‘Die Rutte krijgt nog wel even een brief van me!’

Toen de wereld in de fik stond, scharrelde ik rondom huis. Een mens zou meer moeten scharrelen, maar alles draait om timing. Mijn scharreltijd viel direct samen met de lockdown. Een intelligente lockdown, maar toch, het voelde wezenloos om aan de kant te staan. Wat ging deze hausse aan patiënten van een nieuw ziektebeeld voor mijn branche, de revalidatiegeneeskunde, betekenen? En wie gaat straks voor de kosten opdraaien? De gemiste inkomsten en de extra gemaakte kosten? De zorgverzekeraars, de overheid of de branche zelf?

Met de zekerheid dat veel onzeker was, trok ik na weken scharrelen richting mijn nieuwe werkomgeving. In een onbekende auto, op een onbekende weg, naar een onbekend gebouw, met onbekende mensen in een voor mij onbekende rol. Ik landde in een organisatie in crisisstand. In mijn transitiefase van fulltimerevalidatiearts naar bestuurder van het grootste revalidatiecentrum van Nederland, ook wel inwerkperiode genoemd, ging het over weinig anders dan de gevolgen van covid-19. Voor patiënt, medewerker en organisatie. ‘Leuk dat je er bent, goeie reis gehad? Fijn, om 9 uur crisisoverleg.’

In een volstrekt onzekere tijd, met een volstrekt onzeker uitzicht op omvang en inhoud van revalidatiezorg, had ons revalidatiecentrum in no time een afdeling omgebouwd tot een ‘covidcohort’-revalidatieafdeling. Stoomcursussen corona voor gevorderde beginners, uit de grond gestampte protocollen voor kliniek en polikliniek en omgeturnde therapeuten die verpleegkundige handelingen leren verrichten. Kortom, een meerjarenveranderplan in paar dagen tijd beklonken. Aanpassen aan de veranderende omstandigheden en aansluiten bij de zorgvraag, de enige weg om goede revalidatiezorg te kunnen blijven leveren nu en in de toekomst, zoveel is duidelijk.

Een paar weken later op mijn rondgang door het centrum tref ik meneer M., een 70-jarige alleenstaande man, blanco voorgeschiedenis, betrokken kinderen, nog vol in het leven. Tot de corona hem trof, hoe weet ie niet meer, mogelijk bij een theatervoorstelling. Had ie deze week bedacht, toen hij door zijn agenda scrolde. Was nu drie maanden geleden, Lazarus van David Bowie, prachtig. Eerst een week ziek, toen acuut naar het ziekenhuis en daar ging het licht uit voor een maand. Totaal geen weet meer van. Op ic gelegen, naar een ic elders verhuisd, paar dagen afdeling en toen naar het revalidatiecentrum.

‘Klachten genoeg, je bent geen stuiver waard. Eerst al die dromen, heftig hoor, dood en verderf en je denkt verdorie overdag nog dat het waar is. Angst ook, soms nu nog. En je geheugen, een zeef, echt. Kan me ook niets van die maanden herinneren. Buiten adem om niets, gewoon even naast je bed staan. Hijgen als een paard. En afgevallen hè, kilo’s, ik denk wel 20 kilo. Eetlust weg, maar het ging ook niet. Mocht ik weer slikken van de logopedist. Ook zoiets, ik dacht dat die voor het praten was, dat gaat me nog altijd goed af hoor, wist ik veel. ‘Mag ik weer slikken? Mevrouw, ik zou een moord doen voor een glas water!’ zei ik. Waarop zij zei: ‘Nou, zullen we maar beginnen met een lepeltje?’ En dat was maar goed ook, want ik bleef al bijna in dat lepeltje. Gaat nu wel weer, maar dat viel een tijd vies tegen, ik moest gewoon weer leren slikken, net als wassen, aankleden en lopen. Gelukkig wordt het tijd om naar huis te gaan, voor mezelf te zorgen, mijn hobby’s op te pakken en bij kinderen en vrienden langs te gaan.’

Ik vraag hem of hij nog klachten over de revalidatiezorg heeft. Er komen tranen in zijn ogen: ‘Nee, echt ongelooflijk goed behandeld hier, net als in het ziekenhuis. Die verpleging, niet normaal. Ik had veel diarree, een paar dagen de hele dag door, wat een ellende. Maar ik moest ook uit bed van ze, we zijn hier om te revalideren tenslotte. En zij gaan gewoon door hè, opruimen, poetsen en weer door, alsof het niets is. En ze blijven maar lief voor je. Ongelooflijk, diepe bewondering. Geldt ook voor al die therapeuten en dokters hier. Maar klachten? Nee, dan die Mark Rutte, die was hier ook laatst, maar die krijgt nog wel even een brief van me! Is natuurlijk fantastisch dat hij hier was, ik heb hem nog gesproken, bijzonder aardige kerel, hij was oprecht geïnteresseerd in ons. Maar hij kan hier bijdehand lopen doen, ondertussen de HEMA en de KLM in de lucht houden, maar de zorg dan? Waar blijft de garantstelling voor de zorg? Die stonden in de frontlinie! Die mensen hier maken zich zorgen met die zwaar onderbetaalde banen van ze. Daar hoeven ze toch niet het Malieveld voor op, zeg? Ik betaal me al mijn hele leven scheel aan die zorgverzekering! En nooit wat gehad, meneer, geen cent van hoeven uitkeren! Eerste wat ik doe als ik thuis ben, een mail sturen aan die man. En anders bel ik aan bij hem als ik weer een eind kan trippelen, het is te gek voor woorden!’

‘Doen’, zeg ik, ‘wie weet helpt het.’ Want het zou te gek voor woorden zijn als de zorg voor deze ongekende prestatie die geleverd is, niet gecompenseerd zou worden, zoveel is zeker.