Het bedrijfsartsentekort is bij deze opgelost
6 reactiesDe kopkant van de medaille zegt: de bedrijfsarts is in nood. Hoge nood zelfs, want het tekort aan bedrijfsartsen is zo groot dat die niet meer kan worden ingehaald. Dat blijkt uit de laatste berekeningen van het Capaciteitsorgaan. En daarmee staat de dienstverlening – in zijn volle breedte – op de tocht. Een serieuze zaak, lijkt me. Iemand moet al dat werk toch doen?
De muntkant van de medaille vertelt een heel ander verhaal: het ziekteverzuim is skyhigh, de bedrijfsartsen en arbodiensten verdrinken in het werk, en de tarieven die gevraagd kunnen worden zijn onwaarschijnlijk hoog voor onze branche (meer dan 250 euro per uur is de standaard; dat is tweemaal het huisartsentarief).
Daarnaast: steeds meer bedrijfsartsen – mogelijk al meer dan 40 procent? – zijn als zzp’er aan de slag gegaan. En geef ze eens ongelijk. Met drie tot vier dagen werken (van 8 tot half zes) verdien je een heel aardige boterham.
Twee kanten van dezelfde medaille. Over de kopkant – wij zijn in nood – wordt hoog van de toren geblazen, maar over die muntkant – wij verdienen bakken met geld – hoor je nauwelijks iemand. En dat schuurt eigenlijk best wel. Maar er is meer aan de hand.
Laten we de laatst bekende cijfers er even bij pakken. Volgens het Capaciteitsorgaan zijn er op dit moment nog 1510 bedrijfsartsen werkzaam (1310 fte). Dat zijn er zo’n vijfhonderd minder dan in de hoogtijdagen van weleer. De bedrijfsartsengroep is bovendien sterk vergrijst, waardoor – volgens de laatste berekeningen – binnen tien jaar maar liefst 73 procent (!) het vak zal verlaten. Ter vergelijking: de uitstroom bij de huisartsen wordt rond 23 procent geschat.
Dat betekent dat er straks nog maar vierhonderd (350 fte) bedrijfsartsen op de werkvloer van BV Nederland staan, aangelengd met een kleine groep instromende basisartsen en zij-instromende huisartsen en medisch specialisten. Met een voorzichtige inschatting kom ik uit op 600 tot maximaal 750 bedrijfsartsen (625 fte). Dat is minder dan de helft van het huidige aantal.
Daardoor zijn – en nu komt de crux van het verhaal – de huidige wettelijk afgesproken taken bij sociaal-medische begeleiding van zieke medewerkers én arbozorg niet meer uitvoerbaar. En dat levert een onwerkbare en onhoudbare situatie op. Niet zozeer voor de bedrijfsartsen en arbodiensten, als wel voor de klanten: dat is heel werkend Nederland. De zaak loopt dus compleet vast.
De laatste tien jaar zijn er veel inspanningen geleverd om hier wat aan toe doen, getuige dikke stapels rapporten, twee jaar vergaderen met dertig organisaties aan een kwaliteitstafel, een eigen wervingswebsite, het ritselen van vele ambassadeurs. Maar dat heeft het tij niet kunnen keren.
De NVAB luidt op dit moment de noodklok en vraagt om publieke financiering van de opleiding. Dat zou hét wondermiddel zijn waarmee dit probleem kan worden opgelost. Met de beste wil van de wereld kan ik deze argumentatie niet volgen, want financiering van de opleiding is een zaak van tweede, wellicht zelfs derde orde. De NVAB trekt aan het verkeerde touw en laat (bewust of onbewust) de olifant in de kamer onbesproken.
De realiteit die nu onder ogen moet worden gezien, is dat het tekort nooit meer ingehaald gaat worden. De allround bedrijfsarts – de alleskunner/-doener van weleer – sterft langzaam maar zeker uit.
