Goeie bazen bestaan, ook in de zorg - Dolf Algra

Deze week werd – voor de veertiende keer alweer – de Grote Prijs voor de Beste Werkgever in Nederland uitgereikt.^{1 2} De grote winnaar 2014 is de thuiszorgorganisatie Buurtzorg.
Goeie bazen blijken dus te bestaan. Juist ook in de zorg, want op het top 50-lijstje van bedrijven (met meer dan 1000 werknemers) staan maar liefst 19 zorgorganisaties, waaronder vier ziekenhuizen en tien instellingen in de gehandicaptenzorg.

Echt representatief is het onderzoek niet, maar het geeft wel een fraai inkijkje waarom bepaalde bedrijven zo goed scoren bij de eigen werknemers. Want: wat is het geheim van een goede baas?
Volgens de medewerkers zijn dat de volgende zeven kenmerken. Allereerst moet de organisatie een inspirerende directie hebben, die een aansprekende richting (visie, missie, strategie) voor de organisatie uitzet. Dat blijkt minder vanzelfsprekend dan je zou denken , want – interessant weetje uit dit onderzoek – maar liefst 35 procent van de medewerkers zegt geen idee te hebben wat de doelen van de organisatie zijn! Daar val je als directie toch wel even van stil, lijkt me.

Twee heel grote ergernissen moeten worden vermeden: medewerkers blijken een enorme hekel te hebben aan bureaucratie (onnodige regels en procedures) én zien zich graag verlost van onnodig management (de bekende leemlagen).

Wat verder positief bijdraagt is: waardering voor het vakmanschap, het delen van informatie en het toepassen van sociale innovatie.

Allemaal niet wereldschokkend zou je denken. Is dat nou alles? Want: wie wil dat nou niet? En: een beetje organisatie moet dit wel kunnen opbrengen. Dit is toch echt niet te veel gevraagd? In de praktijk blijkt het echter lastiger dan gedacht.

Als bedrijfsarts zie ik dagelijks dat geworstel in de organisatie: op het spreekuur, tijdens het sociaal-medisch overleg, in mijn rondgangen door het bedrijf, of in gesprek met directie en management.
Veel organisaties blijken nog erg traditioneel te zijn opgetuigd. Als een kerstboom dus: beslissers in de piek, met daaronder het operationele management (de bedenkers, de (af)schuivers), én daar beneden de brede onderlaag van de doeners, de uitvoerende medewerkers. Te vaak zijn deze lagen – in het geheel – niet op elkaar aangesloten. Gevolg: één grote communicatiestoornis. Alleen daar al is een wereld te winnen.

Buurtzorg laat zien dat het anders kan.^3-5 Het werd winnaar met een score van 8,7 Hun recept is even eenvoudig, als effectief: zelfsturende teams, geen bureaucratie, minimaal management en geen poeha. Buurtzorg met 8000 medewerkers, 270 miljoen euro omzet (!), en een gemiddelde leeftijd van 48 jaar (!) en een man/vrouwverhouding van 3 op 97 procent (!) tart daarmee elke dag op nieuw het dominante traditionele MBA- en managementdenken.

Een diepe buiging voor deze club is op zijn plaats. Petje af. Goeie bazen bestaan gelukkig. Het buzz-woord daarbij is minimal management.
links
1. Bekijk achtergronden en meer nieuws op de site Beste Werkgevers
2. Factsheet beste werkgever 2014
3. Lees er meer over in Buurtzorg de menselijkheid boven bureaucratie
4. Meer informatie over Buurtzorg? Bekijk hun site
5. Buurtzorg gaat nu ook internationaal aan de bak. Bekijk deze interessante video eens. Over een experiment in Minnesota USA.