Geruststellen

In 2008 publiceerden wij de multidisciplinaire Richtlijn whiplash. De whiplashpatiëntenvereniging nam expliciet afstand omdat we hun inbreng onvoldoende serieus namen.

Lees ook het hoofdredactioneek van Ben Crul uit die tijd: Geen ziekte maar toch niet beter

Omdat bewezen is dat immobilisatie met een nekkraag de situatie verslechtert, adviseerden wij een behandeling met activerende elementen. Onlangs werd me door de NVNeurologie gevraagd of een update van de richtlijn nodig was, maar dat is niet het geval. Whiplash (1 en 2) is een tendomyogeen geïnduceerde, biopsychosociaal gedefinieerde stoornis in de revalidatie na slingerletsel van de cervicale wervelkolom. Echte functionele neurologie. De acute opvang van patiënten is eenvoudig: Sluit afwijkingen uit. Stel gerust. Geef pijnstillers als nodig. Adviseer zo spoedig mogelijk een activerende behandeling te starten. Bij de richtlijn zit een voorbeeldprotocol voor op de SEH. Ik heb destijds een boekje geschreven over whiplash voor patiënten en hun naasten en ik zie nog steeds wel mensen met een vastgelopen whiplash. Die zijn nooit voldoende gerustgesteld. Dat is erg, want er zit een bepaalde volgorde in de behandeling. Je kan de patiënt niet geruststellen als je zelf niet gerust bent en de patiënt kan niet actief oefenen als hij niet gerust is. Het geruststellen van iemand die zojuist bij helder bewustzijn een achteraanrijding heeft meegemaakt en daarna op een plank gebonden langs alle plafonds van het ziekenhuis is gereden, vergt over het algemeen meer dan de mededeling dat er geen afwijkingen zijn. Zonder ondubbelzinnige geruststelling kunnen sommige mensen niet behoorlijk revalideren, zeker niet als er veel elementen van een posttraumatische stressstoornis spelen.

Ik denk dat geruststellen als afsluiting van anamnese en onderzoek in het algemeen meer aandacht verdient. Ik merk dat het bij veel patiënten het verschil maakt. Volgens mij vergeten we het niet alleen, maar brengen we ook de emotie van geruststelling onvoldoende over omdat we zelf niet gerust zijn. We zijn namelijk nooit gerust omdat we weten dat we af en toe iets missen en iemand geruststellen bij een gemiste diagnose brengt je in een ongemakkelijke situatie. Na een whiplashongeval heb ik weleens iemand met een symptomatische vertebralisdissectie aangemoedigd om te gaan oefenen en een keer heb ik een relevante brughoektumor gemist omdat ik geen MRI had gemaakt. Geruststellen is een belangrijk onderdeel van ons vak, maar het is ook erg moeilijk. Ik zeg vaak duidelijk dat ik er zélf geheel gerust op ben en ik zeg dat alleen als het ook echt zo is.

Mevrouw/mijnheer, u hebt een ongeluk gehad waarbij uw nek betrokken was. Gelukkig is uw arts er gerust op dat er geen letsel is dat niet vanzelf zal genezen. U kunt desalniettemin (veel) pijn krijgen. Werk aan uw spieren en gewrichten met bewegen, massage en met warmte of kou.