Werkend Nederland zal het met minder bedrijfsartsen moeten doen – heel veel minder én voor altijd. Dat is iets om even aan te wennen, maar het is het nieuwe vertrekpunt. Maar niet getreurd. De bedrijfsarts zal zichzelf opnieuw moeten uitvinden. Door andere prioriteiten te stellen, en vooral veel overbodig werk te schrappen. Terug naar de kern. Door de basale kwaliteitsvraag te stellen: doen we de goede dingen én doen wij die goed?
In een vervolgblog zal ik laten zien dat er met zeshonderd bedrijfsartsen – volgens het principe van snoeien doet bloeien – nog heel goed te leven valt. We gaan het gewoon anders doen. De bedrijfsarts is dood. Leve de bedrijfsarts!
Meer van Dolf Algra
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Een korte vooruitblik. Als input voor het debat alvast. @ Collega Wingelaar. Uit de losse pols zomaar wat gedachten
Door het tekort aan bedrijfsartsen kan de normale standaard sociaal medische begeleiding niet meer worden uitgevoerd, terwijl dat w...el wettelijk zo geregeld is. Neem het opstellen van probleem analyses ed. Met alle problemen van dien. De wet zal dus moeten aangepast. Dat vergt het doordenken van het heel het verzekeringsstelsel rond arbeidsongeschiktheid. Daar is het OCTAS (Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheids Stelsel) zo net mee begonnen. Verwachte opleveringsdatum van het eindrapport: april 2024. Over een jaar dus.
Maar er zijn meer gebreken. Ook het arbostelsel is over haar houdbaarheidsgrens heen. Ik verwijs naar de problematiek van de bagage medewerkers bij Schiphol. Er gaat teveel mis, terwijl iedereen er bij staat maar niets doet.
Die twee zaken pakken mijns inziens samen. Kruidend ijs bovendien.
Wat kun je nog doen als je maar 600 bedrijfsartsen ter beschikking hebt ?
Ik zie vijf aanvliegroutes voor me. Kern is: haal de vrijblijvendheid eraf, stop dat gepolder.
1. de bedrijfsarts als medisch adviseur in tweede lijn - bij arbo diensten. Eerste lijn wordt gerund door case managers, maar bedrijfsarts werkt zonder taakdelegatie en/of eindverantwoordelijkheid. In advies/expert rol dus.
2. bedrijfsartsen als expert in dienst bij branche en sector organisaties, om arbobeleid uit te denken, te ontwikkelen en te implementeren, gericht op voorkoming van beroepsziekten. Een Arbouw 2.0 dus
3. aanscherping van toezicht op en versterking van arbeidsinspectie met 20-40 bedrijfsartsen, georganiseerd naar provincie en op sector/branche niveau - Als toezichthouder en dus druk op nummer 2. Arbo is is geen vrijblijvende zaak. de hefboom dus . Dit wordt de bodem van de pizza
4. bedrijfsartsen in de niche groep: een bonte verzameling aan expertisebureau's op allerlei gebied. Zoals specifieke keuringen, aov expertises, arbeidshygiene. Ter ondersteuning van 2 en 3
5. bedrijfsartsen bij Landelijke Bureau Onderzoek en Ontwikkeling - een soort SKB 2.0. Hier werken de denkers en ontwikkelaars. De RD functie/positie , die arbodiensten links hebben laten liggen cq laten versloffen. Juist geen academische werkplaats, want dat levert nauwelijks praktijk kennis op, maar een praktijkcentrum 3.0. Plaats van delict is de werkplek, de functie, het werk
De NVAB zal zich ook opnieuw moeten uitvinden. Er zijn al teveel richtlijnen, de opleiding moet praktijkgerichter gemaakt worden, herregistratie is home made moloch geworden. Formeer werkgroepen naar de top twintig meest voorkomende functie groepen, zoals politie-man/vrouw verpleging, docent, brandweerman, chauffeur, ....
Innoveer ! Kortom: er is werk aan de winkel. Werkend Nederland verdient beter
More to come in vervolg blog met de werktitel: de bedrijfsarts is dood, leve de bedrijfsarts
A.F. Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Over de tarieven @ collega Aartsen Kieburg
De tarieven zijn de laatste jaren fors gestegen. Te fors naar mijn idee. Het staat niet meer in verhouding tot elkaar. Nog maar tien jaar geleden - in slechtere tijden - werden bedrijfsartsen door arbodiens...ten 'weggezet' voor minder dan 100 euro.
