Blogs & columns
Blog

Een man in tranen

1 reactie

Zaterdagavond, half twaalf. Daar gaat de bel. Wie is dat nog, zo laat? Een man in tranen staat aan de deur. Hij komt me bekend voor. Hij blijkt verderop in de straat te wonen. Kom binnen! Wat is er gebeurd?

De tranen lopen hem over de wangen. Heeft hij iets naars meegemaakt? De anamnese brengt zoals zo vaak ook hier de oplossing. Hij is die middag aan het lassen geweest. Niet voor zijn werk, maar gewoon thuis, als doe-het-zelver. Beetje klussen aan zijn boot in de tuin. Had wel een laskap bij de hand maar heeft die kennelijk niet  goed gebruikt. In de loop van de avond heeft hij steeds meer pijn gekregen en begonnen zijn ogen heftig te tranen.

Keratoconjunctivitis photoelectrica, oftewel lasogen, wordt veroorzaakt door de inwerking van ultraviolette stralen op het hoornvlies. Dat kan gebeuren bij elektrisch lassen, maar ook door verblijf in de sneeuw of onder een solarium. Februari is bij uitstek de maand om een beetje bij te kleuren. Elektromagnetische straling met een golflengte van rond de 270 nm, of die nu van de zon of van een lasapparaat komt, doet in het hoornvlies vrije radicalen ontstaan. Via weefseloxidatie komt het dan tot een uiterst pijnlijke keratitis. Na een latente periode van zes tot twaalf uur krijgt de lijder het gevoel of er zand in zijn ogen zit. Dat wordt steeds erger, de ogen gaan tranen, de patiënt verdraagt geen licht meer, knijpt zijn ogen dicht en ziet niks meer. In skigebieden spreekt men dan ook van sneeuwblindheid.

Lasogen is een beroepsziekte die zelden bij een bedrijfsarts terechtkomt. Alleen al vanwege het feit dat de meeste patiënten ‘s avonds laat last krijgen en dan op zoek gaan naar hulp. Je bedrijfsarts heeft geen nachtdienst, dus dan ga je als patiënt naar de huisartsenpost of de SEH. Of je belt gewoon bij een dokter in de buurt aan. En de behandeling is eenvoudig. Een paar druppels tetracaïne in het oog en de patiënt gaat pijnvrij en dankbaar weer naar huis.

Vroeger deed ik dat vaker. Als een patiënt meermalen opnieuw kwam met lasogen gaf ik gewoon een flesje tetracaïne mee: ‘Zo nodig 3dd twee druppels in beide ogen.’ Zelfbediening. Dan ben je meteen van die bezoekjes op de late avond af. Dat was heel slecht van me. Zo ondergraaf je de weg naar een preventieve aanpak. Geen druppels meegeven! Laat ‘m maar flink pijn lijden. Zal-ie de volgende keer die kap verdomme wél opzetten!

Bij lasogen is geen plaats voor zachte heelmeesters. Er mogen geen verdovende oogdruppels meegegeven of voorgeschreven worden, lees ik in de NHG-standaard. Dat zou ook té makkelijk zijn. En té gevaarlijk. Je gaat er slordig van werken.

Locaalanesthetica vertragen het herstel van het epitheel. Maar ook bestaat het risico van anaesthesia dolorosa. Een paradoxale complicatie. Pijn die ondraaglijk is, in een verder voor uitwendige prikkels ongevoelig hoornvlies. Een vicieuze cirkel. De patiënt gaat steeds vaker druppelen, en krijgt steeds meer pijn. Om te huilen. Weg met die verdovende oogdruppels! Laat ze thuis als u nog op wintersport gaat.

lees ook
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Ik klink nu vast als "Klazien uut Zalk", maar wat ook geweldig werkt tegen lasogen (en ook brandwonden) is stremsel waar kaas mee gemaakt wordt. Mijn moeder maakte vroeger kaas en had speciaal een flesje stremsel extra in de koelkast dat voor dit doe...leinde werd gebruikt. Ik heb aan den lijve meegemaakt hoe pijnlijk lasogen (en brandwonden) kunnen zijn. Een druppel stremsel in het oog, en de pijn trekt binnen vijf minuten helemaal weg. En ook een paar druppels op een brandwond en de "brand" trekt er uit. Waarom het werkt weet ik niet, maar dat het werkt weet ik heel goed!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.