Een stinkende cel

Zijn cel was een stuk smeriger dan de meeste cellen. Er waren niet alleen fruitvliegjes, zoals ’s zomers op alle cellen waar fruit wordt bewaard, maar ook grote aasvliegen. De opgestapelde troep achter de deur: lege dozen, wikkels, gebruikte theezakjes en bordjes met schillen en peuken, maakte dat je goed moest uitkijken als je binnenkwam. De geur van pies was sterker dan in de meeste cellen.

Toen er werd overgegaan tot gedwongen celreiniging, waarbij de bewaarders de cel helemaal leeghalen en schoonmaken, zagen we waarom. Het was niet alleen de geur van een niet schoongemaakte wc of van naast de pot gepiste druppels die we roken, maar ook de geur van volgeplaste bekertjes die naast zijn bed stonden. Als afweergeschut was dat niet bedoeld, want hij had er nooit mee proberen te gooien als de bewaarders de celdeur openden. Tussen de schillen en de peuken lagen kleine kipresten, die de aanwezigheid van de aasvliegen verklaarden. Of het zo’n rotzooi was omdat hij niet in staat was om zijn cel op te ruimen of omdat hij er een bedoeling mee had om bepaalde dingen te bewaren, wisten we niet, want hij gaf geen antwoord op vragen. In zijn haar en rond zijn vingers had hij elastiekjes gedaan, die alleen met moeite los te maken waren.

Een zo ernstige vervuiling was een reden voor gedwongen behandeling. De antipsychotica werkten gelukkig snel en goed. Het blijft bijzonder om te zien hoe iemand van vijandig en vervuild kan veranderen in iemand die een gesprek kan aangaan en zich schoon kan houden. Toen ik hem een keer vroeg wat de betekenis van de elastiekjes was geweest en of het amuletten waren, reageerde hij enthousiast. Hij ging zijn cel in en pakte een paar amuletten die hij had gemaakt. Uit kippenbotten en resten van spare ribs had hij kleine kruisbeeldjes gesneden. Zelfs het lichaam van Jezus had hij vormgegeven. Het waren kunstige beeldjes, die zich konden meten met het betere houtsnijwerk. Het was knap gedaan, zeker als je bedacht dat hij geen mes en guts ter beschikking had, maar zich had moeten behelpen met plastic bestek.

Het was vanwege de beeldjes dat hij urine had verzameld. In een tv-uitzending van National Geographic over overleven in de wildernis had hij gezien dat urine desinfecterend was. Voordat hij de botjes was gaan bewerken, had hij ze in pis gedrenkt.