De depressiedeal
4 reactiesMinister Schippers heeft gisteren met maar liefst 19 partijen een deal gesloten om het aantal depressies in 2030 met 30 procent terug te dringen. Waarom stemt dat bericht mij droevig? Een deel van die 19 partijen is niet blij, want er komt geen extra geld voor beschikbaar. Toch is dat niet de reden voor mijn droefheid.
Er is al heel veel geprobeerd om het depressie-tij te keren. Ruim een miljoen Nederlanders slikt al een antidepressivum – toegegeven, niet allemaal omdat ze een depressie hebben, maar toch. Er is voorlichtingsmateriaal in soorten en maten, er zijn begeleide en onbegeleide e-healthinterventies, er zijn relapseprogramma’s, diverse psychotherapieën kunnen worden ingezet, en toch lijkt het aantal mensen dat depressief is, alleen maar toe te nemen, of in ieder geval niet af te nemen.
De minister vindt dat we ons eerst op de risicogroepen moeten richten: jongeren en jonge vrouwen, en daarna komen huisartspatiënten (!), mensen met een chronische ziekte en mantelzorgers aan bod. Een interessante opsomming want dankzij de inschrijving op naam is iedereen ‘huisartspatiënt’ of bedoelt ze de huisarts als patiënt? Huisarts-zijn is tenslotte, net als andere zorgberoepen, een beroep met een depressie-risico.
En hoeveel mantelzorgers hebben we ook al weer in Nederland? Dus, waar hebben het nu precies over als we over risicogroepen praten, en nog belangrijker, waar hebben we het precies over, als we over depressie praten. Hebben jaarlijks werkelijk 800.000 mensen in ons land een depressie? Misschien wel als we een veel gebruikte definitie aanhouden: minstens twee weken een aanhoudend sombere stemming en nog een paar andere kenmerken. Maar bij hoeveel van die mensen gaat dat daarna weer voorbij? Hoeveel mensen zitten hierbij die ongelukkig zijn door de situatie waar ze zich in bevinden en die daardoor wellicht minder goed kunnen functioneren dan ze zouden willen of dan van hen in een toch redelijk opgejaagde samenleving wordt verwacht?
Voor de goede orde, echt een langdurige depressie, is een ramp voor de persoon zelf, voor zijn of haar omgeving, laat daar geen misverstand over bestaan! Bij het ontstaan van een depressie spelen veel factoren een rol, en aanleg is er een van, helaas. Wat we eerst zouden moeten doen, is het probleem beter ontrafelen en kijken welke factoren intrapersoonlijk zijn en welke factoren te maken hebben met de manier waarop onze samenleving zich heeft ontwikkeld. Maar nee, we maken een ferm statement – 30 procent reductie – en richten ons weer op individuen en risicogroepen die we voorlichting, preventie en behandelprogramma’s gaan aanbieden. Ik ben bang dat we weer eens dweilen met de kraan open.
lees ook
Fred Bekker
psychiater, Zutphen
Interessante overdenking maar niet met een al te optimistische insteek. Het gaat er inderdaad om wat nu precies door wie en waarom tot een depressie wordt gerekend, maar los daarvan is het ziektebeeld waar ik in mijn meer dan 36 jaar als psychiater m...ee te maken heb, niet veranderd. Wat wel is veranderd zijn de kennis van de behandeling ervan en de resultaten die daarmee worden behaald. Zowel de kwaliteit van de medicamenteuze als de psychotherapeutische behandeling zijn sterk verbeterd. Dank zij de resultaten met onder meer (onderhouds) ECT (electroconvulsietherapie) zijn afdelingen met chronisch psychotisch-depressieve patiënten verleden tijd. Je moet echter de geschiedenis kennen om te weten welke vooruitgang is geboekt. Het is een goed streven om de blik nu te richten op zo mogelijke preventie. Dat laat overigens onverlet dat we ook onder ogen moeten durven zien dat voor sommige types depressie, preventie weinig zal toevoegen omdat het om een chronisch recidiverende ziekte gaat, die overigens vaak wel goed behandelbaar blijkt. Ook Piet Kuiper heeft dat ervaren en daar op indrukwekkende wijze verslag van gedaan. Met de grip erop valt het dus misschien wel mee.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Misschien moeten we depressie niet als ziekte maar als symptoom gaan zien. Symptoom van een langdurige overbelasting, symptoom van uitzichtloze levenssituatie, een natuurlijke reactie die om uitleg vraagt. Want veel depressies zijn eerder een symptoo...m dan een ziekte. In het verleden hadden we het over de "endogene depressie", een depressie die wordt veroorzaakt door in de persoon gelegen factoren, een tekort aan neurotransmitters. Deze kan je als ziekte beschouwen, d.w.z. er is eigenlijk geen andere oorzaak voor te bedenken.
De andere vorm was "exogene Depressie" of "reactieve depressie", een depressie die werd veroorzaakt door omgevingsfactoren. Deze is vaak alleen te behandelen door aandacht te geven, erkenning en handvatten geven hoe de persoon in kwestie weer oplossingen kan bedenken.
Tom Harding
Huisarts
Als we weer ophouden met een (vermoeden van een) DSM diagnose als voorwaarde voor vergoeding van psychotherapie te stellen is die 30% zo gehaald!
dolf algra
arts, MC blogger, rotterdam
Interessante overdenking.
1. Depressie is inderdaad container begrip geworden. In de volksmond niet meer te onderscheiden van sub beelden als overspanning, burn out, maar ook veel 'het-leven-zit-niet-mee-zaken'.
2. Deel ook de observatie van Henrie...tte van der Horst dat 'we' - ondanks al het onderzoek ed - er blijkbaar toch te weinig van afweten en er te weinig grip op hebben. Want: hoe verloopt het beeld nu echt ? wat zijn de drivers van verdieping van het depressie beeld en wat de gezond makende/helende elementen ? Wanneer gaat licht klachten beeld over in matig en in ernstig depressie ? En vooral: waardoor komt dat ?
3. Ik ben nu > 35 jaar dokter en zie veel van dit soort klachten, maar ben zelf niet enthousiast over de geboekte vooruitgang. Echt veel meer grip is er niet op.
4. Maskering lijkt vaak onneembare hobbel
5. Die target van 30 procent is overigens peulenschil om binnen te halen.Louter kwestie van bijstelling van definitie. Net als op andere beleidsterreinen. Easy piece.
6. Convenanten zijn gemakkelijk papier. Ik struikel over al die papieren tegenwoordig.
Voor de rest: even naar de boekenkast gelopen en raad de volgende werkjes aan: voor het inzicht van de diepte van de problematiek in de rubriek uit de oude doos.
1. Kikker gaat fietsen - Maarten van Buuren - over het leed dat leven heet. Briljante beschrijving over depressieve crises - 2008
2. Ver heen - Piet Kuiper - 1988 - verslag van depressie. Ontluisterende werdegang van hoogleraar psychiatrie. Wordt zelf opgenomen.
3. Niet leuk - Benthem van den Berg - 2004 - De wereld van depressie en manie - over manisch depressie. Hoe is dat nou, zo'n depressie - Niet leuk - antwoordde Vestdijk
4. De anatomie van een depressie - Lewis Wolpert - 1999 al weer. Een speurtocht naar de antwoorden.
5. Over de rooie - Piet Klein - relaas van manische depressieve politicus - 1994
Meer beleidsmatig: De depressie epidemie - Trudy Dehue
Afsluitend: er is heel veel over bekend, maar te weinig grip erop