Debriefing

Palliatieve zorg bied ik het liefste zelf voor mijn patiënten. De continuïteit, ook ‘s avonds en ‘s nachts, helpt hen en verrijkt mijn werk, althans zo ervaar ik dat. Deze zorg is vrijwel altijd intensief, of het contact nu tweewekelijks of drie keer per week is, enkele maanden duurt, of maar een paar dagen. In deze fase heb ik patiënten veelvuldig op mijn netvlies. Komt de situatie vaak langs in mijn gedachten. Evalueer ik me bijna suf. Heb ik overal aan gedacht, heb ik alles wel gehoord, lever ik echt de zorg die deze patiënt en zijn/haar familie nodig hebben? Ik merk dat ik in deze kwetsbare fase wat extra zorgvuldigheid aan mijn werk wil toevoegen.

Hoewel ik zelf het directe contact heb, bespreek ik de casuïstiek regelmatig met mijn collega’s, vraag hen om advies, of deel gewoon mijn gedachten en gevoelens. Meer dan eens levert dat waardevolle tips op, waardoor deze zorg beter wordt en toch ook teamwork blijkt.

Meestal doe ik mijn visites op de fiets. Dat is in ons praktijkgebied het makkelijkst, maar het geeft mij ook de kans mijn gedachten te ordenen, los te komen van andere patiënten en volledige aandacht te hebben voor de palliatieve patiënt. De route, een kuil in de weg, een oprit bij een huis, of het paadje naar de deur krijgen daarmee een extra functie. Bij een langer ziekbed leer ik ze beter kennen.

Zo druk als het voor het overlijden van een patiënt kan zijn, zo stil wordt het daarna voor mij. De eerste week na het sterven laat ik de familie alleen. Die periode is voor henzelf, daar maak ik geen onderdeel van uit. Ik bezoek nabestaanden meestal pas weer na de uitvaart. Recentelijk maakte ik hierop een uitzondering. Ongevraagd ging ik twee dagen na zijn dood bij de familie langs. Hij was thuis opgebaard. Bij hem zittend sprak ik met de nabestaanden. Liepen we samen het laatste pad nog eens langs. Het pad dat kort maar hevig was geweest. Het was goed gegaan, concludeerde zijn partner. Zijn keuzes waren gerespecteerd. Had ik gerespecteerd. Het was gegaan zoals hij het wilde.

Het gesprek eindigde met een stilte en een warme handdruk.

Terugfietsend naar de praktijk realiseerde ik mij dat ik dit bezoek weliswaar bedacht had als nazorg voor de familie. Maar eigenlijk was dit bezoek nog veel meer mijn eigen debriefing geweest. Een evaluatie die niet in het korte fietstochtje paste, of met mijn collega’s kon, maar wel nodig was. Nazorg voor mijzelf.