Blogs & columns
Blog

December preventiemaand?

Plaats een reactie

December is een topmaand voor gezondheidspreventie. Zegt mijn collega, die zich lachend ‘arts voor preventieve ziekten’ noemt. Hoezo een topmaand? De mensen hebben deze maand wel wat anders aan hun hoofd. De een rent en vliegt van winkel naar winkel, van de ene kerstlunch naar de volgende eindejaarsborrel, en heeft ook nog deadlines op het werk. De ander zit tobberig thuis: ‘Als die feestdagen maar voorbij zijn, dan doet iedereen weer gewoon en dan voel ik me niet meer zo eenzaam’. Wat valt er in december in vredesnaam aan preventie te doen?

Toch heeft de collega wel een beetje gelijk. In geen enkele maand worden zoveel goede voornemens gemaakt als in december. Die voornemens moeten op 1 januari om nul uur operationeel zijn. Daarbij staan de leefstijlvoornemens helemaal bovenaan. Stoppen met roken, gaan sporten, afvallen, gezond eten, matigen met alcohol, noem maar op. Wat zullen we fit worden in het nieuwe jaar! De ‘preventieve ziekten’ krijgen geen kans meer! Het Utopia van de gezondheid staat voor de deur.

Maar je hoeft niet tot de jaarwisseling te wachten. Je kunt nu al aan de slag. In geen maand wordt zoveel gegeten als in december. Vooral in de vorm van tussendoortjes. In geen maand geeft minderen tot de helft dus zo’n grote caloriebeperking. In geen maand wordt meer vuurwerk verkocht. Als je een keer niet meedoet, voorkom je niet alleen oogletsel, maar ook brandwonden, gehoorschade en lawaaistress. Er valt in december meer te voorkómen dan in andere maanden van het jaar. Dus waarom niet nu al? En het is zo makkelijk. Je hoeft er niets voor te doen, alleen maar iets voor na te laten. Maar nee, dat komt niet goed uit. En het is zo ongezellig.

Het is dus helemaal de vraag of we dit potentieel aan toppreventie ook realiseren. Maken we het waar? Houden we ons aan onze voornemens? Slaan we het vuurwerk een keertje over? Doen we mee aan de Arnhemse derdekerstdagloop? Nemen we op nieuwjaarsdag een duik in de Noordzee?

Natuurlijk doen we dat niet. Nederlanders praten er graag over, maar zijn heel goed in het uitstellen van gezonde gedragsveranderingen. Ik hoor het nu al. ‘Ik wil zelf de regie houden. Half januari komt me beter uit om te beginnen. Dan pik ik nog een paar nieuwjaarsrecepties mee. Trouwens, ik heb 12 januari nog een deadline.’ En daarna komt het er niet meer van. In de tweede helft van januari is het ‘momentum’ voor gedragsverandering voorbij. Carnaval en skivakanties komen dan in beeld. Die hebben hun eigen geneugten en risico’s. In economische termen: er is een grote behoefte aan preventie, maar er is geen vraag vanuit de markt. Geen droog brood mee te verdienen voor een arts voor preventieve ziekten.

Blijft de vraag waarom we er elk jaar weer intrappen. Fantaseren we ons fit? En tonen we collectief onze zwakheid door gewoon onze ongezonde levensstijl voort te zetten? Is dat nou slapheid?

Dat antwoord is een beetje te simpel. Het is leven in twee werelden. Een nationale schizofrenie. We leven in de Echte Wereld, waarin we doen waar we goed in zijn. Ons werk, onze ambities, ons sociale leven. Dat heeft zijn prijs in de vorm van ongezonde gewoonten. Veel zitten, alcohol, een snelle vette hap, te weinig ontspanning. Fysieke en psychische stress. Om onze schuldgevoelens en het gevoel van falen weg te nemen koesteren we de utopie van gezond leven. Het goede voornemen dat we levenslang met ons meedragen. Dat we ooit in praktijk zullen brengen. Zodra de omstandigheden wat gunstiger zijn! Als de kinderen de deur uit zijn. Als we van die administratieve rompslomp af zijn. Als de hypotheek is afgelost. Als het alleen aan ons ligt, komt het er zeker van. En wel nu meteen! Die utopie houden we vast, ja, we koesteren die. Als we eenmaal zijn omgevallen en aan een ‘preventieve ziekte’ lijden, kunnen we ons verantwoorden. We kunnen dan zeggen dat we het serieus hebben overwogen, een gezonde leefstijl. Jarenlang. Wij waren van goede wil. Aan ons lag het niet. De omstandigheden zaten tegen.

dieet leefstijl & gezondheid preventie
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.