Een natte droom: dokter onder de dokters
7 reactiesVorige week zapte ik even naar het tv-programma Radar. Dat had ik dus beter niet kunnen doen. Moest ik weer die grijsgedraaide FNV-carnavalskraker ‘die-bedrijfsarts-is-niet-te-vertrouwen, daar-kun-je-dus-niet-op-bouwen’ aanhoren.
Klassieker in linkse kringen met easy refrein: ‘wie betaalt, die bepaalt’. Lekker dirty overigens. De uitvoerende artiest heette dit keer Gijs van Dijk (vroeger GL/FNV, nu PvdA). Met bijpassende jaren zeventig bril. Helemaal bij de tijd. Hossen maar. Polonaise. Hup, met zijn allen: waar rook is, is vuur !
Van Dijk gaat de nieuwe minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66) vragen om te onderzoeken of de bedrijfsarts gefinancierd kan worden vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). De bedrijfsgezondheidszorg als eerstelijnszorg. Dat is beter, denkt Van Dijk. Ook onder NVAB-bedrijfsartsen een best populaire optie. Want alhoewel de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts al honderd keer totaal is dichtgeschroeid en platgereguleerd, blijft altijd maar ‘die schijn van belangenverstrengeling’ rond de bedrijfsarts hangen. Want: waar rook is, is vuur!
De FNV speelt deze kaart al jaren. Bewust en geraffineerd. ‘Het zijn geen incidenten, maar het is een systeemprobleem’ – moet u weten. Dus twijfel blijven zaaien. Vuurtje aanwakkeren, rook maken. Middels zwartboeken, klaaglijnen, tuchtzaken, en nu dus Radar. Allemaal volgens vast recept. Die bedrijfsarts is ten principale niet te vertrouwen. Simpel. Met als doel: het ongemak en ‘die schijn van’ rond bedrijfsarts levendig zien te houden. En met redelijk succes. Want nogal wat huisartsen en medisch specialisten zijn er ook van overtuigd dat die bedrijfsarts niet helemaal ‘pluis’ is. Immers: waar rook is, is vuur. Kan niet anders.
Officieel distantieert de NVAB zich met statements als ‘we zijn het beu’, ‘absolute onzin’ en ‘de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts staat los van de wijze waarop de bedrijfsarts wordt gefinancierd’. Maar ja, het doel, financiering vanuit het basispakket, is voor veel bedrijfsartsen een niet te versmaden optie. Gegarandeerde inkomensstromen lonken. Fijn in de eerste lijn. Gewoon weer dokter onder de dokters. Terug in de moederschoot. Eindelijk rust. En alleen nog maar preventie. Shangri-La. Geen gezeur meer over die claimbeoordeling. Wie zou dat nou níét willen? Terug naar de zorg. At last.
Maar is financiering van de bedrijfsarts vanuit de Zvw überhaupt een realistische optie? Heeft minister van SZW Koolmees eigenlijk wel iets in de aanbieding? Laten we de ins en outs van deze optie even kort langslopen.
Het eerste probleem dat zich aandient, is dat Van Dijk zijn vraag aan de verkeerde minister stelt. Een minister van SZW gaat niet over het basispakket Zvw. Daarvoor moet je bij VWS zijn. Game over voor van Dijk – in de eerste ronde al.
Probleem twee: de bedrijfsarts mag dan wel een BIG-geregistreerde dokter zijn, hij werkt in het domein sociale zekerheid en niet in de zorg. Arbodiensten zijn dan ook geen zorginstellingen. Andere context, andere spelregels. Zo is dat nu geregeld. Of je dat nou apprecieert of niet.
Probleem drie: sociaal-medische begeleiding van zieke werknemers is géén vorm van behandeling. Ook geen zorg. En al helemaal geen ‘noodzakelijk te verzekeren zorg’. Men leze het pakketbeheer in de praktijk deel drie – 18 oktober 2013 – van het Zorginstituut er maar op na. Het voldoet op geen enkele manier aan de opgestelde criteria. Ook einde verhaal.
Probleem vier: de politiek heeft ingezet op een zogenaamd ‘stringent’ – ‘niet meer dan nodig en niet minder dan noodzakelijk’ – pakketbeheer. De houdbaarheid van het pakket staat namelijk onder grote druk. En dat is wekelijks in de kranten te volgen. Toelating van de bedrijfsarts zou naast een stelselwijziging, ook een stevige premieverhoging tot gevolg hebben. Politiek een onbegaanbare weg. Tenzij je van de SP en nu dus ook PvdA (?) bent. Dan kan alles – per definitie.
Alles op een rij: mission impossible. Tot die conclusie was de chef van Gijs van Dijk – voormalig minister van Sociale Zaken – Lodewijk Asscher vijf jaar geleden ook al gekomen.
Lees ook
Roelof Melchers
bedrijfsarts, HOUTEN
'Terwijl toch de oorsprong van het vak ( bedrijfsgeneeskunde) daar (in preventie) ligt', schrijft Steven Verbeek.
Misschien was dat ooit zo. Tegenwoordig is preventie gehuisvest in de wettelijke preventiemedewerker, arboconvenanten en de wettelijk...e rsi: risico-inventarisatie en evaluatie.
Misschien kan een bedrijfsarts nog wat betekenen in de persoonlijke preventie.
