, was JFK er fysiek en mentaal veel beter aan toe. Hij trad resoluut op tegen de provocaties van Chroesjtsjov. De wereld bleef een kernoorlog bespaard.
Trump lijkt lichamelijk gezond. Hij heeft de regie over zijn leven stevig in handen. Volgens de definitie van Machteld Huber is hij kerngezond. Hij blaakt van zelfvertrouwen. Maar hoe zit het met zijn psychische gesteldheid? We zien bij Trump een gedragspatroon dat David Owen al in 2006 beschreef.1 Ik doel op het hoogmoedssyndroom. Owen laat zien hoe sommige wereldleiders dit syndroom ontwikkelen tijdens hun regeerperiode. Hij spreekt van een beroepsziekte. Als voorbeelden noemt hij Tony Blair en George W. Bush. De lijders aan dit syndroom ontberen elk ziekte-inzicht en zijn niet of nauwelijks van buitenaf te beïnvloeden. De aanwezigheid van drie symptomen uit de onderstaande lijst is volgens Owen voldoende om de diagnose te stellen.
1. De narcistische neiging om de wereld te zien als een toneel om macht en aanzien te verwerven.
2. Het voortdurend gericht zijn op het versterken van het eigen imago.
3. Een messiaanse wijze van spreken en de neiging om daarbij zelf in vervoering te raken.
4. De neiging om zichzelf met de staat te vereenzelvigen (ook bekend als het Lodewijk XIV-teken).
5. De neiging om over zichzelf te spreken in de derde persoon of met gebruik van het majesteitsmeervoud.
6. De overtuiging dat men alleen aan de Geschiedenis of aan God verantwoording moet afleggen.
7. Onrust, roekeloosheid en impulsiviteit.
8. Het geleidelijk in een isolement raken en zich vervreemden van zijn naaste medewerkers.
9. Incompetentie door gebrek aan aandacht voor details en aan leergierigheid.
Alleen al Trumps geliefde uitsmijter ‘We shall make America great again’, mits uitgesproken met passie en gevoel voor drama, als een echte redder des vaderlands, doet hem positief scoren op de nummers 3, 4 en 5 uit de symptomenlijst.
Het hoogmoedssyndroom kwam al voor in de Griekse oudheid. Men sprak toen van hubris. In de Griekse mythologie loopt het slecht af met de lijders aan hubris. Lees maar na hoe de goden de overmoedigen Tantalus en Prometheus hebben gestraft. De goden houden er niet van als een sterveling te hoog stijgt en hen wil evenaren. Het einde van hubris komt steevast in de vorm van Nemesis. De wraak van de goden leidt onherroepelijk tot de ondergang van de hoogmoedige. Het hoogmoedssyndroom is dus self-limiting. Dat is een rustgevende gedachte. Bij Trump zal het eerst nog veel erger worden. Maar dan zal wraakgodin Nemesis komen en hem uitschakelen. We weten alleen niet hoe en wanneer. Bid tot de goden voor een spoedige komst van Nemesis!
voetnoot
1. Owen D. Hubris and Nemesis in Heads of Government. Journal of the Royal Society of Medicine 2006; 99: 548-51.
Pieter Zwaan
Anesthesioloog n.p., Bennekom
Ik had gehoopt in ons tijdschrift gespaard te worden betreffende de woordorgie van negativisme betreffende Trump. Dag en nacht gaat het door in alle media met al die zogenaamde deskundigen .Men schreeuwt de kelen schor om maar zoveel mogelijk lelijk...s te zeggen.Ik stel voor dit onderwerp te laten rusten voor de "deskundigen".
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Macht corrumpeert is een oude wijsheid. We zullen moeten afwachten wat deze macht gaat doen met de heer Trump.
Toen in 2008 de bankencrisis kwam is er een rondvraag gedaan naar de oorzaak: De ontnuchterende conclusie was "narcisme", de ziekelijk gee...st die gaat geloven in zijn eigen verzonnen "derivaten" en andere financiële constructies. Terwijl de hele financiële wereld op dat moment eigen een soort piramidespel was geworden, waar iedereen bijstond en het liet gebeuren.
Macht heeft een uitdaging nodig, een onderzoekende journalistiek, satire, humor. Macht moet worden gerelativeerd, en de machthebber moet zich ook zelf blijven relativeren, zodra dat relativeren verdwijnt, dan wordt het pas eng.
In Nederland zien we toch ook wel wat negatieve effecten van macht op de politiek. Tegenwoordig worden alle ministers bij naam genoemd en als ze het hebben over hun werk gaat dat in de "ik" vorm. Het geeft een verkeerd beeld van het ambt van minister en het maakt het voor de persoon gevaarlijk om zich zo te vereenzelvigen met zijn of haar werk. Een minister is een vertegenwoordiger van zijn ministerie, het werk dat hij of zij doet wordt door een hele groep gedaan, het is dus een "wij" die aan het woord is. Ook is het onjuist om de minister bij de naam te noemen als het gaat over zijn of haar werk, als er iets is besloten dan wordt dat gedaan door het ministerie. Een minister heeft dus ook geen mening, de persoon die het minister ambt bekleedt verdwijnt eigenlijk. Een minister doet het werk binnen het kader van het kabinetsbeleid en de uiteindelijk verantwoordelijke is de minister-president. Het is wel eens aardig om door deze bril te kijken naar ons huidige politieke bestel. Wie is nu verantwoordelijk waarvoor? En wie spreekt wie aan? Hoe gaat de huidige politiek om met de "trias politica" in hoeverre houden we in dit land ons aan deze afspraken? Hoe zorgvuldig gaan politici hiermee om? Hoe ziek zijn we in Nederland?
dolf algra
zelfstandig bedrijfsarts - MC blogger, rotterdam
Dat Trump de Amerikaanse verkiezingen überhaupt heeft kunnen winnen valt velen (te ?) rauw op de maag. Getuige ook uit deze blog van André Weel. Amerika lijkt/is verdeelder dan ooit. Geen goed vooruitzicht.
Maar of Clinton het betere alternatief wa...s geweest valt ook ernstig te betwijfelen. Net zo goed als dat ik betwijfel of - in het geval Clinton had gewonnen - André Weel een blog over het zogenaamde Hillary Syndroom zou hebben geschreven. Hoe zou die omschreven kunnen/moeten worden ?
Of Trump aan de kenmerken van het hoogmoedsyndroom van Owen voldoet - kan ik nog niet goed beoordelen - alhoewel de eerlijkheid gebied te stellen dat de voortekenen inderdaad niet erg positief zijn. Ik zou zeggen: laten we deze scorelijst er de komende tijd maar bijhouden en gewoon gaan afvinken. Interessant overzichtje.
Dat we ook in het 'normale leven' behoorlijk last kunnen hebben van loslopende psychiatrie gevallen valt te lezen in het aardige boek van Manfred Kets de Vries - Wat leiders drijft. Aanrader.
Wellicht dat U er een paar van die gevallen herkent in uw eigen organisatie en/of instelling. Ze blijken allemaal zomaar vrij rond te (kunnen) lopen: de leeuwenkoningen, maar ook de brulapen, de hyena's, de valse honden, de luiaards, de papegaaien, de schapen, de queen bees, ....
Soms is een organisatie eigenlijk gewoon een dierentuin met een Trump tower/rots in het midden.