Het nieuwe abnormaal

Ik kan er niet aan wennen, sterker, ik wil er niet aan wennen aan dat ‘nieuwe normaal’.

Het is niet normaal wat er nu gebeurt. Schrikken als er iemand op minder dan anderhalve meter afstand van je komt. Het overkomt me steeds vaker. Ik geef toe dat ik altijd er al wel last van had als relatieve onbekenden te dicht bij kwamen. Sommige mensen hebben daar een handje van. Als ik ze op een receptie tegenkwam, zorgde ik er snel voor dat er minimaal een tafeltje tussen ons in stond, helemaal conform de nieuwe richtlijn voor de horeca. Maar dan praten we over de persoonlijke sfeer van zo’n 75 cm waar alleen je geliefden en goede vrienden in mogen komen. Nu mogen die goede vrienden en kinderen, om nog maar te zwijgen over kleinkinderen, alleen maar op anderhalve meter afstand in je omgeving verblijven. De gedachte dat dit zo nog wel een jaar of langer kan doorgaan, bezorgt me regelmatig koude rillingen en roept een somber toekomstbeeld op. Ik vind niet dat dat het nieuwe normaal is, dat moeten we abnormaal blijven vinden en een noodzakelijk kwaad dat zo snel mogelijk weer moet opdonderen. Mensen zijn geen solitaire, afstandelijke wezens en de berichten over verpieterende mensen, oud of jong, met of zonder beperking, stemmen echt helemaal niet vrolijk.

Die term ‘het nieuwe abnormaal’ verwijst voor mij ook naar het ‘oude abnormaal’. In groten getale over de aardbol heen en weer reizen: hoe normaal is dat? Ik geef toe, daar heb ik ook aan meegedaan. Congres in Chili? Interessant thema, goede sprekers, maar ook: mooi land, ben ik nog niet geweest, stond nog op mijn lijstje. Vlak voordat SARS-CoV-2 de wereld veroverde, heb ik nog ‘even’ vrienden in Thailand opgezocht. Abnormaal is misschien wel wat we deden: ongelimiteerd reizen, op te grote voet leven als mens, als steeds verder uitdijende mensenmassa.

Abnormaal is misschien ook wel de enorme complexiteit die we met elkaar gecreëerd hebben als het gaat om het produceren en uitwisselen van goederen, waaronder, om het even lekker actueel te houden, essentiële medicijnen, beademingsapparatuur en mondkapjes. Abnormaal is, vind ik al langer, ons complexe gezondheidszorgsysteem met gereguleerde marktwerking, waardoor samenwerken bepaald niet vanzelfsprekend is, en waardoor we laboratoria hebben die elk hun eigen testen kiezen en er internationale beveiligingsbedrijven zijn die ook nog even wat thuiszorgdiensten in hun pakket opnemen (De Groene Amsterdammer, 9 april 2020). En waardoor vooral kwetsbare mensen tussen de wal en het schip vallen.

Als het nieuwe normaal inhoudt dat we weer echt goed nadenken over wat publieke voorzieningen zijn en hoe we ervoor kunnen zorgen dat ze voor iedereen in gelijke mate toegankelijk zijn, dan wil ik wel over het nieuwe normaal denken en spreken, maar de anderhalvemetersamenleving blijft voor mij het nieuwe abnormaal.