Een nieuwe-generatie-dokter
8 reactiesIk haal mijn moeder op. Voor de zoveelste keer doen we dit samen. Mijn moeder heeft een afspraak in het ziekenhuis en ik ga mee. Meestal gaat een zoon of dochter mee om zijn of haar ouder te steunen of extra oren en ogen te zijn voor een consult met ‘De Dokter’. Maar voor mij en mijn ouders is er ook een andere reden: de Taalbarrière.
Als (trotse) zoon van gastarbeiders ben ik van kinds af aan ook een verkapte tolk. Veel kinderen van een andere afkomst doen dit of hebben dit voor hun ouders gedaan. Ik heb het gedaan als puber, als geneeskundestudent, als coassistent, arts-assistent en inmiddels ook als medisch specialist. Ik ben er best ervaren in geworden moet ik zeggen.
De dokter die langs mijn moeder praat.
De dokter die luider gaat praten.
De dokter die kortaf is omdat de poli uit gaat lopen.
De dokter die mijn moeder nagenoeg niet aankijkt.
We zijn ze allemaal tegengekomen.
En door de jaren heen ben ik achter het volgende gekomen: hoe langer het duurt voordat mijn moeder aangeeft dat ‘haar zoon ook dokter is’ hoe geruster ze tijdens het consult is geweest. Het record? Amper vijf minuten voordat ze, mij aankijkend, aangaf: ‘Mijn zoon is ook dokter!’
Ditmaal gaan we naar haar reumatoloog. Een nieuwe reumatoloog. Extra spannend dus. Als we binnengeroepen worden valt al snel op dat ze waarschijnlijk recent reumatoloog geworden is. Een nieuwe-generatie-dokter. Da’s meteen duidelijk. En ik verwacht al snel dat mijn moeder meer en meer mij gaat aankijken.
Maar.
Deze arts kijkt mijn moeder de hele tijd aan.
Ze maakt naast oogcontact ook grapjes.
Ze pakt een stuk papier en gaat tekenen.
Ze doet het gordijn dicht als ze mijn moeder gaat onderzoeken.
Ze loopt evident uit, maar dat zie je totaal niet aan haar.
Na bijna een halfuur heeft mijn moeder nog steeds niet verteld wat mijn functie is.
‘Volgende keer hoeft u niet mee hoor, uw moeder spreekt goed Nederlands’, zegt de reumatoloog terwijl ze knipoogt naar mijn moeder. En mijn moeder heeft een grijns van hier tot Tokio.
Eenmaal buiten vraag ik aan mijn moeder waarom ze ditmaal niet aangaf dat ‘haar zoon dokter is?’ ‘Zij is mijn dokter’ zegt ze lachend.
Uw generatieverhaal in onze special?
Voor onze eindejaarsspecial met als thema ‘generaties’ zijn wij op zoek naar úw verhalen over verontrustende of grappige of mooie momenten, veroorzaakt door of ondanks generatieverschillen tussen u en oudere of jongere collega’s of patiënten. Lees hier hoe u ze instuurt>
Meer van Mustafa Dönmez
M. Beyene
Klinisch geriater
Herkenbaar, inspirerend en feel good. Dank voor deze mooi column Mustafa!
A. Kaemingk
Docent consultvaardigheden, Maastricht
Heel mooie blog, Mustafa, waarin je 2 belangrijke aspecten van consultvoering invoelbaar beschrijft: de geloofwaardigheid van een patiënt en goede consultvaardigheden. Het gebrek aan geloofwaardigheid is een uiterst pregnant verschijnsel in de zorg. ...Het veroorzaakt slechtere zorg.
Patiënten (echt álle patiënten) gebruiken daarom allerlei strategieën om hun geloofwaardigheid op te krikken. De credibility proxy is er 1 van: neem iemand mee met bepaald aanzien. Voor vrouwelijke patiënten helpt het al om een man mee te nemen (echt waar). Voor ouderen om een jonger iemand mee te nemen. En het helpt áltijd om iemand mee te nemen die arts is.
De grote opdracht voor zorgverleners is dus: ontdek je eigen valkuilen en bias. Je denkt dat de ‘nieuwe generatie dokters’ hier beter in is. Ik denk dat je gelijk hebt, ook al ben ik zelf van de oude generatie. Doordat in de huidige opleiding structurele analyse en reflectie op het eigen denken, voelen en handelen zit. Niet het leukste onderdeel maar wel heel belangrijk. En doordat consultvaardigheden serieuzer genomen worden.
Voor wie meer wil weten:
-In Anamnese en Gespreksvoering staat in hoofdstuk 3 welke kenmerken een patiënt meer of minder geloofwaardig kunnen maken.
-In Rhetorical Ethos in Health and Medicine beschrijft Catrhyn Molloy allerlei strategieën van patiënten.
P. Olie
HA, Amsterdam
Misschien had uw moeder na al de jaren.hier zich hebben kunnen toeleggen op het beheersen van de Nederlandse taal.Ik denk niet dat ik in Turkije of Marokko ver kom met alleen Nederlands
[Reactie gewijzigd door Olie op 02-12-2024 22:01]
S.E. Mir
Kinderarts , Amsterdam
Jammer zo'n lompe opmerking. Weinig empathisch, maar misschien juist ook exemplarisch voor de verschillende type dokters, ook die zonder al teveel vermogen om te begrijpen dat niet iedere patiënt dezelfde mogelijkheden en kansen heeft gehad.
M. Vossen
Huisarts, Maastricht
Mooie positief stuk, dank! Helaas heel herkenbaar.
Als huisarts vind ik het ook frustrerend als ik het idee krijg dat mijn anderstalige patiënten zorg van onvoldoende kwaliteit hebben ontvangen binnen de GGZ of tweede lijn.
Bij een verwijzing gee...f ik tegenwoordig aan dat iemand de Nederlandse taal niet volledig beheerst, dat het wellicht handig kan zijn om daarom een dubbel consult in te plannen én de tolkentelefoon te bellen (met het nr erbij).
Als kinderen mee gaan om te tolken (uiteraard alleen als ze 16+ zijn), vraag ik ook of de poli afspraak na schooltijd gepland kan worden zodat het kind geen school hoeft te missen. Iedereen heeft tenslotte recht op goede zorg. En hopelijk wordt de tolkentelefoon snel weer volledig vergoed in alle sectoren...
E.M.F. Moura
Huisarts
Bedankt! Zo moet het worden!!!!
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Goed geraakte observatie en inkijkje. Erg aardig . Lezen !
Chirurg, Ermelo
Dag Mustafa wat een prachtig verhaal.
Blij dat er dus ook fijne dokters zijn en ik heb hoop voor de toekomst! Groeten aan je moeder. PS mijn hoogbejaarde vader ( oud vice admiraal) dreigde ook “ tussen wal en schip te vallen“ bij een opname. In dit... geval fluisterde ik zijn vroegere functie in bij de verpleging en bekeken ze hem met heel andere ogen. Maar daar was hij dan later wel weer boos om ( op mij!)