Naar mijn inschatting werken veel zzp artsen voor minder dan 250 op dit moment, maar daar staat tegenover dat de standaard tarieven van grote en kleine arbodiensten rond de 250 en hoger liggen.
Toegegeven het is fluïde markt, die niet erg transparant is bovendien. Ook niet in de uiteindelijk te factureren kosten
Voorstel: maak maar eens een rondje met trefwoorden uurtarief bedrijfsartsen arbodiensten
Om over na te denken: veel zzp bedrijfsartsen hebben zich de afgelopen tien jaar verenigt in netwerken, zoals de Bedrijfsartsengroep (al wat ouder) of ander voorbeeld De Nieuwe Arts (meer recent).
Een voor één worden zijn/worden die (door)verkocht en/of opgekocht. Het meest recent voorbeeld daarvan is de overname van De Nieuwe Arts door het Zorg van de Zaak conglomeraat, die zelf eerder werd overgenomen door Parcom, een private equity club
Eerder had de HCC (Human capital )groep alle kleintjes al opgeslokt en is nu in ASR (grote verzekeraar) handen.
Je kunt je de vraag stellen: Wie heeft wat te vertellen in de arbo branche ? Grote concerns doen aan concentratie en marktmacht.
over HCC
https://www.humancapitalcare.nl/onze-historie
zorg van de zaak - parcom -dec 2021
https://www.zorgvandezaak.nl/in-de-pers/persbericht-parcom-en-huidige-aandeelhouders-bereiken-akkoord-over-de-overname-van-zorg-van-de-zaak/
zorg van de zaak - de nieuwe arts - dec 2022
https://www.zorgvandezaak.nl/nieuws/zorg-van-de-zaak-breidt-netwerk-uit-met-de-nieuwe-arts/
de bedrijfsartsengroep - keerpunt - 2019
https://www.ondernemersbelang.nl/nieuws/keerpunt-en-bedrijfsartsengroep-gaan-samen-verder/
T.T. Wingelaar
Militair duikerarts
Hieronder zit denk ik een denkfout die in ons hele zorgsysteem ingebakken zit. Stel dat de tarieven nog verder omhoog gaan (naar kosmische proporties), zullen er naar mijn verwachting nog steeds te weinig artsen kiezen voor de bedrijfsgeneeskunde in ...haar huidige vorm. Niet alles is met geld te koop, zeker als het alternatief (arts elders in de maatschappij) zo slecht nog niet is. :)
Als bedrijfsarts in opleiding voor de overheid verdien ik hetzelfde als mijn collega huisartsen en artsen M+G. Dat is minder dan civiel. En dat is prima, want ik ben van mening dat ik leuk en betekenisvol werk doe. Misschien een generatie-ding dat ik dat belangrijker vindt dan honorarium?
Zie uit naar de volgende column met uw toekomstperspectief!
M.A.J.M. Hamers
bedrijfsarts, Nijmegen
ik zal alvast de oplossing verklappen: stop na 4 of 6 weken ziekteverzuim de bovenwettelijke aanvulling van de loondoorbetaling tot 100%. Dan is ook meteen het tekort aan verzekeringsartsen opgelost.
B. Aartsen-Kiburg
Bedrijfsarts , Uitgeest
Correctie wat betreft de muntkant: dit is niet een gemiddeld tarief voor een bedrijfsarts. Arbodiensten leggen uiteraard nog behoorlijke marges op het uurtarief, maar daar moeten dan ook allerlei mensen/diensten/gebouwen van worden onderhouden. Dit g...eeft een scheef beeld mijns inziens. De gemiddelde zelfstandige komt hier echt niet aan.
[Reactie gewijzigd door Aartsen-Kiburg, Barbara op 11-02-2023 12:43]
R.P.J. Steins
Huisarts, Utrecht
Correctie wat betreft de muntkant van de medaille: dat is bijna viermaal het huisartsentarief.