Blogs & columns
Blog

Het mdo: toe aan een flinke renovatie

7 reacties

Bij een oncologische behandeling zijn vele zorgverleners betrokken, die de behandeling onderling moeten afstemmen. Daarom worden de meeste oncologische patiënten vandaag dan ook besproken in een multidisciplinair overleg (mdo). In de afgelopen decennia is het mdo vast onderdeel geworden van onze oncologische praktijk. Zo staat in oncologische richtlijnen dat een patiënt in een mdo besproken moet worden en ook het programma ‘Zichtbare zorg’ van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) benoemt het mdo als kwaliteitsindicator.

We vinden dus eigenlijk dat als een patiënt niet ‘besproken’ is dat er dan geen goede zorg is verleend. Het is maar zeer de vraag of dat waar is.

Het mdo is namelijk niet gratis. In onze ziekenhuizen worden wekelijks tientallen mdo’s georganiseerd waar zo’n twintig specialisten zitten à gemiddeld 125 euro per uur. Dan zijn de kosten per week al snel zo’n 50.000 euro aan specialisten zonder de administratieve ondersteuning, zaalhuur of ICT noch de voorbereidings- en uitwerkingstijd mee te rekenen. Doen we dit wel, dan is het kostenplaatje zeker tussen de 3 en 5 miljoen euro per ziekenhuis. Met het toenemende oncologisch volume in het achterhoofd neemt de druk op deze kosten dagelijks toe.

Het mdo is niet gratis

Is dat het allemaal waard?

Iedereen zal het ermee eens zijn dat mdo’s ons als specialisten dichter bij elkaar hebben gebracht, dat het een zegen voor de patiënt is dat er één goed behandelplan is in het ziekenhuis en dat het prettig is voor de specialist een klankbord te hebben voor complexe casuïstiek. Maar dat we hamerstukken verplicht moeten bespreken terwijl we ook al protocollen en richtlijnen hebben, dat mdo’s voor sommigen bijna een werkdag per week kosten en dat het een enorme bureaucratische druk geeft die niet of nauwelijks administratief ondersteund wordt, is iets wat veel te weinig wordt benoemd.

Bovendien, door het verplicht te stellen, leidt het mdo tot nog meer defensieve geneeskunde, waarbij er bijna geen beslissing meer genomen kan worden zonder dat het ‘in het mdo is besproken’.

Ook is het mdo in haar huidige vorm aan een flinke renovatie toe. Laten we alsjeblieft staand vergaderen (zitten is het nieuwe roken) want dat gaat bewezen sneller, geen koffie en telefoons in de zaal en gaarne een flexibele organisatie, zodat je ook last minute met een casus onder je arm kunt komen. We moeten af van ‘niet op tijd aangemeld dus volgende week’-bureaucratie. We zijn immers geen gemeentehuis maar een ziekenhuis. Wij zijn niet van ‘de krokodil achter het loket’, maar wij zijn dokters!

Wat mij betreft moeten de mdo’s dienend zijn aan de specialist, de hoofdbehandelaar diegene aan wie de patiënt het vertrouwen heeft gegeven. Wij moeten als specialist niet slaaf worden van ons eigen mdo, een instituut dat wij uiteindelijk zelf bedacht hebben.

Er is namelijk nog steeds geen enkele gerandomiseerde gecontroleerde studie waarin de meerwaarde van het bespreken van een patiënt in een mdo voor de behandeluitkomst bewezen is. En daar ging het toch allemaal om?

communicatie bureaucratie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Walter Mastboom

