Blogs & columns
Blog

Een lesje in leiderschap

Plaats een reactie

‘Cas, Cas, kom kijken, dit móét jij zien!’, roept mijn vrouw Laura zittend voor de tv vanuit de woonkamer.
‘Toch niet weer zo’n reallife soap in de rimboe met een of andere zoon van Dries Roelvink? Dat trek ik echt niet’, reageer ik. Want voor je het weet zit je middenin zo’n serie en vind je zo’n gast na een tijdje nog sympathiek ook.

‘Nee, dit is Kamp Van Koningsbrugge, weet je wel van Jeroen van Koningsbrugge!’

Jeroen van Koningsbrugge? Hmmm, onwaarschijnlijk grappige man natuurlijk.

‘Gaat over leiderschap. Iedere dokter is een leider volgens jou. Dan kun je maar beter meekijken hoe ze dat bij de commando’s doen.’

Ik ga zitten en ben al snel verkocht – wat een schouwspel! Ik zie onbekende Nederlanders. Dat is op zich al heerlijk: een programma zonder zogenaamde vips waarbij ik altijd uitgebreid moet googelen waar ze dan wel niet bekend van zijn. Deze mensen doen mee om zich volledig uit elkaar te laten trekken door commando’s. Uit korte introductiefilmpjes blijkt het motto van de deelnemers: ‘Het halen van Kamp Van Koningsbrugge is de grootste uitdaging van mijn leven’. Een spel van stoere knapen en zeker ook dappere meiden, die onder moeilijke omstandigheden in diepe fysieke, mentale en emotionele uitputting opdrachten foutloos uitvoeren.

Even later gaat een opdracht faliekant verkeerd, alles loopt in de soep. De groep wordt ter verantwoording geroepen: ‘Jullie staan er gewoon klote bij, jullie moeten je schamen’ roept de commandant. Ik moet denken aan de wijze lessen van professor Eric Heijneman, tropenarts, chirurg en bestuurder van het UMCG: ‘Vanuit schaamte ontstaat verandering.’

‘Nu gaan ze veranderen, vanuit schaamte’, lispel ik tegen Laura. Dat had ik beter niet kunnen doen, ik krijg een scherpe blik. Hier hebben we eerder discussie over gehad.

‘Ben ik allergisch voor Cas, voor schaamte! Je hebt toch Brené Brown gelezen en horen spreken?’ De TED-talk van Brené Brown, onderzoekshoogleraar in Houston Texas, heb ik enkele keren gezien. Zij predikte: ‘Als we de weg naar elkaar willen terugvinden, moeten we empathie begrijpen en kennen, want empathie is het tegengif van schaamte.’ Empathisch leiderschap, dat is exact wat ik even later zie gebeuren in dit programma.

‘We leggen de evaluatie van deze opdracht in de groep, jullie beslissen wie er wèl en wie níét door mag.’ Ik begrijp dat iemand aan de hand van ter plekke ingevulde sociogrammen weggestemd gaat worden. Nou wordt het spannend! De groep staat tegenover de commandanten. Een bleke, magere jongen, Mo, wordt naar voren geroepen. Instructeur Ray, in alle toonaarden een imposante verschijning: ‘Enig idee waarom ik je naar voeren roep?’

‘Ja’, zegt Mo schoorvoetend, maar alles in hem schreeuwt: ik wil dit niet horen! Mo moet zich omdraaien naar de groep.

‘Wij hebben iets van Mo gevonden, jullie ook. In de evaluatie geven jullie aan last te hebben gehad van Mo. Zeker. Maar, ik heb ook een kerel gezien met ballen. Een kerel die, als alles in de soep loopt, zegt: ik ga het doen! Jij stond op. Een prijs voor het meest bezwete rekrutenpak, die kun je winnen. We weten allemaal hoe dat ruikt, maar jij wint die prijs.’

En dan komt het. ‘Maar helaas is het niet genoeg. Hoe vervelend we het ook vinden, en hoe mooi we het ook vonden jou te zien knokken en ploeteren, je moet ook wat kúnnen.’

Het zijn de wetten van de top, maar vanuit compassie en empathie. Het is net als de jeugdopleiding bij Ajax, om waar weer eens metaforisch naar de topsport te kijken. ‘Leuk dat je er dertig inschiet, maar het is onvoldoende. Je bent goed, je werkt hard, maar je bent niet goed genoeg. Dit is Ajax. Bij Ajax moet de spits ook kennen voetballuh.’

Jeroen van Koningsbrugge vangt Mo op: een trotse en gekwetste ziel. ‘Meer dan je best kun je niet doen. Het is wat het is. Het is niet aan mij dat ik ben gestopt. Iemand anders heeft de keuze gemaakt. Daar ben ik trots op, ik heb niet opgegeven.’

De immer goed gemutste Jeroen breekt als we Mo onder aanzwellende muziek zien weglopen. We zien beelden van Mo, knokkend voor elke meter en huilend prevelend: ‘Ik laat me niet kennen. Ik laat me niet kennen.’ En dat doet ie dus wél. Hij laat zich juist enorm kennen. Hij laat zich in zijn hele wezen zien. Daar zit wat mij betreft exact de kracht van kwetsbaarheid, daar zit niets van zwakte in. Dat is nu wat wij medici van de oude stempel te doen hebben. Het vraagt juist moed om je kwetsbaarheid te tonen, dat is modern leiderschap.

Enthousiast en verward doe ik de buis uit. Wat leren Kamp Van Koningsbrugge en richtinggevende goeroes als Brené Brown en Eric Heijneman mij? Want Kamp Van Koningsbrugge is niet het echte leven, dat is vandaag en morgen, met alle tegenslagen vandien. Dus wat leert Kamp Van Koningsbrugge ons eigenlijk? Luister de podcastserie KopCast ‘Van geluk spreken’.

ook van Casper van Koppenhagen

leiderschap
  • Casper van Koppenhagen

    Casper van Koppenhagen is revalidatiearts op de afdeling Rijndam Revalidatie van het Erasmus MC en sportarts np en auteur van de boeken Ik had je gedacht mijn kind en Bram Breedveld, Spits van Oranje.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.