Een beetje dom
2 reactiesBruno Bruins had – in koningin Maxima’s bewoordingen – een ‘een beetje dom’ akkefietje. Op de ‘troonrede’ van de 14-jarige Yusuf Khalid gaf minister Bruins in Het Parool antwoord door te beamen dat er meer aandacht moet komen voor depressies onder jongeren, maar dat ze wellicht ook iets minder naar smartphones en tablets moeten staren: ‘Praat meer met elkaar’, waren zijn woorden. Tot overmaat van ramp voegde hij hieraan toe dat zijn kinderen ook weleens depressief zijn als ze een slecht cijfer halen.
Geheel ongevoelige en zelfs abominabele woorden van een minister van wie we hopen dat hij ook enig empathisch vermogen heeft als vertegenwoordiger van de gezondheidszorg. Nu ik voor mijn stage psychiatrie in de ggz werk, zie ik dagelijks dat de oplossing helaas niet zo simpel is. Mensen kiezen niet voor een depressie. Dalen kunnen echt heel diep zijn. En de weg omhoog is vaak nog zwaarder dan het beklimmen van de Mount Everest zonder zuurstof. Niet alleen in de ggz, maar juist ook in de huisartsenpraktijk heb ik diverse schrijnende verhalen gehoord van jongeren met een depressie. De oplossing was helaas nooit zo simpel en lag al helemaal niet zo voor de hand als minister Bruins’ woorden doen vermoeden.
Een geluk bij een ongeluk is dat Yusuf Khalids doel was om het taboe dat op depressies onder jongeren heerst te doorbreken. Uit dat oogpunt is het wellicht niet zo’n ‘een beetje domme’ actie, maar juist een ‘een beetje slimme’? Het taboe is doorbroken. De discussie is aangewakkerd en de aandacht is erbij. Er zijn zelfs mogelijke oplossingen. Nu nog graag de middelen en de mensen. Als die er na deze opmerking ook komen, vergeef ik de minister gauw dit ‘een beetje dom’ akkefietje en prijs ik hem zelfs dat hij zich als een olifant in een porseleinkast heeft gedragen.
Meer van Arianne Beckers
menno oosterhoff
psychiater, Thesinge
Ik ben het, hoewel kinderpsychiater ;-), helemaal eens met Desiree, dat je altijd moet kijken of je goeie bedoelingen wel het gewenste resultaat hebben en moet openstaan voor de mogelijkhied van een onbedoeld averechts effect. Het probleem wat hier s...peelt is dat onder dezelfde noemer, depressie klachten van heel verschillende ernst kunnen samengaan. Als ik benadruk dat een depressie een verschrikking kan zijn dan geef ik in mijn behoefte daarvoor erkenning te genereren onbedoeld wellicht een te somber beeld van minder ernstige depressies, die er ook zijn. Als ik de behandelmogelijkheden benadruk en de spontane remissie dan doe ik de depressies waarbij behandeling tekort schiet weer geen recht. Vrijwel alle aandoeningen in de psychiatrie kunnen enorm verschillen in ernst. Ik heb bijvoorbeeld veel kinderen gezien die formeel voldeden aan de criteria om van Gilles de la Tourette te spreken , maar waarbij de symptomen echt heel mild waren. Terwijl het ook een ontwrichtende aandoening kan zijn. Juist die mensen komen op tv en dat geeft een verkeerde indruk van de aandoening in zijn algemeenheid.
Om het nog ingewikkelder te maken is er geen absolute afgrenzing naar de normale variatie. Iedereen is wel een somber. Bruins heeft bij mijn weten niet gezegd dat zijn kinderen wel eens een depressie hebben. Hij zei, dat ze wel eens depressief waren. Ongelukkig om dat in dit verband zo te zeggen, maar formeel niet perse onjuist.
Psychische aandoeningen varieren in ernst en de symptomen ervan komen ook voor binnen de normale variatie. Dat maakt voorlichting en algemene uitspraken erover erg lastig.
Desiree Hairwassers
Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, Huissen
Er is een zeker spanningsveld rondom aandacht voor depressies bij jongeren. Praten over depressieve gevoelens helpt, maar is niet altijd zonder risico. Jongeren die er met elkaar over praten, kunnen elkaar “besmetten”, zo blijkt uit een onderzoek van... KU Leuven: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/09/05/depressie-bij-jongeren-praten-met-leeftijdsgenoten-vaak-geen-go/
Voor het medicaliseren van lichte stemmingsklachten is al eerder gewaarschuwd. Zie ook dit artikel uit 2016: Antidepressiecampagne leidt tot meer depressie.
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/antidepressiecampagne-leidt-tot-meer-depressie~b914830f/?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_campaign=shared%20content&utm_content=free
De uitspraak van Bruins was wellicht onhandig. Wellicht probeerde hij te manoeuvreren in dit spanningsveld. Ik zou het niet durven zeggen. Hij heeft inmiddels zijn excuses aangeboden.
Taboes doorbreken is prima, als men ook oog heeft voor de nadelen van dergelijke taboe-doorbrekende campagnes. In mijn optiek zit op het bespreken van die nadelen nu juist een taboe. Dat vind ik zorgelijk. De deur voor medicaliseren staat dan wagenwijd open.
Vaar niet enkel op kinderpsychiaters en psychologen, maar betrek zeker ook de jeugdartsen erbij. Die weten veel meer over de normale ontwikkeling en problemen van jongeren en de bandbreedte bij wat 'gangbaar' is.