De dokter en de klacht
8 reactiesHet regionaal tuchtcollege Zwolle is bijeen voor zijn jaarvergadering. Leden-beroepsgenoten uit de BIG-beroepen en leden-juristen. Samen zo’n vijftig mensen. Na het zakelijke gedeelte van de vergadering vraagt de voorzitter aandacht voor de Twentse huisartsen Rob Corsten en Ton Davids. Enkele jaren geleden hebben zij een film gemaakt, De dokter en de klacht. Over de impact van een tuchtklacht.
De film wordt gebruikt voor de beroepsopleiding van huisartsen. Het is een onderwerp waar Medisch Contact ook regelmatig aandacht voor vraagt. In 2016 nog met een congres. Maar deze film is daar niet vertoond. Hij is nog nooit vertoond voor leden van tuchtcolleges. Die zitten nu eenmaal aan de andere kant van de tafel. Op gepaste afstand. Vaak zitten ze ook een stukje hoger dan de klager en de verweerder. En om die verweerder gaat het in de film. Zes artsen vertellen wat een tuchtklacht voor gevolgen heeft gehad voor hun leven en hun werk. Het zijn zes verschillende verhalen. Ik schets globaal de grootste gemene deler van die verhalen.
In het begin is er veel boosheid. Het is alsof de dokters niet kunnen snappen waarom er over hen geklaagd wordt. Een soort ontkenningsfase. Dit kan niet waar zijn. Wat een flauwekul. Wat is er nou helemaal gebeurd?
Dan volgt een fase van machteloosheid. De tuchtrechtelijke procedure is onontkoombaar, de uitkomst is onvoorspelbaar. Ook al heb je het in eigen ogen nog zo goed gedaan. Je hebt geen idee hoe lang het gaat duren. Je kunt geen enkele invloed uitoefenen op het proces. Je bent weerloos. Je voelt je eenzaam.
De procedure is op zichzelf al een straf. Het lezen van het klaagschrift. Het praten met je raadspersoon. Het schrijven van je verweer. Het mondelinge vooronderzoek, met de confrontatie met de andere partij. Die geen behoefte heeft aan jouw excuses. En als klap op de vuurpijl de openbare zitting. Je wordt doorgezaagd. Detailvragen over wat je deed of naliet, waarom en hoe, op een dag die al ver achter je ligt.
De uitspraak. Ook een waarschuwing drukt je zwaar. De twijfel: moet je in beroep gaan? Teken je vrijwillig bij voor nog een jaar ellende? Of leg je je bij de uitspraak neer? Je hebt al een jaar werkplezier ingeleverd.
En als het achter de rug is? Je doet je werk anders. Je gedraagt je defensiever. Ook als de klacht ongegrond is verklaard. Zoiets moet je niet te vaak in je carrière hebben! Elke keer als je langs het huis van die klager rijdt, ook nog jaren later, denk je even aan die tuchtzaak van toen.
De film is een eyeopener voor de leden van het tuchtcollege. Natuurlijk brengt de film een geselecteerde groep van aangeklaagde collega’s in beeld, maar toch. Die enorme impact, dat hadden velen niet vermoed. Daarvoor zit je als lid toch op te grote afstand van je aangeklaagde collega. Die afstand heeft een doel: je moet objectief kunnen oordelen. Je moet ook in een ander opzicht ver afstaan. Collega’s die je persoonlijk of professioneel goed kent, met wie je misschien hebt samengewerkt, kun je niet objectief beoordelen. Je staat dan niet vrij. Dat geef je van tevoren aan. Op de zitting zie je alleen vreemden voor je. Na de zitting zie je ze niet meer terug. Je hoort ook nooit meer iets terug. Tenzij het de uitslag van een beroepszaak betreft.
Na de film volgt applaus voor de makers. En een levendige discussie. Met een voorspelbare uitkomst. Peer support! Regel een professioneel klankbord voor aangeklaagde collega’s waar ze vroeg in het proces terechtkunnen. Waar ze hun emoties kunnen delen. Waar ze hun angsten en zorgen leren relativeren. Zo’n klankbord is geen taak van een tuchtcollege. Dat moet op afstand blijven. Het is een taak voor de regionale of plaatselijke beroepsverenigingen. Gedeelde smart is halve smart.
