Goed personeel is goud waard

De jaren tachtig met de ‘witte woede’ herleven. De cao-onderhandelingen voor de ziekenhuisverpleegkundigen zitten muurvast. 20 november gaat het ziekenhuispersoneel staken voor een beter salaris en minder werkdruk. 82 ziekenhuizen en revalidatiecentra doen mee met de acties. Het draagvlak voor de staking is groot.

Echter net zoals bij andere stakingen wordt het hier weer eens pijnlijk duidelijk hoever de ziekenhuistop van de mensen op de werkvloer af staat. Zo weigerde de directie van een niet nader te noemen ziekenhuis in het zuiden van het land 1500 handtekeningen van patiënten die zich solidair wilden tonen met het personeel, in ontvangst te nemen. En dat met een zeer fors miljoenenoverschot op de begroting. Ook beklaagde het zich over spandoeken waaraan patiënten zich zouden kunnen storen. Verdien je het met zo’n houding om directie van het personeel te zijn?

In het onderwijs hebben we getuige kunnen zijn van vergelijkbare taferelen. Akkoorden die gesloten worden over de hoofden van hen die het werk doen. Waar er geen of amper oog is voor de realiteit waar zij elke dag opnieuw mee te maken krijgen. De houdbaarheid van zulke akkoorden wordt vroeg of laat altijd duidelijk. In de zorg kennen wij ze ook. Zo sluit het kabinet met allerlei verschillende partijen in de sector de meerjarige hoofdlijnenakkoorden. In de bestuurlijke afspraken voor de komende jaren is afgesproken dat vanaf 2022 er geen groei meer mag plaatsvinden in de medisch-specialistische zorg: de ziekenhuizen. De indexatie voor loon- en prijsbijstelling is hier buiten gelaten. Afgesproken is dat de OVA-ruimte (Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling), vastgesteld door het kabinet, een-op-een wordt overgenomen.

Maar het personeel eist terecht 5 procent meer. De OVA, uitgaande van een prijsindexcijfer van personele kosten van 2,52 procent voor 2020 volstaat niet, zo stellen zij. De werkdruk is torenhoog en de compensatie onvoldoende. Maar de ziekenhuizendirecties verschuilen zich achter de hoofdlijnenakkoorden. Een hoger loon en betere arbeidsvoorwaarden zullen ten koste gaan van andere afspraken die daarin gemaakt zijn, zo stellen zij. Zo beïnvloeden de hoofdlijnenakkoorden het personeelsbeleid. Er zullen ontslagen moeten vallen of er komt inkrimping van het personeel, stellen directeuren.

Dit zien we nu al bijvoorbeeld bij het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (Nijmegen), Treant (Hoogeveen en Stadskanaal) en HMC (Bronovo, Den Haag). Terwijl je juist zuinig moet zijn op het personeel. Er zijn eerder méér dan minder verpleegkundigen nodig. En zij verdienen betere arbeidsvoorwaarden.

Over de financiële paragraaf moeten de ziekenhuizen dus met het rijk in conclaaf. De NVZ heeft recentelijk bij monde van haar voorzitter Ad Melkert om 200 miljoen extra gevraagd in het kader van de eisen van het personeel. Minister Bruins gooide per direct het verzoek in de prullenbak. En de bonden stellen dat de NVZ zich daarachter verschuilt. Verdere actie is daarom nodig.

Want hoe kan het dat ziekenhuizen meerjarige contracten met zorgverzekeraars afsluiten waarin wordt afgesproken dat er een kostendaling zal plaatsvinden, zoals bij het Zuyderland Ziekenhuis in Sittard-Geleen en Heerlen en Bernhoven in Uden, terwijl het duidelijk is dat vanwege vergrijzing, toenemende behandelingsmogelijkheden en duurdere medicijnen de zorgkosten alleen maar zullen toenemen? In tijden van medisch noodzakelijke groei is het niet realistisch om akkoord te gaan met een bezuinigingsscenario. Al helemaal niet aangezien bezuinigingen vrijwel altijd ten koste gaan van het personeel. Het personeel dreigt nu te moeten bloeden voor de akkoordzucht van zijn directie. Alle directies zouden zich achter de gerechtvaardigde eisen van hun personeel moeten scharen en moeten pleiten voor een hogere OVA-bijdrage vanuit het kabinet.

Bovendien hoeven de ziekenhuizen helemaal niet zo benauwd te zijn. De afgelopen jaren boekten zij jaarlijks een half miljard winst en bezitten ze vier miljard aan reserves.

Goed personeel is goud waard.