Een patiënt met een slechte adem

Hij zit voor me, een patiënt van middelbare leeftijd, en zucht luid. Een walm van rotte eieren bereikt mijn neus. Opgegroeid in de bossen en gewend aan frisse lucht, valt deze geur me onmiddellijk op. Terwijl hij spreekt, merk ik dat zijn mondgezondheid niet in optimale staat is: duidelijk ontstoken tandvlees.

Hoe gaan we dit aanpakken? In Arnhem waar ik geboren ben, roep je dan in dialect: ‘Man! Je meurt uit je bek!’ Dat kunnen we vertalen met: ‘Meneer, u ruikt onprettig uit de mond. Het is heel belangrijk dit te weten en er wat aan te doen.’

Terwijl ik luister naar zijn verhaal besef ik hoe belangrijk het is om patiënten bewust te maken van de bredere implicaties van hun mondgezondheid. Bovendien deinst iedereen terug als zo iemand een gesprek met je aangaat. Als artsen hebben we mooie neutrale kenniselementen om dit topic aan te kaarten. De spreekkamer is de plek bij uitstek om dit gewoon bespreekbaar te maken.

Dus vraag ik hem of hij zich bewust is van de mogelijke gevolgen ervan voor zijn gezondheid. En dat vlees tussen de tanden gaat rotten en dat het tandvlees dan meerot. Zoiets. Dat lijkt me afschrikwekkend genoeg. We hebben het over halitosis en vluchtige zwavelverbindingen in de adem (de welbekende rotte-eierenlucht).

Voor artsen is het belangrijk alert te zijn op patiënten met foetor ex ore. Het gaat niet alleen om een frisse adem of een stralende glimlach; het heeft invloed op de algehele gezondheid en kan ernstige gevolgen hebben als het wordt verwaarloosd. Parodontitis beperkt zich namelijk niet alleen tot de mond. Er is een verband tussen de chronische ontsteking en systemische gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten. Een slechte adem kan een teken zijn van onderliggende gezondheidsproblemen zoals tandvleesontstekingen, slechte mondhygiëne, gastro-intestinale aandoeningen of metabole ziekten zoals diabetes. Het is raadzaam niet alleen symptomatisch advies te geven, zoals betere mondverzorging of kauwgomgebruik, maar de oorzaak te achterhalen en waar nodig door te verwijzen naar een tandarts of parodontoloog. En te stokeren! Niet alleen te flossen. Alleen met stokeren haal je de plaque aan de zijkant van de tanden goed weg.

Uiteraard kan bij sommige patiënten een subtiele en empathische benadering noodzakelijk zijn. Veel patiënten zijn zich niet bewust van hun ademgeur, en een tactvolle uitleg kan hen helpen zich niet ongemakkelijk te voelen.