Ton Davids
huisarts/filmmaker, Enschede
De film die wij hebben gemaakt belicht inderdaad zuiver en alleen de positie van de arts; dat wil niet zeggen dat we geen oog hebben voor de positie van de klager ... en zelfs de positie van de tuchtraad. Als filmmaker zou ik dan ook graag die aspect...en een keer in beeld brengen en ben ook bezig met het ontwikkelen van een plan in deze.
We onderstrepen de wens en het belang om - eerder - contact te leggen tussen (potentiële) klager en de dokter ... deze wens is er zeker ook bij een overgroot gedeelte van de artsen aanwezig ... in verhalen van diverse artsen horen wij echter dat het vaak / regelmatig de patiënt is die dit contact van de hand wijst.
mede namens Rob Corsten
Elianne van Veelen
Zelfstandig bedrijfsarts , Hoogland
Voor huisartsen bestaat er al ondersteuning. Dat zou best breder navolging mogen krijgen.
http://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/een-collega-als-buddy.htm
Désirée Hairwassers
Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, Huissen
Als arts of zorgverlener horen dat er een klacht tegen je moet heel naar zijn. Dat is naar als die klacht ongegrond is en die is ook naar als die gegrond is. Heel goed dat het Tuchtcollege ziet wat de klachtenprocedure met aangeklaagden doet en wat d...e langetermijngevolgen zijn. Ik vraag me af of dit gevolgen gaat hebben voor de uitkomsten van de klachtenprocedure na het zien van deze film. Zouden ze milder gaan beoordelen?
Ik mis persoonlijk wel een beetje de andere kant, die van de klager, voor wie het doen van een klacht ook naar is en ook verstrekkende gevolgen heeft. Klagen bij een Tuchtcollege is voor patiënten niet eenvoudig, dus als mensen dat doen, is dat echt omdat ze vinden dat hen onrecht is aangedaan of dat de werkwijze voor andere patiënten een gevaar vormt. Voor die persoon is er vaak geen juridische bijstand en zeker geen klankbord, terwijl opvang en hulp om alles te verwerken zeer zeker ook welkom is.
Ik vermoed dat het in veel gevallen niet tot een klacht bij het Tuchtcollege had hoeven komen als er eerder een mogelijkheid was geweest om laagdrempelig met elkaar te spreken over wat er schijnbaar misgegaan is of niet verlopen zoals idealiter had gemoeten. Defensief reageren of zelfs arrogant, zoals soms gebeurt, werkt bij klagende patiënten altijd slecht. Los van wie er gelijk heeft, is het feit dat iemand niet blij is met de gang van zaken altijd iets wat je als zorgverlener verdrietig en pijnlijk mag vinden, ook als je er niets aan had kunnen veranderen.
Helaas zijn klachtenfunctionarissen in ziekenhuizen soms slecht bereikbaar, defensief en ronduit niet helpend, waardoor de boosheid van de patiënt alleen maar verder toeneemt.
Zou het niet mooier zijn als de zelfreflectie van de hele zorgsector zou gaan over hoe kunnen we mensen laagdrempelig ruimte bieden om te vertellen wat ze wel en niet goed vonden, zodat boosheid niet zo hoog hoeft op te lopen? Dat voorkomt bij iedereen veel leed. Toch?
Ton Davids
huisarts/filmmaker, Enschede
We hebben de film vertoont op nadrukkelijk verzoek van de tuchtraad in Zwolle - na de vertoning een mooie discussie met - m.i. - ook zelfreflectie bij de diverse leden.
NB film wordt alleen vertoont in een setting waarbij wij [Ton Davids en Rob Cor...sten] aanwezig zijn - dit ook vanwege de privacy gevoelige verhalen.
Ton Davids
jos rensing
huisarts, niet praktiserend, den haag
"Dolf Algra stelt zich de vraagt: en wat wanneer het tuchtcollege zich heeft vergist?
Dat hoeft Dolf niet te doen, want een rechter en dus ook een tuchtrechter heeft altijd gelijk.
