Blogs & columns
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff
2 minuten leestijd
Blog

‘Er gaat niets boven automutilatie’

6 reacties

Jezelf (diep) snijden. Ik kon me er slecht in verplaatsen. Het kon zelfs irritatie oproepen. Waarom doe je jezelf dat aan? Maar sinds een tijd heb ik regelmatig contact met iemand die al jaren vaak en vaak fors snijdt. Door haar ben ik het beter gaan begrijpen.

Dat mensen heel veel spanning kunnen ervaren wist ik al. Maar dat automutilatie die spanning (tijdelijk) zo goed kan wegnemen had ik niet eerder zo duidelijk begrepen. Dát het zo oplucht kan ik nog steeds moeilijk navoelen. Maar dat, áls het zo oplucht het moeilijk is om het te weerstaan, snap ik nu beter. In haar woorden: Er is niks wat ook maar bij benadering zo goed werkt.

Ik laat nog twee patiënten aan het woord om het duidelijk te maken.

‘Hoe ben je er ooit mee begonnen? Ik kan me er niks bij voorstellen om een mes in je been te zetten’, vroeg de verpleegkundige. Ik besef dat het tegennatuurlijk is. Toch kies ik er elke keer weer voor. Ik weet de eerste keer nog. Ik voelde zo’n onverdraaglijke onrust en zelfhaat, dat ik een mesje uit de keukenla pakte om mezelf te snijden. Twee sneden, in mijn rechteronderbeen. Ik weet nog dat ik dacht: ‘Dit is helemaal niet goed, dit mag ik nooit meer doen’ maar het gaf zo’n lekker gevoel. Het gaf me rust, ik werd gestraft voor alles waar ik schuldig aan was. Het heeft echt een verslavende werking. Ik automutileer nu 10 jaar en heb nog steeds geen andere manier gevonden die even effectief is. Snijden werkt zo goed. Voor korte duur weliswaar. Al snel verval ik in zelfwalging dat ik het weer gedaan heb. Toch is die beloning op korte termijn zo fijn dat ik het blijf doen. Gelukkig heb ik het niet elke dag meer nodig om tot spierlaagdiepte te snijden, maar ik heb het nog wel nodig om mezelf dagelijks in minder heftige vormen te beschadigen. Het is de meest effectieve manier om het leven voor mij een stukje dragelijker te maken.

En iemand anders:
Ik wil mezelf pijn doen, weer snijden. Ik weet dat dit komt door die nieuwe antidepressiva. Ik moet en mag er níét aan toegeven. Maar even niets meer voelen, alleen maar echte pijn, dat is zo aantrekkelijk. Ik schaam me ervoor dit te zeggen. Maar het bloed zien stromen, even alleen maar daarop focussen, niets meer om me heen ervaren. Ik hunker ernaar. Even geen gevoelens van verdriet, eenzaamheid, machteloosheid, en boosheid naar mezelf. Ik walg van mezelf en wil mezelf zo graag straffen. Snijden lost even alles op.

Let wel. De opluchting, die het snijden geeft, is zeer gewenst. Dat je daarvoor moet snijden is dat niet en het is ook niet zo, dat de pijn van het hechten welkom is. Mensen krijgen veel irritatie van hulpverleners over zich heen en worden soms niet verdoofd, want ‘je vindt pijn toch lekker?’

Nee, díe pijn is niet lekker. Met zo’n benadering doen we mensen ernstig tekort. Snijden doet iemand weliswaar zelf, maar niemand ervaart voor zijn lol zulke ondraaglijke spanning, waarbij alleen dat nog helpt. Ik schaam me ervoor, dat het me ooit irriteerde.

