Geweld in de praktijk

Het is nu ruim een week geleden dat we werden opgeschrikt door het nieuws dat collega Willem Stronck in Loosdrecht in zijn praktijk was neergestoken. Na enige twijfel wil ik toch iets schrijven over wat dat nieuws met mij als collega-huisarts heeft gedaan. Die twijfel heeft ermee te maken dat ik reserve voel om me als relatieve buitenstaander uit te spreken over zoiets ingrijpends als wat zich daar heeft afgespeeld. Maar ik doe het toch omdat ik vind dat dit ons allen aangaat en ook iets van ons vraagt.

In de eerste plaats ervoer ik natuurlijk medeleven met deze collega maar ook met zijn naaste familie en vrienden en alle medewerkers van de praktijk. Het is een zegen dat hij het heeft overleefd. Het nieuws riep ook herinneringen bij me op van geweldincidenten die ik zelf als huisarts heb meegemaakt. Beelden van de drugsverslaafde die mij met een schroevendraaier bedreigde en van het incident waarbij de partner van een patiënte mij de kleren van het lijf scheurde en me in de hoek van de kamer kwakte. Ik realiseerde me hoe goed ik er vanaf ben gekomen.

Loosdrecht maakt duidelijk dat het echt heel erg kan misgaan. Dat wij, hulpverleners, kwetsbaar zijn, dat we ons van die kwetsbaarheid bewust moeten zijn en daar passende maatregelen voor dienen te nemen.

In ons accreditatiesysteem zitten wel allerlei veiligheidsitems maar hoe operationeel zijn die eigenlijk? Ik realiseerde me deze week dat wij wel een alarmknop op de telefoon hebben maar dat ik niet meer weet welke dat ook alweer is en dat deze ook niet prominent op het toestel is gemarkeerd. En dat ik nog nooit een nascholing ‘Geweld in de praktijk’ heb gevolgd. Misschien heb ik niet goed opgelet maar ik kan me ook niet herinneren dat een dergelijke nascholing ooit is aangeboden. Een cursus waar we als praktijk kunnen oefenen met het omgaan met agressieve en/of verwarde patiënten. Geen leuk onderwerp maar de gebeurtenis in Loosdrecht maakt duidelijk dat dit net als voor SEH-, ambulance- en ggz-personeel ook voor ons in de huisartsenpraktijk broodnodig is. Zeker nu we in de eerste lijn steeds meer SEH- en ggz-activiteiten ontplooien.

Traumatisering heeft grote en insnijdende gevolgen. Het betekent een zware aanslag op het vertrouwen waarmee je als mens in de wereld staat en als hulpverlener je werk doet. Als dit vertrouwen en het ermee samenhangende gevoel van veiligheid wordt geschonden, vraagt dit om herstel en heling.

Rond Loosdrecht krijgt dat laatste vorm door concentrische cirkels van draagvlak en verbinding. Beginnend bij de naaste familie en vriendenkring van collega Stronck en de medewerkers in zijn praktijk. En van daaruit collega’s in de waarneemgroep, patiënten in de praktijk, het dorp en zo verder tot aan de periferie van min of meer anonieme collega’s, de LHV, de KNMG, de lezers van dit blog. Maar laten er tegelijkertijd ook cirkels ontstaan van bezinning op de veiligheid in ons werk en wat ervoor nodig is om die te optimaliseren.