Een notitieblokconsult uit Kabul
Plaats een reactie‘Sinan Hospital’, een privéziekenhuis in Kabul, stond onder een logo van twee handen die een hart vasthielden op een A7-kladblokvel dat ik via WhatsApp van een familielid uit Afghanistan als foto doorgestuurd kreeg. De mythe over slecht leesbare handschriften van artsen, werd wederom evidencebased. Maar desondanks kon ik de steekwoorden herkennen: fever, CBP (ik vermoed CRP), loss of appetite and smell, mild rhonchi and creps, covid-19 pneumonia, moxifloxacin, rivaroxaban, methylprednisolon en metformin. Conclusie was covid-19-pneumonie die bijna conform onze richtlijnen behandeld werd, ondanks de beperkingen daar.
De vraag die ik na het ontvangen van de foto kreeg was, wat ze voor haar vader zelf nog kon doen om het zuurstofgehalte van 80 procent te verhogen, want dat is niet normaal, toch? Ik vroeg verder naar zijn leeftijd, voorgeschiedenis, hoeveel zuurstof hij had en hoe hij covid had opgelopen. Het was een 50-jarige man, diabeet, vader van vier ijverige, studerende dochters, kostwinner, had geen zuurstof in het ziekenhuis kunnen krijgen omdat alle zuurstoftanks op waren. Covid had hij opgelopen toen hij een groep dorpsgenoten had geholpen naar het ziekenhuis te brengen die gewond waren geraakt door het geweld van de Taliban. Op het moment dat ik wilde vragen of hij gevaccineerd was, corrigeerde ik mezelf tijdig op de automatische anamnese die ik dagelijks op de SEH afneem bij patiënten die met covid-19 binnenkomen. Want uiteraard waren ze niet gevaccineerd. Volgens de WHO is maar 0,6 procent van de Afghaanse bevolking volledig gevaccineerd. Dat een patiënt met een saturatie van 80 procent in een privéziekenhuis niet aan zuurstof kan komen, schetst hoe precair alleen al de covid-19-pandemie in Afghanistan is. Ondertussen dreigen hier in Nederland duizenden boventallige maar wel bruikbare vaccins te worden vernietigd.
Het is nu inmiddels drie weken nadat ik het notitieblokconsult van een familielid uit Kabul had gekregen. Na bijna twintig indolente jaren, heeft de gewelddadige Taliban-opmars na het vertrek van de internationale troepen zich als een snel groeiende agressief maligne tumor gedragen met uitzaaiingen door heel Afghanistan. Deze tragedie met een uitzichtloze toekomst laat de pandemie, hoe groot die ook in Afghanistan is, in de schaduw staan.
De troost van oncologie bij uitbehandelde patiënten is dat we de patiënten alsnog kunnen helpen door een ‘best supportive care’ te bieden om het lijden te verzachten. Maar voor het Afghaanse volk, dat na decennia van miserie en oorlog nu wederom geconfronteerd wordt met de zoveelste humanitaire crisis, lijkt de hoop op genezing ver weg, en het troost zichzelf met de gedachte aan hoe het was voor de veertig jaar durende oorlog en aan hoe het ooit had kunnen worden als er geen oorlog was geweest. Zonder dat dit hun pijn verzacht. En heel de wereld kiest voor een expectatief beleid.
Na het lezen van de nieuwsfeed over de gevallen provincies onder het Taliban-gezag kijk ik weer naar de aantekening op het notitieblok uit Kabul van een onbekende collega en houd met beide handen mijn eigen hart vast voor wat er gaat komen in het bergachtige land waar ik ooit mijn eerste ademteug nam.
Lees ook- Er zijn nog geen reacties