Meer van Menno Oosterhoff

  • Menno Oosterhoff

    Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater en initiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • J. Heeringa

    arts M+G/jeugdarts KNMG, Goutum

    Ik kom dit regelmatig tegen op het voortgezet onderwijs, maar soms zelfs ook al op basisscholen (jawel, ook op dit gebied bestaan er 'challenges' op de social media kanalen). Ouders schrikken zich vaak een hoedje wanneer blijkt dat hun dochter/zoon d...it doet. Het zou ondoenlijk zijn alles door te sturen naar de kinder- en jeugdpsychiatrie en dat hoeft gelukkig ook niet. Wel is het belangrijk helder te krijgen wat de onderliggende oorzaak is, niet te veroordelen en begrip te tonen. Kijk voor meer info ook eens op www.zelfbeschadiging.nl

  • C.P.R. Verbeek

    Huisarts , Fluitenberg

    Ooit, als artsassistent chirurgie, moest ik (langdurig) wonden hechten bij iemand die zich had gesneden. Alle verpleegkundigen en artsen die langsliepen om iets te pakken, zonden verbaal en non-verbaal boosheid naar de patiente. Ik voelde het heftig,... dus zij nog meer. Vanaf toen heb ik me voorgenomen om alleen met compassie iemand te helpen die geautomutileerd had.

  • E.J. Hollebrandse

    kj-psychiater, Den Haag

    Dank weer Menno. Goed om dit een keer onder de aandacht te brengen.
    Wekelijks spreek ik jongeren die dit doen. Als je naar hun verhaal luistert, kunnen ze het je vaak best goed uitleggen. En ook dat ze anders zouden willen, maar geen betere oplossin...g hebben.
    Binnen DGT (dialectische gedragstherapie) leren ze vaardigheden om uit de vicieuze cirkel te gaan komen. Het is zo mooi om te zien als dit met vallen en opstaan lukt.

  • A. Kaemingk

    blogger, docent consultvaardigheden, psycholoog, soms ook patiënt, Maastricht

    Grote dank Menno Oosterhoff.
    Dit soort verhalen zijn waanzinnig belangrijk voor meer inzicht. Want hoe kun je goede zorg leveren als je je niet kunt verplaatsen in de lijdende mens die voor je zit en niet vanuit diens frame kunt kijken?

    Er is wei...nig zo schadelijk voor patiënten als zorgverleners die het frame van lijden bagatelliseren, ontkennen, verwaarlozen of actief proberen te smoren. De arts als nocebo kan alleen bestreden worden door zelf ziek te worden, veel patiëntenverhalen te lezen, en door structureel feedback te vragen van patiënten ('hebt u het gevoel dat ik uw zorgen goed begrepen heb?')

  • G.P.J. Jonkers

    publishing editor

    In mijn optiek is een aanvullende/andere optie zéker niet uit te wissen. Het gaat daarbij om een spiritueel facet, waarbij de spirit/ziel van een mens (kind vaak) zich NIET kan voorstellen, dat het hier op Aarde in deze 'rotzooi' terecht is gekomen. ...Vanuit een vredig, liefdevol 'hier-voor-maals' is het begrijpelijk dat de gruwelijk heftige aarding een shock teweeg brengt..
    'Ergens 'schuld' aan zijn' is natuurlijk een begin.. Want wáár zijn ze dan ALLEMAAL (?) schuld aan. Het is dus in deze zin een 'knijp-me-eens' reflex, van een getraumatiseerde geest. Een onderzoek naar de socio-economische, maatschappelijke positie van dat kind/die mens, is op z'n plaats. Mijn suggestie is dat het gezin/de ouders in een bijzonder stressvolle wereld hun kind proberen groot te brengen..

  • M.J. de Boorder

    Huisarts, Beuningen

    Dank voor deze inkijkjes. Het is mij ook nog nooit gelukt om te snappen waarom iemand zichzelf beschadigt (maar goed, ik snap ook niet waarom je de Nijmeegse vierdaagse of een ironman zou lopen). echt snappen doe ik het ook nu nog niet, maar wat inzi...cht in het effect dat automutilatie heeft is ook al fijn.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.