Docto macamba

Een macamba is voor Antillianen een Nederlander. Belgen en Duitsers zijn geen macamba’s. Het is niet een kwestie van een Europees uiterlijk. Macamba’s spreken Nederlands en zijn koninkrijksgenoten. Ze zijn welkome gasten, maar ze moeten niet denken dat ze het beter weten dan de mensen die hier wonen. En laat dat nu net zijn wat Nederlanders altijd doen: uitleggen dat ze het beter weten. Laatst zei iemand in het Papiaments tegen mij: jij bent wel een macamba, maar je bent niet arrogant. Ik vroeg: dus alle macamba’s zijn arrogant? Ja!

Op Aruba nog iets meer dan op Curaçao zijn macamba’s wel degelijk ook erg geliefd. Mensen zijn trots op hun eigen land, maar ook op hun connectie met het koninkrijk. De vriendelijkheid die je als Nederlander kunt ervaren is overweldigend. Mensen zijn ook terecht trots op hun beheersing van de Nederlandse taal. Soms zo trots dat ik kortdurend in een situatie beland waarin de patiënt Nederlands spreekt en ik Papiaments. Veel mensen hebben in Nederland gewoond, hebben er kinderen. Ik heb soms patiënten die me toevertrouwen dat ze een voorkeur hebben voor een docto macamba. Hoewel ik in mijn leven voldoende slechte Nederlandse artsen heb meegemaakt, voel ik wel wat ze bedoelen. Wij zijn efficiënt, kundig, open en eerlijk. En aan het bed zijn we meestal heel vriendelijk. De Nederlandse zaalartsen en spoedartsen in ons ziekenhuis zijn schatjes.

Maar het kunnen ook brutale apen zijn hoor, die macamba’s. Niet zozeer in het ziekenhuis, maar in het algemeen. Als ze mensen in rap en moeilijk Nederlands de les lezen en op de man spelen, zijn ze gevaarlijk. Dan schaam ik me weleens voor ze. Maar ik ken ze. Vooral als ze zich onrechtvaardig behandeld voelen en ze op hun strepen gaan staan, heb je aan macamba’s een hele kluif. Dan kun je ze maar beter laten begaan. Ik had laatst een Nederlandse patiënt die moeite had gedaan om me te bereiken en uiteindelijk maar naar de officina was gekomen zonder afspraak. Zoiets is not done op Aruba en bovendien was er sprake van een nog veel ernstiger feit: zijn verwijsbrief was verlopen. Tegen alle regels besloot hij niet weg te gaan, maar nam hij plaats in een hoekje van de wachtkamer. Ik zag hem echt pas toen ik klaar was en toen mocht hij met een medelijdende hoofdknik met me mee naar binnen. De papieren status lag keurig klaar.

Voor Arubanen is het omgaan met macamba’s niet zo’n klus. Men is hier gewend aan de Amerikaanse toeristen. Bovenstaande anekdote had ook een Amerikaan kunnen betreffen. Amerikanen kunnen erg vasthoudend en betweterig zijn. Maar macamba’s zijn ook nog heel direct en eigenwijs. Bijna arrogant.