De (huis)arts is een topsporter

Afgelopen tien jaar stopten bijna vijfhonderd huisartsen onder de 50 jaar. Van wie honderd het afgelopen jaar. Verschillende argumenten worden gebruikt waaronder ‘te weinig tijd voor de patiënt’ en ‘te veel (onnodige) administratieve lasten’. Maar zijn dat wel de hoofdredenen? Zo schreef collega Stuijver al over de verandering als dokter.

Het is niet alleen de dokter die verandert. Het is de mens. De maatschappij. De wereld. Kijk om je heen. Lamgeslagen door een virus. Rugzakjes door grensoverschrijdende gedragingen. Intens verdriet door oorlog. Er zijn momenteel geen winnaars. Enkel verliezers. Waarbij iedere collega die vroegtijdig het vak verlaat ook een verlies is. Een teveel aan een tekort is wat ontstaat. Met uiteindelijk inderdaad weer de patiënt die de dupe is. Maar de patiënt bestaat niet. U en ik zijn net zo goed een potentiële patiënt. Kunnen we het tij nog keren?

Door deze tekorten zijn er immers praktijken met wachtlijsten voor nieuwe patiënten. Zijn er dorpen zonder überhaupt een huisarts. In sommige provincies is dit zelfs de normaalste zaak van de wereld. Nou scheelt het dat je in ons land een prima wegennetwerk hebt en relatief snel in een volgende gemeente bent, maar toch. Verre van ideaal.

Maar valt er wel iets te keren? Of zijn we (te) verwend geraakt? En bestaat er naast een teveel aan een tekort ook een teveel aan een teveel? Met alle ballen die we hoog moeten en willen houden, maken we het onszelf haast onmogelijk om ons vak naar hartenlust uit te kunnen voeren. Daarmee wil ik niet zeggen dat we geen sportcarrière ernaast mogen ambiëren. Niet zouden mogen genieten van verre reizen. Geen kinderen zouden mogen krijgen. Maar het kost wel allemaal tijd. Tijd die al kostbaar is. Want naast alle veranderingen zijn er ook zaken die altijd hetzelfde blijven. Een dag zal niet ineens 26 uren krijgen en een jaar niet ineens 400 dagen. Dus maak een keuze. Hoe pijnlijk die af en toe ook is.

Natuurlijk. Soms valt die keuze niet te maken. Dat is niet altijd leuk, maar hoort er wel bij. De ‘waarom-vraag’ is in dat geval niet zinvol en kost enkel meer tijd en energie. Het werkende bestaan is al topsport genoeg. Geef je maximale inzet, maar verspil hem niet. En zorg voor voldoende rust. De boog kan immers niet altijd gespannen zijn. Overtraindheid ligt op de loer. Maar kijk eens naar een Leontien van Moorsel, Ireen Wüst en Marianne Vos. Als zij na de eerste serieuze dip (en serieus waren ze) de handdoek in de ring hadden gegooid, hadden ze nooit meer de successen bereikt die ze na die dip bereikt hebben (en succes was er!).

Wellicht goede voorbeelden voor de (huis)artsen die twijfelen over de toekomst? Als je hetzelfde doel wilt bereiken, maar het lukt niet op de huidige manier, verander dan niet je doel, maar de weg ernaartoe. Blijf kritisch, maar bekritiseer niet om te bekritiseren. Het kan altijd beter, echter goed is goed genoeg. Laten we hopen dat we daardoor minder gauw (jonge) collega’s kwijtraken. En daar ben ik het met collega Stuijver zeker eens. Hier ligt een expliciete rol gedurende de opleiding.