De tijdgeest verandert: nu de opleider nog
10 reacties‘Wil je parttime werken om koffietjes met vriendinnen te doen of heb je andere plannen?’, vraagt mijn opleider aan mij. Een verbaasde lach ontglipt mij. Waarom interesseert het hem wat ik ga doen met mijn vrije dag?
‘Ik heb zeker plannen voor bestuurlijke en onderwijsgerichte projecten, en ik kan die dag daar heel goed voor gebruiken’, antwoord ik. Hij knikt, en maakt een notitie in mijn dossier. ‘Collega’s van je die klinisch parttime werken, gebruiken deze dag voor hun niet-klinische EPA’s. Misschien is dat ook wel iets voor jou.’ Blijkbaar is het dus mogelijk om je ontwikkeling binnen de niet-klinische EPA’s te verantwoorden als opleidingsonderdeel.
‘Wat een generatie dokters, zeg!’, roept een vriend van me als ik dit vertel. ‘Denk je nou dat ze hier vroeger rekening mee hielden? Met de aios en zijn of haar ontwikkeling? Het draait niet allemaal om de arts-assistent. Het draait om de patiënt. Jij moet gewoon vlieguren maken in de kliniek. Patiënten zien, onderzoeken, spreken. Dat is jouw taak als aios.’
Een begrijpelijke reactie, maar de tijdgeest is nu eenmaal veranderd. Mijn generatie dokters heeft een grotere focus op onze werk-privébalans, het belang van mentale gezondheid, en ja, ook persoonlijke ontwikkeling. Waarom zijn er zoveel stichtingen zoals De Jonge Dokter, De Jonge Specialist, en initiatieven zoals Zin in Zorg? Waarom vertrekken er zoveel artsen uit ons mooie vak? Het is niet voor niks een opleiding, daar horen reflectie en ontwikkeling bij. Ook op niet-klinische gebieden.
Je rol als zorgverlener is namelijk niet alleen gericht op het uitvoeren van patiëntenzorg. Kennis van het zorglandschap is essentieel om te begrijpen waarom dingen zijn zoals ze zijn, zodat je weet waar je verbetering kan inbrengen en uiteindelijk ook je patiënt verder kan helpen. Kennis van onderwijs en opleiding is essentieel om onze jonge collega’s op een goede manier te kunnen opleiden. Kennis van gedegen onderzoek draagt bij aan evidencebased medicine en het ontwikkelen van een kritische geest.
Is het niet fantastisch dat het mogelijk is om als aios een deel van je opleiding te mogen besteden aan je persoonlijke ontwikkeling? Onderzoek, onderwijs, bestuurlijke ervaring, you name it. Je hebt ‘alleen’ een welwillende opleider nodig en een mindset die opleiding boven bedrijfsvoering (zoals roostertekorten) stelt.
Helaas leven we niet in die ideale wereld. De verhalen van collega’s bij andere specialisaties en opleidingscentra verbazen mij ook niks: geweigerde verzoeken van aiossen voor facilitering van zulke initiatieven, maandenlange onderhandelingen en halve compensatiedagen. En ronduit het antwoord: nee.
Ik hoop dat dit een best practice-voorbeeld kan zijn voor collega’s en opleiders. Ja, het gaat wellicht ten koste van de 100 procent exposure aan kliniek en vlieguren. Maar laten we eerlijk zijn. Zijn alle specialisten later voor 100 procent bezig met patiëntencontact? Volgens mij niet.
Lees ook
T.J.E. Faber
Arts-onderzoeker , Nijmegen
Ik vind het niet echt een begrijpelijke reactie. Je maakt toch nog evenveel vlieguren, maar dan over een langere periode? En je wordt dan ook nog geacht je vrije tijd dan aan EPA's en professionele ontwikkeling te besteden? Dus aan het eind van jouw ...opleiding heb je evenveel klinische uren gemaakt en je nog extra ontwikkeld.
D. Hairwassers
Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor mensen met borst- en eierstokkanker, Huissen
Beste heer Keppel Hesselink, er bestaat geen parallelle wereld waarin uitsluitend artsen zich uit mogen spreken over zaken die artsen betreffen. U mag het hartgrondig met me oneens zijn. Dat is echter geen reden om mijn mening zo af te serveren als u... doet. Ik ben bovendien geen 'vertegenwoordiger van patiënten', maar ben patient advocate. Dat betekent dat ik mij, als vrijwilliger, inzet voor de belangen van borstkankerpatiënten en mensen met erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker. Dat doe ik als oud-patiënt om anderen te helpen. Dat ik daarmee ook aan te spreken ben op gedrag van patiënten dat u irriteert zou natuurlijk van de zotte zijn. Dat kan echt iedereen snappen.
