Een medicijn voor grote beesten

Kort geleden volgde ik via CME-online een korte cursus Interculturele palliatieve zorg. Daar valt wel wat te leren voor de gemiddelde huisarts. Bijvoorbeeld dat oudere patiënten van Marokkaanse komaf meestal niet willen weten dat het einde nabij is.

Daar sloeg ik de plank in het verleden al eens mis. Transculturele geneeskunde heeft me altijd geboeid. Niet voor niets werkte ik als tropenarts in Afrika en maakte flink wat reizen naar niet-westerse landen. In Suriname – smeltkroes van culturen – had ik gesprekken met een aantal Arowak-indianen. Hun verhalen over bos- en riviergeesten kon ik later goed gebruiken bij een psychotische patiënt van Arowak-afkomst. Naar een psychiater wilde hij niet. Hij was niet gek. Door te vragen welke geesten hem lastig vielen, voelde hij zich serieus genomen en accepteerde uiteindelijk medicatie om 'de geesten te kalmeren'. Ook herinner ik me een patiënt die meende dat zijn lijden veroorzaakt werd door de voodoopraktijken van zijn schoonmoeder. Na telefonisch overleg met Henri Stephen, destijds Winti-deskundige in het AMC, kon ik verder. Later leek de oorzaak niet bij zijn schoonmoeder te liggen maar bij zijn cocaïnegebruik.

Omgaan met andere culturen, het blijft een mooie uitdaging. Vooruit, nog een laatste cultuurverhaaltje: een gebrekkig Nederlands sprekende dame zit tegenover me. Ik begrijp al gauw dat ze niet weggaat zonder goede medicijnen tegen haar hardnekkige hoest. 'Een heel sterk medicijn', dokter. 'Maar wat precies: penicilline?', wil ik weten. Ze schudt haar hoofd. 'Neen, ik wil medicijn dat grote beesten beter maakt. Buurvrouw zei: dat moet je vragen.'  'Prednison', opper ik. 'Neen, voor grote  beesten…u weet wel, je kan erop zitten.' 'Een paard?', vraag ik. 'Ja, dat is het, dat medicijn voor paarden.' Ineens valt het kwartje – of de euro. Ze moest van de buurvrouw maar eens een paardenmiddel aan de dokter vragen.