Maar ook daar zal hem dédain wachten als hij zijn keuringstaak niet expliciteert.
dolf algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam
Een juiste observatie van collega Verbeek vanuit Frankrijk . @ Verbeek. Dank daarvoor. Aantal opmerkingen vanuit de losse pols
1. Naar mijn idee is het basisprobleem dat het woord ‘preventie’ heeft een te hoog ‘de lucht is blauw’ gehalte heeft. Iede...reen voor, niemand tegen. Een leeg container begrip. Klinkt goed, maar het is/blijft vaag over wat er precies mee bedoeld wordt. Kortom: onvoldoende geoperationaliseerd.
2. Het interview met de nieuwe NVAB voorzitter Gertjan Beens is in dit verband erg illustratief. De NVAB vertaald preventie vooral cq alleen maar - in PMO ( wat louter een instrument is). Maar er is zoveel meer.
3. Preventie kan vele vormen aannemen. Leefstijl/bravo, organisatie cultuur gericht (bv anti pesten), werkplekverbetering (stoelen, ps’s bij kantoor, PBM’s op werkplaats) , arbo beleid (VGW beleid) enz.
4. Maar dan moet je wel de kennis van én connectie met het bedrijf, de organisatie, de mensen én de werkplek hebben. Dat mist veelal. Te veel bedrijfsartsen hebben zich zelf opgeborgen in spreekkamer op arbodienst.
5. En onontbeerlijk: natuurlijk een goede advies positie ! Zonder gezag geen verandering.
6. Ook noodzakelijk: een strategisch plan (van aanpak)hoe het arbo beleid vorm te geven. Ook dat ontbreekt vaak.
7. Daardoor is/blijft het vaak bij dweilen met de kraan open. Herkenbaar ?
8. En dat heeft weer deels te maken met tijdsbesteding van bedrijfsarts. Naar schatting wordt 75-85% van de tijd aan sociaal medische begeleiding besteed.
9. Ander knelpunt: de NVAB heeft tien jaar geleden de verkeerde afslag genomen. Het bedrijf uit, de zorg in. Ik verwijs naar artikel Terug naar de moederschoot. Uit 2007 ! Zie de link
https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/terug-in-de-moederschoot.htm
10. Zie daar de catch 22 situatie voor menig goedwillende bedrijfsarts
Maar het kan anders. Ech wel !
Hoe ? Lees manifest uit 2011 – ook nog steeds actueel. http://denieuwebedrijfsarts.blogspot.nl/2011/05/
jos rensing
huisarts, den haag
Ach, die arme Hippocrates.
Zijn eed is door tallozen onterecht gebruikt om een standpunt te verdedigen.
Nu ook door collega Duits.
Maar collega Duits heeft die eed echt niet afgelegd en ook niet de daarin opgenomen belofte gedaan om af te zien v...an de bijslaap bij slavinnen van een patient, want de tekst van de eed van Hippocrates is al heel lang geleden afgeschaft en vervangen. En terecht mijns inziens.
Wie meer wil weten van de historie van de Nederlandse artseneed dan wel gelofte en de actuele tekst wil lezen:
http://www.nfu.nl/img/pdf/Artseneed2009.pdf
Steven J.A. Verbeek
Bedrijfsarts, Coullons, Frankrijk
In de filosofische overpeinzingen van de collega's Algra, Melchers en Duits ben ik geen enkele keer het woord "preventie" tegengekomen.
Terwijl toch de oorsprong van het vak daar ligt.
Roel Melchers
bedrijfsarts, Houten
Eén kwestie komt weer niet te berde: de moeizame relatie tussen zorg en keuring.
De KNMG heeft lang volgehouden dat beide NIET in een arts jegens een persoon te verenigen zijn. Dit adagium staat ter discussie. Zeker wat bedrijfsartsen betreft.
I...n het februari-nummer van tbv, ledenorgaan van de bedrijfsartsenvereniging, de NVAB, debiteert een redactielid dat beide WEL samen gaan. In het maart-nummer geen uitwerking van dit statement. De schijn wordt dus gewekt dat de NVAB het hiermee eens is.
De KNMG komt nu een beetje klem te zitten. Je weet, dat de KNMG tegenwoordig een vereniging is van artseverenigingen, waaronder de NVAB.
Net zoals een bedrijfsarts er wel voor zal waken om een oordeel te vellen waar zijn broodheer, de werkgever, het niet mee eens is, zal de KNMG ook wel zorgen geen stelling in te nemen die contraire is aan die van een van de federatie partners die haar schragen: waaronder dus de NVAB.
Moet het toch nog maar eens voorleggen aan hun Vraagbaak.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Helaas heb ik weinig kaas gegeten van het leven en welzijn van de bedrijfsarts, maar dit maakt veel duidelijk. Dank!
W.J. Duits
bedrijfsarts, Houten
Zeer duidelijk en scherp verwoord collega. Het getuigt weer van de kortzichtigheid hoe er met dit onderwerp wordt omgegaan. Het is ook buitengewoon beledigend voor bedrijfsartsen die het werk op een integere wijze uitvoeren.
Als bedrijfsarts hebben... we ook de Eed of Belofte van Hippocrates gedaan, dat is voor mij persoonlijk geen lege handeling. Het onderscheidt mij van de "niet artsen". Als er bedrijfsartsen zijn die daar niet naar handelen, dan zijn dat niet functionerende bedrijfsartsen. Het is misselijkmakend elke keer weer dat een hele beroepsgroep wordt neergezet als "graaiende idioten, die alleen maar ten nadele werken van de werknemers, als vriendjes van de werkgevers".
"Zoals de waard is vertrouwd hij zijn gasten", moeten we ons zorgen maken over corrupte bestuurders van vakbewegingen of corrupte politici? Als dit het enige is wat ze kunnen brengen, dan is het diep bedroevend.