Blogs & columns
Blog

Hé, ik probeer je een compliment te geven

Plaats een reactie

Treurig maar waar: we zijn als Velpon voor negatieve ervaringen en fouten die we maken. En als de antiaanbaklaag Teflon voor positieve ervaringen, complimenten en positieve feedback. Hieraan moest ik denken toen deze week de verantwoordelijke verpleegkundige me de medicatie voor noodgevallen liet zien.

Ik was onder de indruk van de zorgvuldigheid en overzichtelijkheid waarmee de voorraad in de kast was ondergebracht. Waarna ik haar hiermee complimenteerde. Zij antwoordde met een beetje een strenge blik: ‘Het kan altijd beter.’ Teflon: mijn compliment kwam totaal niet aan.

Neurowetenschapper Rick Hanson legt in zijn boek Geheugen voor geluk uit hoe dat met die Velpon en Teflon zit.1 Om te overleven tijdens de 600 miljoen jaar dat ons zenuwstelsel zich ontwikkelde, moesten onze voorouders zich vooral bewust zijn van gevaren, verliezen en conflicten. Hierdoor ontwikkelden onze hersenen een sterke voorkeur voor dergelijke negatieve ervaringen, leerden we hier sterk op te reageren en deze ervaringen goed op te slaan in het geheugen.

Zo kan ik me nog haarfijn het volgende voorval herinneren. Tijdens mijn coschap heelkunde stonden we met vijftien andere co’s, arts-assistenten en verpleegkundigen in een kleine kamer op de achtste verdieping van het Dijkzigt-ziekenhuis om het bed van een patiënt. Het was een snikhete dag. Ik stond ergens achteraan, vlakbij een wasbak en besloot mijn dorst te lessen. Toen de hoogleraar het geluid van het stromende water hoorde en mij voorovergebogen uit de kraan zag drinken onderbrak hij zijn betoog en riep: ‘Disrespectvol ten opzichte van de patiënt, eruit jij. Ik wil je hier niet meer zien. Weg!’ Ik voel nog de schaamte van de vernedering en mijn angst voor de eventuele gevolgen voor mijn opleiding. Velpon: veertig jaar na dato kan ik het geheel tot in alle details uit mijn geheugen opdiepen.

Inmiddels leven we allang niet meer in de jungle met loerende roofdieren die ons elk moment kunnen bespringen. Deze Velpon/Teflon-dynamiek is gedateerd en maakt ons nu kwetsbaar voor stress, onnodig bezorgd en angstig voor tegenslag en pijn. Het leidt tot verminderde kwaliteit van leven en tot minder plezier en verbondenheid op de werkvloer.

Die dynamiek maakt ook dat we bewuste aandacht moeten geven aan positieve ervaringen. De tijd nemen dus om complimenten aan te laten komen. Of die nu van een collega of dankbare patiënt afkomstig zijn. Ik ga tegenwoordig dan ook op de rem staan bij zo’n ‘het-kan-altijd-beter-reactie’. Hé, ik probeer je een compliment te geven, laat ’t even binnenkomen. En dat laatste zeg ik in voorkomende gevallen ook tegen mezelf… 

meer van Bram Tjaden

  • Bram Tjaden

    Bram Tjaden is huisarts en mindfulnesstrainer.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.