De woorden die me het meest zijn bijgebleven

De aanblik van haar dode lichaam was ongelooflijk. Ik was er niet op voorbereid. Haar oncoloog had laten weten dat ze was overleden aan een uitbehandeld melanoom. Het was snel gegaan. Ze was nog maar 24.

Ik ging langs bij de ouders en die hadden haar thuis opgebaard. Het was zo’n ochtend die je er in een film voor zou verzinnen. Toen ik naar het huis toeliep was het zonnig en doodstil op straat. Ze lag opgebaard voor het raam in de achterkamer. Honderden kaarten en bloemen eromheen. En verder was het stil. Haar vader was van het type dat zijn tranen inslikt en iets bromt als ‘ja wat doe je - het leven gaat door.’ Dwars door zijn verdriet heen. Haar moeder was geïmplodeerd. Het leven had voor haar geen zin meer.

Ik zit meestal niet om woorden verlegen, maar zat dat nu wel. Ik weet niet meer wat ik gestameld heb. Gevoelens van andere mensen kunnen heel invoelbaar zijn, en meestal lukt dat invoelen ook wel. Maar dat is toch echt iets anders dan de kolossale muur van verdriet die hier stond. Het cliché dat je kind verliezen het ergste is wat er is, is echt waar. Totale ontreddering in de ogen van deze mensen, die al nachten niet geslapen hadden. Hun dochter lag roerloos voor het raam en zag er precies zo uit zoals ze was.

Toen haar moeder vele jaren later weer op het spreekuur kwam, was ze nog steeds diep verdrietig. Ze zag er slecht uit en sprak erover alsof het gisteren was gebeurd. Ik vroeg of ze ook leuke herinneringen aan haar dochter had. Ze vertelde dat ze ooit de slappe lach hadden in een paskamer van een kledingwinkel. En dat ze, ondanks dat hun verstandhouding ook gecompliceerd kon zijn, prettig konden koffiedrinken met elkaar. Sinds het overlijden van haar dochter was ze depressief geworden en het werd niet beter. Ze was tot stilstand gekomen en ging geen kant meer op. Kwam niet in beweging, deed niets.

Dat thema kwam steeds terug. ‘Ik ben stil blijven staan’. Toen we daarover verder praatten sprak ze de woorden die me van alles wat me in de spreekkamer ooit verteld is het meest zijn bijgebleven. ‘Als ik verder ga met leven, heb ik het gevoel dat ik haar in de berm laat liggen terwijl ik doorrijd. Dat ik haar achterlaat. En dat doe ik niet. Dat kan ik niet. Daarom sta ik stil. Ik sta nog steeds bij haar, langs de kant van de weg.’