Zoals een doorgewinterde rechter ooit tegen mij zei: "U moet een u...itspraak van een rechter zien als wanneer iemand een pijl in een muur schiet, vervolgens een kwast rode verf pakt en twee cirkels schildert rondom het punt van inslag en dan zegt : Kijk eens: precies in de roos"".
Aan een rechter of een tuchtcollege is zelfreflectie dus niet erg besteed.
Wim van der Pol
Apotheker niet praktiserend, Delft
Vraag vooraf: kan ik de film zien en hoe pak ik dat aan?
En dan nog dit. In het tuchtrecht is de mogelijkheid opgenomen van het mondeling vooronderzoek, met het doel om partijen tot elkaar te brengen. Uit ervaring is gebleken dat de sfeer en de uitk...omst minder stress oplevert. Vermoedelijk wordt van deze optie weinig gebruik gemaakt omdat de verweerder door zijn/haar raadsman in een andere modus terecht gekomen is. Blijf daar uit zou mijn advies zijn.
dolf algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam
De dokter en de klacht én de presentaties van het MC symposium
zie: http://medischcontactlive.nl/de-dokter-en-de-klacht/presentaties.html
Voor de laatste cijfers over klachten en de dokter verwijs ik naar het recent uitgebrachte jaarverslag van h...et Tuchtcollege over 2017.
https://magazines.tuchtcollege-gezondheidszorg.nl/jaarverslagen/2018/01/jaarcijfers-over-2017
daar zijn ook de cijfers per vakgebied te vinden:
https://www.tuchtcollege-gezondheidszorg.nl/over-de-tuchtcolleges/jaarcijfers-tuchtcolleges/jaarcijfers-2017/regionale-tuchtcolleges/afgehandelde-klachten
Totaal aantal afgehandelde klachten tegen artsen in 2017: 1344 -
* 52% ongegrond/afgewezen,
* 15 % gegrond (210 cases),
* 17 % ingetrokken en
* 14 % niet ontvankelijk
Top vier naar specialisme:
1. huisartsen: 330 klachten
2. psychiaters : 217 klachten
3. bedrijfsartsen: 81 klachten
4. verzekeringsartsen: 51 klachten
pm: de klachten tegen bedrijfs- en verzekerinsgartsen verdubbelden in 1 jaar tijd.
in 2016: 42 cases tegen bedrijfsarts, 28 cases tegen verzekeringsarts.
De psychiater lijkt meeste kans om beroepszaak aan zijn broek te krijgen.
dolf algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid , rotterdam
Ik verbaas me over de zin: 'de film is een eyeopener voor de leden van het tuchtcollege' want: "die enorme impact, dat hadden velen niet vermoed '. Meer dan opmerkelijke observatie, als je er even over doordenkt.
Maar - om de koe maar even bij ...de horens te pakken en wellicht hardop te vloeken in de kerk van het Tuchtcollege: stel nou eens dat het túchtcollege het niet bij het rechte eind heeft? Wat dan ? Is dat wel eens bij de leden van het tuchtcollege opgekomen ?
Ik kom daarop nav paar recente uitspraken betreffende tuchtzaken tegen bedrijfsartsen waar ik een erg unheimisch gevoel bij opliep. Ik beleef achter met de prangende vraag: kan ik de Tuchtcollege nog wel op haar blauwe ogen geloven ? Erg onprettig idee eigenlijk.
Want: hoe komt het tuchtcollege tot haar afwegingen? Wordt er afdoende recht gedaan aan de situatie? Is er voldoende diep gekeken? Ook onder de mat? Wat is waar en wat niet? Hoe te wegen? Geen gemakkelijke opgave. Netelige kwestie. Is alles een kwestie van perceptie en inkleuring? Dus: wie het mooiste inkleurt heeft gewonnen? Dat voelt nogal onprettig aan. Dat is mij te vloeibaar.
Ter verdere overdenking verwijs ik naar de blog:
https://www.medischcontact.nl/opinie/blogs-columns/blog/stel-het-tuchtcollege-heeft-het-niet-goed....htm
Tijd voor enige zelfreflectie van het Tuchtcollege ?