    oncologisch chirurg, Enschede

    Blogger Schelto Kruijff vindt dat een bespreking in het multidisciplinair overleg (MDO) niet voor alle patiënten bijdraagt tot een betere behandeling.
    Om dat te beoordelen verdelen we oncologische patiënten in vier categorieën met alle een eigen aanp...ak.
    1. Patiënten zonder ernstige comorbiditeit met een niet-complexe oncologische aandoening die volgens het zorgpad behandeld kunnen worden. Bespreking in een MDO is dan overbodig en verspilling van energie.
    2. Patiënten met ernstige comorbiditeit en een niet-complexe aandoening. Voor hen is geen richtlijn maar mag van de oncologisch gecertificeerde specialist een behandeling op maat worden verwacht.
    3. Patiënten zonder ernstige comorbiditeit met een complexe oncologische aandoening. Voor deze categorie (die collega Kruijff in zijn blog beschrijft) kan ‘papieren’ bespreking in een MDO waardevol zijn om alle behandelopties af te wegen.
    4. Patiënten met forse comorbiditeit en een complexe aandoening. Deze patiënten moeten worden beoordeeld op hun geestelijke en lichamelijke conditie in relatie tot de verschillende behandel(-on)mogelijkheden. Richtlijnen zijn op hen niet van toepassing. Een papieren beoordeling tijdens een MDO doet hen tekort.
    Door patiënten uit de eerste twee categorieën niet meer in een MDO te bespreken komen middelen vrij om de snel toenemende groep categorie-vier-patiënten te laten beoordelen door specialisten die de patiënt zelf zien. In ons ziekenhuis is voor dergelijke patiënten, onder leiding van een internist, de polikliniek ‘multimorbiditeit’ opgericht. Op één dag worden zij daar beoordeeld door de noodzakelijke specialisten, waaronder een geriater, en kan ook direct aanvullend onderzoek worden verricht. Aan het eind van de dag wordt – na overleg met alle betrokkenen – een gewogen behandeladvies gegeven dat wordt besproken met patiënt en zijn naasten.
    De generale SONCOS-eis om ‘alle patiënten met een primaire tumor in een MDO te bespreken’ verdient aanpassing.

  • Emiel Rutgers

    chirurg/oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis , Amsterdam

    Het MDO: toe aan verdere verdieping en dynamiek.

    Het is mooi dat Schelto Kruijff de waarde van het MDO van harte onderschrijft. Het gezamenlijk bespreken van het behandelplan voor een oncologische patiënt voordat een mes in die patiënt is gezet, ch...emo infuus is aangehangen of het bestralingsapparaat aangezet, is een groot goed. Een goed MDO maakt de behandelstrategie voor de patiënt beter en vaak efficiënter. Elke oncologische patiënt verdient deze aandacht. Ik ken geen “hamerstukken”. Achter elk oncologisch probleem kan iets onverwachts schuilen en dat weet je pas achteraf als je de patiënt goed besproken hebt. Natuurlijk nemen de aantallen oncologische patiënten snel toe, maar dat kan geen reden zijn om de klok terug te draaien. Juist deze volumetoename, maar ook de explosieve groei van kennis en mogelijkheden in de oncologie is een goede aanleiding om het MDO strak te organiseren: een goede voorzitter, een goede notulist en een goed voorbereide presentator (een zeer nuttige taak bijvoorbeeld voor de differentiant of fellow) in een optimale IT omgeving. En als er meer patiënten zijn zal je dat vaker moeten organiseren in de week. Dat maakt het werk dan ook meteen flexibeler. In het MDO ‘goede stijl’ gaan we zorgvuldig te werk, netjes zittend en voorbereid. De haastige chirurg die met open wapperende jas “even” last minute een patiënt komt bespreken om voor zijn eigen bedachte behandelplan het stempel van goedkeuring te krijgen is echt verleden tijd. En wat betreft het “randomiseren van het MDO” : ik zou geen studieopzet kunnen bedenken die in de volle breedte laat zien dat deze moderne en verdiepende aanpak voor de patiënt dan niet nuttig zou zijn. Ik ken ook geen gerandomiseerd gecontroleerde studie na bijvoorbeeld het nut van de ochtend- of middagoverdracht. Dat doen we toch ook allemaal netjes en vinden we onmisbaar. En dat geldt dus ook voor het MDO.

