Haat-liefdeverhouding

Na het opvoeren van een compleet toneelstuk met een speelgoedautootje om het snipverkouden jochie af te leiden, nèt op het moment dat ik met mijn otoscoop zijn trommelvlies in beeld heb, gaat mijn telefoon: ‘Hoi, sorry dat ik je stoor maar ik heb een radioloog aan de lijn die jou wil spreken.’ ‘Moet het nu..?’ ‘Ja het moet nu.’

Het blijkt te gaan om een mevrouw die ik twee dagen geleden op het spreekuur zag. Ze gaf aan al langere tijd pijn te hebben in de linkerflank en bij ontbreken van een duidelijke diagnose vroeg ik een echo aan. ‘Er is sprake van forse hydronefrose links op basis van een zwelling die de ureter dichtdrukt, waarschijnlijk van gynaecologische origine.’ Ik val stil, kijk mijn patiëntje aan en zie een grote snottebel over het autootje druipen. Zijn moeder kijkt me verwachtingsvol aan in de hoop dat ik het gesprek snel afrond omdat ze het afleiden van haar zoontje niet lang meer kan volhouden. Het overvalt me. Wat moet ik hier nou op zeggen? ‘Ehm.. Is de patiënte nog bij jullie?’ Vraag ik. ‘Nee, ze is naar huis en ze weet nog van niks.’ Ik stamel iets als: ‘Bedankt, ik pak het op’ en hang op.

Verschillende primaire reacties gaan door me heen terwijl ik verder ga met mijn otoscoop alsof er niets aan de hand is: ‘Hallo? Waarom laat je deze patiënte naar huis gaan als radioloog zijnde?’ en ‘Lekker makkelijk om het op mij af te schuiven’. Het duurt maar heel even; het gehuil van het zieke kindje brengt me terug in de realiteit en ik denk aan de vrouw die ik zo moet gaan bellen met dit slechte nieuws.

Ik maak mijn spreekuur af en zit in dubio. Eerst de patiënte bellen? Nee, laat ik eerst maar dingen regelen zodat ik haar ook direct iets kan bieden. Volgende stap: Wie moet ik hebben? De uroloog of de gynaecoloog? Ik word overvallen door een eenzaam en verantwoordelijk gevoel zo alleen in mijn spreekkamer maar besluit het te negeren; er is werk aan de winkel.

Na twintig minuten en drie pogingen tot doorverbonden worden met de specialist, een spoedlijn op de poli die niet opgenomen wordt en een wanhopige poging de casus te bespreken met een SEH-arts heb ik beet: patiënte kan vanmiddag terecht op een poliklinisch spoedplekje. Mijn onrust neemt af: oké, dit is opgelost. De hele casus voelde tot nu toe erg als een administratieve last, totdat ik de patiënte zelf moet informeren en haar telefonisch het slechte nieuws breng. De telefoontjes die ik daarna tijdens lunchpauze moet doen vanwege de tijd die het me heeft gekost, neem ik voor lief.

Het zijn deze momenten waarop ik een haat-liefdeverhouding heb met mijn werk. Enerzijds de liefde voor het vak met alle onverwachte wendingen die het heeft, elke dag leren van nieuwe casuïstiek, overleg met specialisten of het contact met mensen. Anderzijds zat ik mijn werk ook behoorlijk te haten in die twintig minuten die ik, onrustig tikkend op mijn bureau, in de wacht hing en pogingen deed om deze patiënte terug het ziekenhuis in te krijgen. Onderweg naar huis die avond passeert het opnieuw mijn gedachten maar is het de compassie met mijn patiënte die overblijft. Vandaag moet een vreselijke dag voor haar zijn geweest.

Een haat-liefdeverhouding is wellicht de verkeerde uitdrukking voor wat ik voelde. Eerder een frustratie-liefdeverhouding. Met alle administratie, bureaucratie en logistiek die op je af kan komen waarbij je als huisarts de druk voelt om het zo goed en snel mogelijk te regelen voor je patiënt, ligt frustratie op de loer. Hoe zorg je ervoor dat het niet de overhand neemt? Ik neem het vandaag voor lief en besluit me te focussen op de mooie momenten: ook aan het eind van deze dag bleef er meer passie over voor het vak dan haat, gelukkig maar.