Blogs & columns
André Weel
André Weel
3 minuten leestijd
Blog

Een bonus voor ziek doorwerken

4 reacties

Shopt u wel eens bij Amazon? Bij het grote Duitse webwarenhuis Amazon.de? Grote kans dat er aan de andere kant van uw scherm een minder fitte medewerker zit. Die alleen naar zijn werk gaat om zijn bonus niet te verliezen. Hij heeft zijn hoofd maar half bij uw bestelling. Opletten dus dat u het goede product krijgt toegestuurd!

Voel je je niet lekker? Als medewerker van een Amazon-distributiecentrum kun je beter toch maar even doorbijten. Dat schrijft Jochem van Staalduine in De Volkskrant van 20 april.

Amazon is al langer creatief bezig met de arbeidsvoorwaarden. Het bedrijf heeft nu een regel ingevoerd om het ziekteverzuim terug te dringen. Werknemers die weinig ziek zijn, krijgen een bonus van maximaal 10 procent bovenop hun maandsalaris. Dat is al eerder vertoond, ook in Nederland, maar de webwinkel gaat nu een stap verder. De hoogte van de bonus hangt mede af van het verzuim van de collega’s. Melden zij zich ziek, dan ontvangt het hele team minder bonus. Zieke medewerkers benadelen zo niet alleen zichzelf, maar hun hele team. De maximale bonus van 10 procent is alleen haalbaar als alle werknemers binnen een team de hele maand fit blijven. Maar de ketting is net zo sterk als de zwakste schakel!

Amazon verdedigt zich met de stelling dat werknemers zich vanwege het bonussysteem gaan bekommeren om elkaars gezondheid. Dat ze samen na werktijd naar de fitness gaan, denk ik dan, of elkaar aanspreken op ongezond gedrag. Als een collega naar buiten loopt roep je hem toe: ‘Hé, wat hadden we afgesproken, je zou toch stoppen met roken?’ ‘Ja natuurlijk, wat stom van me, ik was het even vergeten.’ De vakbond hoont die opvatting van ‘elkaars gezondheid bewaken’ weg. Mensen worden juist tegen elkaar opgezet, denkt men daar. Dat denk ik ook. Het bonussysteem leidt tot pestgedrag op de werkvloer. Die één of twee uitvallers die het voor de rest verpesten moeten het bezuren.

Er is nog een tegenargument. Dokters roepen dat chronisch zieken in dit systeem in het nadeel zijn. Er is sprake van rechtsongelijkheid. Mensen met diabetes, reuma, een depressie, een chronische darmontsteking of een lopende behandeling voor kanker hebben niet om hun ziekte gevraagd. Maar ze zitten wel opgescheept met een hoger verzuimrisico. De meeste werkgevers doen daar gelukkig niet moeilijk over. Maar Amazon straft ook dit verzuim af. Individueel en collectief.

Ik zie nog een derde nadeel van het Amazon-bonussysteem. Voor de klanten die in de webwinkel hun slag willen slaan. Medewerkers moeten aanwezig zijn om hun bonus in de wacht te slepen. Hoeveel werk ze verzetten is niet van belang. Het gaat om de lijfelijke aanwezigheid. Net als bij sommige nascholingen voor dokters, waar je kunt zitten slapen en toch je punten krijgt. De Amazon-medewerker zit met menstruatiepijn of griep achter zijn beeldscherm en staart voor zich uit. Zij of hij telt de uren, de minuten die de werkdag nog duurt. Een klant is daarbij een storend element. Die komt er dan ook bekaaid van af. Vooral aan het eind van de maand komt dit voor. Want dan is één verzuimdag genoeg om de bonus voor het hele team in gevaar te brengen.

We hebben hier een mooi woord voor: presenteeism. Aanwezig op het werk, maar niet lekker in je vel. De tegenhanger van absenteeism: afwezig van het werk, maar misschien wel fit genoeg om te werken. Beide fenomenen zijn een probleem voor de werkgever. Beide gaan gepaard met verminderde productiviteit. Presenteeism kan besmettelijk zijn: denk aan griep en verkoudheid. Laat mensen zelf de keuze. Ga daar als werkgever niet tussen zitten. Als ik als minder fitte werknemer van Amazon kon kiezen? Dan zou ik thuis blijven. En mijn collega’s aansporen om ook thuis te blijven. Allemaal. Een collectieve ziekmelding. Dan maar geen 110 procent salaris. Maar toch altijd nog 100 procent. Die bonus weegt niet op tegen alle ellende die presenteeism met zich meebrengt. Voor werkgever en werknemer.

werk
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Roel Melchers

    bedrijfsarts, Houten

    Enige relativering is hier wel op zijn plaats. Zoals met elke blog eigenlijk.
    De auteur schampert over de werkgever dat ie onheuse methoden inzet om zijn verzuim te beperken door een groep werknemers verantwoordelijk te maken voor individueel verzuim....
    De auteur wekt de indruk verzuim en ziekteverzuim als synoniemen te zien. Dat kan natuurlijk niet: verzuim is het niet nakomen van de arbeidsovereenkomst. Ziekteverzuim betekent hetzelfde + dat de oorzaak voor dat verzuim gelegen is in een ziekte.

    Momenteel bedraagt het ziekteverzuim in Nederland zo'n 4%.
    Maar verzuim wordt meestal NIET door een ziekte verklaard. In een artikel in Trouw van 12 maart 2016 van Ingrid Weel (familie van de auteur?) onder de titel 'Helft zieke werknemers mankeert medisch niets', stelt de NVAB (de bond van bedrijfsartsen) dat er misschien wel in 80% van de gevallen GEEN medische verklaring voor verzuim is...!

    'Maar dat filtert die bedrijfsarts er toch wel uit?', zal de oppervlakkige lezer denken.

    In mijn ervaring als bedrijfsarts laten mijn collega's hier nogal eens steekjes vallen. Om de een of andere reden vinden ze 'zorgen' toch fijner dan 'keuren' en dan schiet dat laatste er nogal eens bij in.

    En dat wringt omdat, ex KNMG-regels, 'zorg' en 'keuring' jegens een persoon NIET in een arts verenigd kan worden vanwege het belang van vertrouwen in een zorgrelatie. Een keuringsrelatie is er immers eerder eentje van WANtrouwen.
    Een bedrijfsarts die eenmaal aan het zorgen is geslagen kan NOOIT meer jegens deze werknemer als keuringsarts fungeren.

    De auteur heeft gelijk dat er sprake is van een misstand als patiënt met de Ziekte van Pfeiffer door de groepsdruk van collega's aan het werk geschopt wordt.

    Maar graag ook een beetje begrip van de werkgever die behept is met een bedrijfsarts die zijn keurende primaat loochent.

  • W.J. Duits

    Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland

    Zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten. Ik zou als aandeelhouder van Amazon maar eens achter mijn oor krabben, kennelijk neemt het management het niet zo nauw, want ze hebben kennelijk de instelling dat ze alleen in incentives hun werk doen. Hoe... goed is dat voor je bedrijf?

  • Anne-Marie van Dam

    Psychiater , Amsterdam

  • R. Kok

    verzekeringsarts/voorzitter NVVG, Rotterdam

    Beste Andre, mooie blog op een idiote actie van Amazon. Dit soort initiatieven zijn inderdaad al lang achterhaald en schieten hun doel voorbij. Of zou Amazon het stiekem toch niet erg vinden om hun werknemers extra onder druk te zetten?....

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.