De stuipen op het lijf

Ik kan na al die jaren nog steeds niet goed onder woorden brengen wat er toen met me gebeurd is. De angst, de schaamte, de verenging (wat dat ook moge zijn) en de enorme eenzaamheid. Zelfs nu ik dit schrijf valt er iets in me stil, alsof het verleden zijn handen naar me uitstrekt.

Het was een doodgewone praktijkdag, het liep allemaal lekker. Ik deed het inmiddels een jaar of vier, kreeg het al aardig onder de knie, hoewel ik het een pittig vak vond met altijd dat zwaard van Damocles boven je: een ernstige fout maken. Dat zwaard viel dus die dag. En hoe!

Ik kreeg een moeder aan de lijn, die vermoedde dat haar driejarige zoontje nekstijf was. Ik reed er meteen naar toe en trof een matig ziek jongetje aan met koorts. Hij zat gewoon met gestrekte beentjes in zijn bedje, had geen vlekjes. Wel sputterde hij wat tegen als ik zijn kin op de borst wou brengen, maar verder vond ik het niet verontrustend. Nou was nekstijfheid iets wat ik kende uit de leerboeken, maar in het wild was ik het nooit tegengekomen, dus om te zeggen dat ik een autoriteit op dit terrein was: nee. Ik had zelf dienst die avond en sprak met moeder af dat ze me kon bellen als er ’s avonds wat was… Dat deed ze. Hij begon om zeven uur te stuipen en ik zei, dat ze meteen naar het ziekenhuis moest rijden. Toen ik ophing zakte het bloed uit mijn hoofd weg: ik had een meningitis gemist bij een jongetje net zo oud als mijn zoontje! Ik sprong in de auto en reed naar de Eerste Hulp van het ziekenhuis. Om de behandeltafel stond een heel team van artsen en verpleegkundigen. Ze waren hem aan het intuberen en een infuus aan het prikken. Hij stuipte nog steeds. Moeder zei: ‘Had je dit vanmiddag niet kunnen zien?’ Even keek iedereen mijn kant op. Dat was dus de betreffende huisarts.

Het stuipen duurde meer dan een half uur, het was vreselijk. Ik was ervan overtuigd, dat hij dood zou gaan door mijn schuld. Er was geen troost, geen ja-maar, alleen een stervend jongetje, dacht ik. Eindelijk – het leek na uren – stopte hij met stuipen, maar was nog steeds bewusteloos. Godzijdank kreeg ik geen verdere telefoontjes in de dienst, dus ik kon blijven. Na een tijd kwam de uitslag van de lumbaalpunctie: geen afwijkingen. Het leek alsof ik voor het eerst in uren weer kon ademen. Ik praatte nog wat met zijn ouders, weet niet meer precies waarover en ging naar huis.

Mijn vrouw lag al in bed. Voor het eerst merkte ik dat ik niet met haar kon delen wat ik had meegemaakt. Dat je naar eer en geweten je werk doet, dat je een fout maakt en er gaat misschien een kind dood. Er stond geen psychotraumateam klaar, wel een volle wachtkamer na een slapeloze nacht. Met het menneke is het goed afgelopen. Het bleek een atypische koortsconvulsie te zijn, aldus de kinderarts, mogelijk op basis van een viraal infect. Ik heb het met zijn ouders goed kunnen uitpraten. Ze zijn nog steeds patiënt bij me. Het uitpraten met mezelf ging minder vlot. Ik heb er niet met collega’s over gepraat, wel op een ‘wat ik nou toch heb meegemaakt’-manier, maar niet over die vreselijke uren en de volstrekte hopeloosheid die ik toen voelde.

Een paar jaar geleden kreeg mijn patiëntje, inmiddels een volwassen twintiger een ernstig ongeval. Toen hij op de medium-care lag heb ik hem bezocht. Hij was verward en leek me niet te herkennen. Zijn moeder en zijn vriendin waren dag en nacht bij hem. Ik merkte dat de beklemming weer over me kwam en was opgelucht toen ik weer buiten stond. Zijn moeder vertelde me later – toen hij ook hiervan was hersteld, zij het niet zonder blijvend letsel – dat hij zich van die hele periode ic en medium-care niets kon herinneren, behalve dat ik op bezoek was geweest. Toen ze weg was, barstte ik in huilen uit. Toen pas viel het van me af.