Blogs & columns
Blog

De wereld van de bestuurders (deel 3) - Marcel Canoy

1 reactie

Onlangs ben ik een experiment gestart samen met crowdfundsite Yournalism, getiteld ‘The Everyday Economist’: een mix tussen expert opinie, onderzoeksjournalistiek en reportages uit het veld. Gedurende vijf dagen verschijnt elke dag één aflevering op deze blog.


«« DEEL 2: De orthopeed


De eerste vergaderingen die ik bijwoon zijn zogeheten verantwoordingsgesprekken. Best stoer van het ziekenhuis om mij toe te laten bij deze (naar zal blijken) enigszins delicate gesprekken tussen management en bestuur. De managers moeten hier namelijk met de billen bloot. Op basis van een ‘dashboard’, een relatief eenvoudige en nuttige managementtool, leggen zij verantwoording af aan de raad van bestuur. De vier categorieën zijn ‘klant’, ‘financiën’, ‘kwaliteit-veiligheid’ en ‘organisatie’. Dit kunnen we volgen.

Prognose wordt geconfronteerd met realisatie met behulp van kleurtjes. Zit je in het oranje en vooral in het rood dan heb je wat uit te leggen. Bij ‘klant’ wil je goed scoren op patiënttevredenheid, bij ‘financiën’ wil je dat de productie op peil is en bij ‘kwaliteit’ dat de betreffende afdelingen de protocollen naleven.

De manager van dienst is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van een afdeling, laten we zeggen van alle ‘snijders’ in het ziekenhuis. De raad van bestuur wil graag weten hoe de verschillende onderdelen scoren, opdat ze tijdig kunnen bijsturen indien nodig. Hoewel het systeem in de basis prima is, gebeurt er in dit gesprek van alles en begint het al snel te tollen bij mij. Nu heeft iedere discipline zo zijn last van eigen jargon, maar in Goes had ik daar nauwelijks last van. In het domein waar ik geacht heb meer verstand van te hebben, haak ik aanvankelijk totaal af. Is dit echt hetzelfde bedrijf als vanochtend? Een van de uitdagingen in de zorg is om management en medische staf op één lijn te krijgen. Maar spreken ze wel dezelfde taal?

De (uitsluitend mannelijke) combattanten laten zo nu en dan zelfs zien dat ook bij de zorg apenrotsjes beklommen kunnen worden. Na enige tijd keert de rust iets terug en kan ik een lijn ontdekken in de gesprekken. Maar die lijn stelt niet in alle opzichten gerust. De genoemde dashboards met de vier kleuren zijn nieuw voor dit ziekenhuis en een grote verbetering ten opzichte van vroeger, toen de verantwoording een houtje-touwtje karakter had. Bij de gebruikers is het echter nog onwennig.

De groene vakjes worden gevierd, maar van de zaken die in het rode vakje belanden, heeft men onvoldoende idee waarom ze eigenlijk rood zijn. Dat maakt sturen wel heel lastig.

Tijdens de vergadering wordt besproken dat huisartsen flink minder doorverwijzen dan in het vorig kwartaal, waardoor de productietargets niet gehaald worden bij een specialisme. Dat scheelt toch een miljoentje of wat. Vervelend detail: niemand weet precies waarom dit het geval is.

Heeft het er misschien mee te maken dat de wachttijden bij dit specialisme te lang zijn? Misschien worden die huisartsen ongeduldig en verwijzen ze door naar Rotterdam of België. En waarom zijn die wachttijden eigenlijk zo lang? Komt dat omdat de logistiek niet op orde is? Het zou kunnen, want de verschillende fases van een operatie kennen hun eigen planningslogica.

Of komt het omdat men doorverwijst naar het naburige zelfstandige behandelcentrum? Of hebben deze specialisten de registraties niet goed gedaan, waardoor de omzet achterblijft? Het lijkt alsof de bestuurders geen scherp beeld van het primaire proces hebben. Dit maakt adequaat leiding geven moeilijk.