  • Joosten

    Radioloog, Nijmegen

    Collega Kruijff geeft wellicht onbedoeld een duidelijk zicht op hoe de behandeling van oncologisch patienten veranderd is van een one man chirurgie show naar een produkt van velen. De behandeling van een oncologische patient is zelden meer een hamers...tuk maar een op de patient en op maat gericht advies. Daarin spelen velen een belangrijke rol waarbij collega Kruijff voor het gemak de ondersteuners vergeet. Tegenwoordig is de uitslag van de patholoog niet meer zwart-wit maligne-niet maligne maar wordt een uitgebreid profiel van de tumor verwacht. Een besluit op grond van "nog niet helemaal klaar" is dan onzin. Dat geldt ook voor radiologen. Het stadieringsonderzoek bestaat al lang niet meer uit de X-thorax alleen om te zien of de patient geen metastasen heeft. Tegenwoordig worden bijna alle modaliteiten (Echo, MRI, CT PET, etc) ingezet om het ziekteproces in kaart te brengen en te kunnen vervolgen. Dit vereist specifieke deskundigheid en voorbereiding. Een specialist die met een casus onder de arm nog even wat te berde wil brengen op het laatste is het vergif van elk MDO.
    Het MDO moet op de schop maar niet op de manier die collega Kruijff voorstelt want dat is oude wijn in nieuwe zakken, we doen het MDO er even bij. Nee, het MDO is een integraal onderdeel van de professionele zorg voor de oncologische patient en zou ook als zodanig beschouwd en gehonoreerd moeten worden.

  • Jaap de Vries

    Chirurg oncoloog, Groningen

    Helemaal mee eens Schelto, deze krankzinnige shared decision making moet zo snel mogelijk terug gebracht worden tot een echte problem solving, daar leiden we onze studenten ook in op. We kunnen onze energie beter gebruiken voor een goede en realistis...che voorlichting van de patiënt.

  • Hans Weerdenburg

    Radioloog , Geldrop

    Goed samengevat de huidige gang v zaken waarbij grote hoeveelheid patiënten passeren en kwantiteit , lees norm, meer v belang lijken dan kwaliteit. Wel een kritische noot wat betreft op laatste moment bespreken zonder adequate voorbereiding. Dit lijk...t servicegericht , doch is ook een grote valkuil. Ik spreek als radioloog uit ervaring.

  • Gerda Schapers

    darmkankerpatient (IV) sinds 2010, ERMELO

    Wat een goed stuk, uit ervaring weet ik dat een MDO als een " haas" door de patiënten heen moet gaan. In mijn ziekenhuis behandelt het MDO in 1.5 uur 30-35 patiënten. Doet me een beetje denken aan de rapportenvergadering in het onderwijs. Er is extr...a aandacht voor een paar boosdoeners, de rest wordt afgeklopt.
    Mijn arts deelt mij het MDO oordeel mee, kijkt me aan en vraagt: wat denk je zelf?En als ik een andere optie heb gaan we daar over praten. Om slechts 1 voorbeeld te noemen: er is 1 metastase terug in de lever. 7 maanden daarvoor was de linkerleverlob verwijderd. Advies MDO: chirurgie, tenslotte nog steeds de gouden standaard volgend de richtlijnen. Klaar, volgende patiënt. Ik heb geopteerd voor een MWA . En dat is gebeurd. Woorden van mijn chirurg ( in een ander ziekenhuis, waar deze behandeling kon worden uitgevoerd en waar ik ook ben geopereerd): " ik ga je toch na 7 maanden niet weer openmaken als dat niet nodig is". Na de MWA was ik weer 9 mnd. ziektevrij.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Hear, hear... Uit het hart gegrepen! Behalve het staan tijdens MDO's dan, want daar krijg ik het vreselijk van in mijn rug.

    Ter illustratie van "Hamerstukken" volgt een advies uit een verslag van het MDO van de Neuro-Oncologie Commissie uit het nabi...jgelegen topklinische ziekenhuis, zoals voorgeschreven door de Werkgroep Neuro-oncologie van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.

    Vrouw, 83 jaar met een groot meningeoom rechts frontaal met veel omgevend oedeem. Na uitgebreid overleg met de neurochirurg wordt er een craniotomie verricht en de tumor verwijderd. Onderstaand advies komt uit het het verslag van de commissie. Ik verzin het niet...

    Advies: Angiomateus Meningeoom, WHO graad I. Vervolgen volgens de Richtlijn.

    En wat staat er in de richtlijn? MRI na 1, 2, 4, 6, 8, 10, 14, 18 jaar, etc tot de leeftijd van 80 jaar.

    Dat is nog eens een nuttig advies. Daar was ik als simpele perifere neuroloog natuurlijk nooit opgekomen!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.