Blogs & columns
Blog

De werkgever moet met de billen bloot

1 reactie

Covid-19 kan een beroepsziekte zijn, tenminste als je op je werk besmet bent geraakt. De oorzaak ligt dan voor 50 procent of meer in het werk, en daarmee wordt voldaan aan de diagnose beroepsziekte. Daarom ga ik maar eens een kijkje nemen op de site van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB): beroepsziekten.nl. Ik ben nieuwsgierig: hoe vaak hebben bedrijfsartsen covid-19 als beroepsziekte gemeld sinds het begin van de pandemie?

Dat melden van beroepsziekten is bedoeld om de epidemiologische basisvraag te beantwoorden: wat komt voor bij wie, waar, en hoe vaak? Als je dat allemaal weet, kun je gericht aan preventie doen. Ik geef nog maar eens het voorbeeld van John Snow, de ‘vader van de epidemiologie’, een voorbeeld dat iedere medisch student tegenwoordig kent:

In 1854 is er een heftige uitbraak van cholera in Londen. In korte tijd sterven er heel veel mensen. De Britse arts John Snow (1813-1858), van huis uit anesthesioloog en bekend vanwege zijn nauwkeurige dosering van ether bij de narcose, gaat van elk nieuw geval van cholera de locatie na. Waar woont de lijder precies? Dat brengt hij netjes in kaart. Zo ontdekt hij dat de meeste lijders in of bij Broad Street wonen, en hun water betrekken van de daar aanwezige openbare pomp. Op 7 september 1854 stelt hij de verantwoordelijke instantie, St. James’s Parish, in kennis van zijn ontdekking. Op 8 september wordt de zwengel van de pomp verwijderd. Daarna is de uitbraak snel onder controle.

Terug naar covid-19. Het RIVM werkt dagelijks een kaart bij waarop per gemeente het aantal ziekenhuisopnamen en het aantal sterfgevallen vanwege covid-19 worden vermeld. Bedrijfsartsen hebben een eigen monitoringsysteem dat wordt bijgehouden door het NCvB. Sinds 1 april 2020 kan covid-19 daar worden gemeld als beroepsziekte. In de maanden april en mei hebben 63 bedrijfsartsen in totaal 305 beroepsziektemeldingen van covid-19 gedaan. Goed werk, collega’s! Uiteraard is die 305 een onderregistratie, maar het is een goed begin. Maar geeft het ook antwoord op onze vraag naar het ‘waar’? Wijst het resultaat in de richting van een gemeenschappelijke bron, zoals destijds de pomp van Broad Street?

Ik duik verder in de cijfers. De verpleeghuizen zijn goed voor 182 meldingen (60%), en de gehandicaptenzorg en thuiszorg voor 62 meldingen (20%). Ziekenhuizen leveren 42 meldingen (14%), en de overige sectoren tezamen 19 (6%). Samen dus 305. Bij de meldingen uit de zorginstellingen wordt onderscheid gemaakt tussen meldingen met beschermd dan wel onbeschermd contact met besmette patiënten of collega’s. Bij de verpleeghuizen is er bij 52 procent van de meldingen sprake van onbeschermd contact, bij 3 procent van beschermd contact en bij 27 procent is de aard van het contact onbekend of is de bron niet genoemd. In de ziekenhuizen is het verschil nog groter: 67 procent onbeschermd, 10 procent beschermd contact.

Waar komen die 19 ‘overige’ meldingen vandaan? Die herkomst is heel divers: 3 uit garages, 2 van een broodfabriek, en 2 van beveiligers; 12 onbekend. Ik zie geen meldingen uit slachterijen of nertsfokkerijen. Misschien nog niet verwerkt?

Het is niet mogelijk om beroeps- of bedrijfsrisico’s te schatten, omdat de omvang van de blootgestelde populaties bij de melding niet wordt opgegeven. Vaak is dat ook niet goed mogelijk. De noemer van de breuk is onbekend, zeggen wij epidemiologen dan. Grofweg bevestigen de cijfers wat we al wisten: dat de zorg bovenaan staat als het gaat om het aantal werknemers dat covid-19 krijgt, en dat persoonlijke bescherming echt beschermt.

Al met al leveren beroepsziektemeldingen wel wat op, maar lijkt dit monitoringsysteem nog niet helemaal geschikt als effectieve sturing bij de preventie en vroege signalering. Het zou zo mooi zijn: de beroepsziektemelding als arboknop aan het coviddashboard! Met een paar simpele aanvullingen zou dat zomaar kunnen. Punt één: meld alle covid-19 door het werk, al ben je nog zo druk. Punt twee: geef bij élke melding systematisch de sector én de werkgever op, en wie of wat de besmettingsbron is, en ook of en zo ja welke beschermingsmaatregelen zijn genomen. De zieke werknemer blijft uiteraard anoniem, zoals gebruikelijk bij de beroepsziektemelding. Maar de werkgever moet wel met de billen bloot. Zoals bij de slachterijen en nertsfokkerijen.

meer van André Weel

covid-19
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Ingrid Henssen

    Arts maatschappij en gezondheid , Beek

    17.000 Covid-besmettingen bij zorgmedewerkers en slechts 300 gemelde Corona-gerelateerde beroepsziekten? Komt het grote verschil misschien doordat de bedrijfsartsen in grote getale Corona hadden en tijdens hun ziekteverzuim niet konden melden? Of hou...den de bedrijfsartsen misschien meer dan de noodzakelijke 1,5 meter afstand van het meldpunt van de NCVB? Ik heb nog niet gehoord dat het virus zich ook genesteld heeft in de beroepsziektenmonitor, maar toch geloof ik dat die besmet is.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.