Uw bericht over mij staat vol aannames en veroordelingen. Opmerkelijk omdat u mij veroordelingen verwijt. U vindt de vraag van de opleider niet impertinent, maar een normale vraag. U mag dat vinden. U herkent blijkbaar het alledaags seksisme niet in het 'koffietje met vriendinnen' en de onterechte bemoeienis over hoe mensen buiten betaalde uren hun leven in wensen te richten. Daarmee bent u exact een voorbeeld van de opleider die Avin hier beschrijft.
A. G?bel
Huisarts, Amstelveen
Ik merk dat ik nogal ambivalent ben op dit onderwerp.
Het leven gaat namelijk niet alleen over economie, presteren of studierendement.
Je hebt maar één leven. Het is een heel goed idee om daarin niet te veel tijd aan werken te besteden, en vooral ...niet te wéinig aan andere belangrijke dingen. Een goede balans dus. Daar is de huidige generatie wat beter in dan wij. Hoe dat komt, en vooral waar dat door mogelijk wordt gemaakt, laat ik even in het midden.
Ik ken genoeg mensen die zich een slag in de rondte hebben gewerkt en op hun 66e dood omvallen, net op het moment dat hun leven zou gaan beginnen. Ik ken genoeg mensen die hun hele leven hebben gewerkt, nauwelijks tijd hadden voor hun familie, en na hun 66e nog 25 jaar leefden maar niet wisten hoe ze met die vrije tijd en hun familie moesten omgaan.
Ik ken ook genoeg mensen die vier dagen per week werken, mede daardoor een heel fijn leven hebben en toch ook prima werk afleveren in die vier dagen.
Ik vind het overigens niet meteen een impertinente vraag; hij mag best gesteld worden. Maar voor een cynisch vooroordeel is in deze context geen plaats lijkt me.
Ik ben het wel eens met de opvatting dat de maatschappij wat uit balans lijkt te raken als het gaat om wat mensen uit de maatschappij halen versus wat ze er in stoppen. Het lijkt de laatste decennia door te slaan naar het eerste, en dat leidt tot een wereld zoals die er vandaag de dag uitziet. Maar da's weer een ander verhaal.
H.J.W. Bastiaans
specialist ouderengeneeskunde, purmerend
Hoi Avin
Ik ben zelf opleider, en herken jou verhaal.
En ik heb jou bijdragen met veel interesse gelezen.
MAAR helaas is de werkelijkheid echt wel even anders. En jou opleider weet dat ook. Dus zo'n wereld vreemd is hij/zij nu ook weer niet
De ro...ep in de maatschappij om niet of minder partime te gaan werken wordt luider. Omdat we anders de samenleving niet meer draaiende kunnen houden. Dat geld voor artsen, timmermannen/vrouwen, loodgieters enzovoort.
Ik vind het goed dat jij hierover nadenkt
Maar als arts kunnen we heel moeilijk nee zeggen tegen patienten. Dus wat doe jij later. Als je partime werkt. Maar het aanbod van patienten zo groot is dat je in 3 dagen toch voor 5 dagen werk propt. Want zo zitten wij dokters in elkaar, we gaan ervoor. Dus is de ideale situatie die jij schets is echt nog een droom. En dan is fulltimewerken, en nog wat extra ruimte voor die ene patient kunnen vrijmaken. een heel veel voldoening gevende werkelijkheid.
Ik werk fulltime, en samen met mijn gezin weten we toch voldoende prive tijd over te houden.
Dat vergt echt wel even aandacht. Omdat ook in stand te houden.
Ik hoop dat jij nog mag meemaken dat partime werken ook echt haalbaar is voor iedereen. Maar met de vergrijzing voor de boeg. Vrees ik het ergste.
Groetjes Rene Bastiaans
D. Hairwassers
Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker
Ha Avin, je hebt groot gelijk en de vraag die je opleider stelde, is ongepast en impertinent. Het tast je privacy aan. Het is zijn zaak niet wat jij doet op de dag dat je niet werkt. Misschien zorg je voor een zieke moeder of een gehandicapte broer, ...misschien heb je die dag nodig om in het bos te wandelen, om te lezen of om helemaal niks te doen. Je hebt maar één leven en de tijd dat artsen zich kapot moesten werken en naast hun werk geen enkele identiteit hadden, is met het vertrek van de vastgeroeste mannen van middelbare leeftijd hopelijk verleden tijd. Ik weet zeker dat jij een fantastische arts bent en ik denk dat alles wat je naast je werk doet jou een nog betere arts maakt. Mijn zegen heb je.
