De Russische roulette van medische informatie

Mijn assistente belt me. Veilig Thuis. Of ze ze even mag doorverbinden. Natuurlijk. Dat zal niet voor niks zijn. Ik hoor een vriendelijke stem die me een verdrietige casus schetst. Er zijn tekenen dat een van mijn patiëntjes zich in een schrijnende thuissituatie begeeft.

De zorgen zijn zo groot dat ze graag iets voor het kind willen doen, maar ze hebben eerst meer informatie nodig. Of ik die als huisarts zou willen verschaffen. Ja, natuurlijk! Daar twijfel ik niet over. Een kind in gevaar. Dat is hoge nood.

Ik ken het gezin. Papa mogelijk verslaafd. Mama ziet het leven niet altijd even goed zitten. Een kind dat vaak dof uit de ogen kijkt. En mogelijk af en toe ook meer krijgt dan enkel een corrigerende tik op de vingers. Hoewel ik daar nooit concrete tekenen van heb gezien. Van het gezin ken ik mama het beste. Niet heel stabiel, maar een hart van goud. Ze heeft me wel vaker verteld over haar relatie en de problemen van haar man. Dan zat ze met een behuild gezicht tegenover me. Was er dan echt niks wat ik aan deze situatie zou kunnen doen? Kan hij niet gewoon opgenomen worden?

De relatie is wankel, maar houdt tot nog toe steeds stand. Ik heb papa slechts een paar keer gezien. Een breuk in zijn hand ter hoogte van MC5: ‘Ongelukje.’ Een snijwond in zijn wenkbrauw: ‘Kan de beste overkomen.’ Gewoon kleine dingetjes. Ik heb het weleens geprobeerd met een grapje: ‘Goh, we noemen dat ook wel een boksersbreuk.’ Geen reactie. Algemene vragen hielpen ook niet. ‘Nodig voor mijn vraagheldering. Rookt u? Drinkt u? Gebruikt u drugs?’ Negatief. Ik kwam er niet doorheen. Nooit eerder heb ik iets kunnen doen. Er was geen hulpvraag vanuit desbetreffende. En er was geen acuut gevaar. Althans, dat dacht ik. Hoopte ik.

Tot dit verontrustende telefoontje van Veilig Thuis. Ik sta hen met de beste bedoelingen te woord en geef de informatie die ze willen hebben. Met pijn in mijn buik sluit ik het gesprek af. Een gezin, maar vooral een kind, in nood. Dat raakt je. Hopelijk verandert er mede door mijn informatie op korte termijn iets aan de situatie.

Niet veel later ligt er een brief op de deurmat van het tuchtcollege. Vader heeft een klacht tegen me ingediend, omdat ik informatie heb verschaft zonder zijn medeweten. Wie zou dat niet doen in deze situatie? Toch zou ik juridisch niet sterk hebben gestaan in deze fictieve casus. Niks van bovenstaande berust op waarheid, maar stel het was echt zo geweest. Een verzoek van Veilig Thuis om informatieverschaffing, hoe schrijnend ook, is geen vrijbrief voor het verstrekken van deze informatie. Ik zou het zo beperkt mogelijk moeten houden (maar je wilt toch alles doen om de situatie te laten veranderen in het belang van een kind?) en/of er van tevoren alles aan gedaan hebben om de betrokkenen om toestemming te vragen over mijn informatieverstrekking (en als ik die niet krijg?).

Met een verbaasd gezicht lees ik het artikel in Medisch Contact dat me tot deze blog bracht: ‘De vechtscheiding is een mijnenveld voor huisartsen’. Ik noem dat ook wel Russische roulette. Iedereen heeft recht op hulp en geheimhouding hierbij. Maar zodra er een conflict van plichten is, een (kind in) acuut gevaar, zou ik dit moeten kunnen doorbreken. En natuurlijk moet ik me beperken tot hetgeen nodig is, maar dat is continu laveren tussen emotie en ratio in een vak vol emotie. Heb ik me genoeg beperkt om de gedupeerde niet te veel te benadelen, maar voldoende om de situatie te laten veranderen? Ik hoop nooit een tuchtbrief op de mat te vinden. Maar nog minder hoop ik een krant met een kop ‘Familiedrama’ op de deurmat te krijgen. Een drama waar ik mogelijk nog iets aan had kunnen (laten) doen ook.

Wanneer ik als militair een mijnenveld nader, dan heb ik de EOD (explosieven opruimingsdienst) tot mijn beschikking. Wie helpt mij in dit soort schrijnende en potentieel vakbedreigende situaties?

PS. Ik wil met klem benadrukken dat iedere mogelijke overeenkomst met welke situatie dan ook louter op toeval berust. Ik heb dit verhaal verzonnen om de spagaat te schetsen waar we ons als huisarts vaak in bevinden.