Is dit zwakke zicht van bestuurders op het primaire proces uniek voor dit ziekenhuis? Ik besprak het met de internist uit mijn dorp in de trein terug en later met een bevriende bestuurder van een ander ziekenhuis. Die stelden laconiek dat dit voor elk ziekenhuis geldt. Ik heb dat vaker gehoord. We staan nog maar aan het begin van een wereld waarin het ziekenhuis precies weet wat waar gebeurt en waarom.

Uit mijn gesprek een dag later blijkt ook een andere reden waarom het zo moeilijk is het proces goed in kaart te krijgen. De zorg loopt nogal achter bij het bedrijfsleven als het om IT gaat. Weliswaar heeft het ziekenhuis een functionerend en erkend ziekenhuisinformatiesysteem, maar wel een verouderde. Bovendien is het een systeem dat individuele groepen artsen toestaat hun eigen subsystemen te hanteren.

Het is volstrekt duidelijk dat er nog een wereld te winnen is in de ziekenhuiswereld wat betreft het op één lijn krijgen van de belangen van specialisten en het management. Ik vraag aan de managers, de kwaliteitsborgers en de IT-wizards wat hiervoor nodig is. Een van de hoopgevers komt uit een wel zeer onverwachte hoek, namelijk de fiscus.

De belastingdienst heeft de medisch specialisten laten weten dat hun vorm van ‘ondernemerschap’ tegen de Europese regels is. De specialisten moeten hom of kuit kiezen. Of in loondienst of risicodragend in het ziekenhuis participeren. Heren en dames medisch specialisten: welkom in de echte wereld. Leve de fiscus, leve Europa.

Je kunt geschokt zijn door het gebrek aan basale kennis over het primaire proces, maar de lift gaat evident omhoog. Vroeger was de autonomie van de artsen schier oneindig en de registratie afwezig. Er is tijd nodig om op te schuiven en registratie niet te zien als een haatfactor maar als een hulpmiddel om medische kwaliteit te verhogen. Die wereld is nog niet dichtbij, zal ook morgen weer blijken.


Marcel Canoy

Blogs Admiraal de Ruyter Ziekenhuis
  • Marcel Canoy

    Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut en hij schrijft columns voor www.socialevraagstukken.nl.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen Nederland

    Om hier maar even op in te haken: Deze week gebeurd, ik verzin het niet...

    Patiënt wordt ontslagen, dit is om 14.30 bekend. De verpleegkundige vertelt mij dat ik de medicatie in Klinicom, het elektronisch voorschrijfsysteem voor 15.00 bijgewerkt moe...t hebben, en akkoord voor ontslag moet hebben gegeven, na 15.00 verwerkt de apotheek de recepten niet meer. Natuurlijk lukt dat net niet. Verder moet de bewuste patiënt poliklinisch door de internist worden gezien. Het lijkt mij logisch om een cc. van mijn elektronische ontslagbrief naar de internist te sturen. Kanniet. De internist wil een consultvel. Dat wordt dan ingescand en dat kan de internist dan inzien. Het begint wat te borrelen... De apotheek verwerkt de recepten niet, wat nu? Ik suggereer dat patiënt de medicatie voor de avond en volgende ochtend meekrijgt, welgeteld twee pilletjes. Kanniet, de directie heeft verboden om medicatie mee te geven, reden onbekend. Er begint zich wat stoom te vormen achter mijn trommelvliezen. Het is nog vroeg op de middag, kan patiënt dan wellicht de elektronische medicatielijst mee krijgen bij wijze van recept, met mijn handtekening erop, zoals ik dat in mijn vorige ziekenhuis gewend was? Kanniet. Wat dan? Ik moet de recepten maar met de hand schrijven! Inmiddels begint het stoom zich een uitweg te banen naar buiten, en ik ontplof ter plekke... Ik zeg dus geheel ontactisch dat het mij aan mijn anus zal oxideren hoe men het regelt, maar dat patiënt medicatie moet krijgen, en dat het me ook niet boeit wat de directie daar van vind, als het maar gebeurd! De reactie: "Wat jammer dat het u allemaal niet interesseert, want we werken toch allemaal in een team aan hetzelfde doel". IT en gezondheidszorg anno 2015...

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.