J.M. Keppel Hesselink
pijnarts, Bosch en Duin
Een vertegenwoordiger van patienten spreekt meteen een oordeel uit als zou de vraag van deze opleider "ongepast en impertinent" zijn. Terwijl het een hele normale vraag is. Patienten zijn niet alleen mondig, maar ook heel snel ver- en beoordelend. He...t lijkt me dat een beetje meer terughouding in de oordeelsvorming over hoe medici onderling communiceren van de zijde van patienten gepast zou zijn. Maar ik vraag vast teveel in ons postmoderne tijdsgewricht.
M.H. Blanker
(schaduw)opleider, Zwolle
De vraag in de openingszin van dit prima blog is zeer ongepast en impertinent. Teveel collega's vinden dat je alleen volwaardig dokter bent als je fulltime zorg verleent. Waar ligt die grens? Vijf dagen per week van 8 tot 5, of toch ook maar heel vee...l overwerken en laten we de weekenden ook maar vullen met werk? (En dan de bestuurlijke en onderzoekstaken er maar even bij doen in de eigen tijd?)
Ik ben heel blij dat er meer aandacht is voor de grenzen van het eigen functioneren en dat houdt ook in het maken van goede afwegingen. Het is aan de (jonge en oude) dokter zelf om te bepalen wat hierbij nodig is en aan ons allen om elkaar daar ruimte in te bieden en niet het eigen dogma op los te laten. Dat heeft deze "vertegenwoordiger van patienten" (hoe wil je iemand in een hoek plaatsen?) prima gezien en verwoord. Op mijn beurt lijkt het me zeer gepast als wij patienten niet de maat nemen als zij een oordeel uitspreken over wat artsen (onderling) doen.
H. van der Pol
psychiater, Heerenveen
Geheel mee eens!
Wat maakt het voor velen van ons blijkbaar zo nodig om zich onmisbaar te wanen?
Heus, niemand wordt er slechter van als wij wijs met onszelf omgaan. Lang niet iedereen gedijt bij het continu bezig zijn en bereikbaar zijn met en vo...or patiënten. Onderzoek eens je achterliggende drijfveren als je merkt dat je hier wel toe neigt. 'Mensen willen helpen' is vrijwel nooit de meest diepliggende motivatie, doorgaans zit daar een sterke behoefte aan erkenning en waardering onder. Daar hoef je echt geen Freud voor te heten om dat te zien.
Ja maar, al die patiënten dan die ons voortdurend te hulp roepen?
Ik denk dat we allemaal, patiënten en dokters, weer moeten leren dat niet alles kan en zeker dat niet alles hoeft. Minder zou voor een ieder wel eens veel gezonder kunnen zijn.
J.M. Keppel Hesselink
pijnarts, Bosch en Duin
Amica Avin, als de tijdgeest verandert, moet de mens dan per definitie meeveranderen? Ik zie geen inhoudelijke argumenten waarom dat per definitie zou 'moeten'. Maar je suggereert dat wel.
Je schrijft: "Mijn generatie dokters heeft een grotere fo...cus op onze werk-privébalans, het belang van mentale gezondheid, en ja, ook persoonlijke ontwikkeling." Ik neem aan dat het woord 'grotere' slaat op een vergelijking met 'vroeger'. Eerdere generaties van artsen hadden volgens jou een kleinere (?) focus op de 'werk-privébalans' en minder ook voor persoonlijke ontwikkeling? Het klinkt te voor de hand liggend en daarom ook als een vooroordeel. Net zoals ouderen altijd roepen: vroeger was het allemaal veel beter.
Ik zie veel gedragsveranderingen in de hedendaagse mens. Veel van die veranderingen zijn een uiting van de 'Zeitgeist'. En helaas zijn het niet altijd opbouwende veranderingen. Het lijkt alsof de cohesie uit de maatschappij sijpelt en het ego-denken steeds meer de overhand krijgt. Fragmentatie en toenemend egotisme. Uitingen van de veranderende tijdgeest. Ik bedoel maar. Als je begrijpt wat ik bedoel.
F.G. Keuter
Strategisch adviseur zorg/anesthesioloog np, Zandvoort
Opleidingsplaatsen zijn schaars en opleiders voelen zich verantwoordelijk. Ze willen goede specialisten afleveren. Het is een voorrecht om de door jou gewenste opleiding te mogen doen. Het kost daarbij ook veel geld. Belastinggeld.
Dat je daarvoor ...moet werken en het maximale uit die jaren moet halen is een logische tegenprestatie. Dus is de vraag van de opleider een hele gewone vraag. We zullen in de toekomst gaan zien of parttime opleiden betere specialisten heeft opgeleverd.......