Blogs & columns
Blog

De dag dat de inspectie kwam

7 reacties

Behandelaren in de psychiatrie gaan lijken op de patiënten die ze behandelen, zoals bazen gaan lijken op hun hond. Dat heb ik vaker horen zeggen. Het is een flauwe opmerking, maar misschien in het geval van behandelaren niet helemaal onwaar. Werken veel behandelaren bij voorkeur met een categorie patiënten waar ze overeenkomsten mee hebben? Of is het andersom, is de oorzaak van de gelijkenis een parallel proces, waardoor behandelaren in dezelfde soort dynamiek verwikkeld raken als de patiënten?

Toen ik overeenkomsten begon te ervaren met de patiënten die ik als psychiater in het Penitentiar Psychiatrisch Centrum behandelde, overwoog ik om uit te zien naar een andere werkkring. Het begon met de dag dat de inspectie kwam.

Ook in de gevangenis gaan mensen dood. Al gebeurt het betrekkelijk weinig, gezien de gemiddeld jonge leeftijd van de groep patiënten. Maar noch gevangenschap, noch psychiatrische ziekte beschermt tegen de dood.

Toen een patiënt overleed als gevolg van een lichamelijke ziekte waarvoor hij adequaat was behandeld, maar die hem fataal werd, kwam de inspectie. En omdat ik als psychiater betrokken was en zijn psychose had behandeld, werd ook met mij gesproken. Het gesprek met vier inspecteurs, van wie twee artsen, begon met de mededeling dat ze niet zouden praten over het overlijden. Daar zouden ze later voor terugkomen. Ze wilden het nu hebben over onze algehele werkwijze en intercollegiale samenwerking.

Dit was de eerste keer dat ik mijn situatie vergeleek met die van psychiatrisch gedetineerden. Op de eerste rechtszitting tijdens hun detentie gaan ze vaak naar het gerecht om daar dan te horen dat het een pro-formazitting is en dat de echte zitting nog zal volgen. Maar anders dan bij een pro-formazaak, waar de gedetineerde al na vijf minuten van terugkeert, was voor dit gesprek een uur uitgetrokken. Om onze werkwijze toe te lichten, sprak ik over een aantal gecompliceerde casussen, waar de twee artsen van de inspectie met gerichte vragen en interesse op reageerden. De senior inspecteur die zelf geen medische achtergrond had, begreep er minder van. Ze merkte op dat ik wel veel belang hechtte aan de noodzaak van antipsychotica bij psychotische, agressieve patiënten. ‘Mijn zoon heeft gedragsproblemen’, zei ze. ‘En daarbij is het heel belangrijk hoe hij benaderd wordt.’

Ik sprak de wens uit dat haar zoon milder probleemgedrag vertoont als de psychotische, agressieve patiënten waar wij mee te maken hebben. Duidelijk was echter dat ze geen idee had met wat voor soort patiënten wij werken. Later zou ze zeggen dat ze nooit in een gevangenis was geweest. Dat weerhield haar niet van een mening en een oordeel. In het gespreksverslag dat zij mij stuurde, was overal merkbaar dat zij de positieve punten die ter sprake waren gekomen probeerde te ontkrachten. Daarmee stond overal net niet wat ik had gezegd.

Aan ‘de bewaarders gaan op een goede en professionele manier met de gedetineerden om’ was ‘inmiddels’ toegevoegd, daarmee suggererend dat ik die omgang voorheen niet goed vond. ‘Het intercollegiaal overleg is goed’ wordt ‘meestal goed’. En van bejegening, die voor de zoon van de inspecteur zo belangrijk is, wordt gezegd: ‘De psychiater vindt bejegening niet zo belangrijk.’

Zoveel net-nietformuleringen staan er in het stuk, dat ik langer bezig ben met het corrigeren en aanvullen dan dat het gesprek heeft geduurd. Ik denk aan politieverhoren, waar mensen murw moeten raken als wat ze zeggen steeds verkeerd wordt geïnterpreteerd en verkeerd wordt weergegeven.

En ik denk aan de psychiatrisch gevangenen die alle gesprekken weigeren en die zonder twijfel in meerdere of mindere mate paranoïde zijn, maar die vooral goed hebben begrepen dat het belangrijk is zo weinig mogelijk te zeggen.

‘Alles wat u zegt kan tegen u worden gebruikt.’

  • Yolande de Kok

    Yolande de Kok is psychiater. Op haar vrije dagen is zij graag met haar hond in de duinen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Domheid kun je mensen niet verwijten, arrogantie is op zich niet erg. Maar de combinatie kan dodelijk zijn.

    En in plaats van dat de Inspectie lering uit deze blog trekt, komt er als commentaar dat "Hoofdinspecteur" niet de goede term is maar dat h...et "Seniorinspecteur" moet zijn. Wat een stompzinnige treurigheid...

    Je vraagt je soms af waarom sommige dinosaurussen maar niet uit willen sterven...

  • Anthonie Taselaar

    arts, niet meer practiserend, Boekelo

    ben benieuwd naar wat tegenwoordig heet in plaats van curriculum vitae: "het portfolio met de daarin belichte competenties" van de senior inspecteur.
    wellicht kan dat, ontdaan van persoonskenmerken, aan ons lezers ter kennis gebracht worden.
    immer ...geldt nog: "quis custodet custodes".
    houdt moet collega de Kok, dit soort burocraten wordt op termijn ontmaskerd als de jure formeel bevoegd maar de facto handelingsonbekwaam.

  • Yolande de Kok

    Psychiater, Den Haag

    Nav deze blog kreeg ik een mailreactie van de inspectie. Ik schrijf over hoofdinspecteur, en de inspectie wijst mij erop dat ik mij hierbij vergis in de term en dat een seniorinspecteur betrof. Op uitdrukkelijk verzoek van de inspectie om dit te wijz...igen, heb ik de redacteur van MC gevraagd dit in de blog aan te passen. Voor zolang dit nog niet gebeurd is: waar staat “hoofdinspecteur” lees : “seniorinspecteur”.

  • Anne-Marie van Dam

    psychiater, Amsterdam

    Tja, het is bekend feit. Net als bij voetbal denkt ook bij psychiatrie iedereen er verstand van te hebben.
    Zie Tygo in de psychiatrie

  • Atta van Westreenen

    Co-assistent, Tilburg

    Vervelend dat er een leek op zo'n voor u nogal cruciale positie komt waardoor ze het niet overziet, en dit combineert met een gebrek aan wens tot leren. Zonde.

  • Desiree Hairwassers

    Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, Huissen

    Wat een nare ervaring en wat een curieuze werkwijze van de inspectie.

  • Karemaker

    Psychiater, Rotterdam

    Iedereen neemt altijd zichzelf mee, maar die inspectrice lijkt niet veel professionele distantie uit te kunnen of willen oefenen, zelfreflectie is ook lastig als het om je kind gaat. Maar: Is het mogelijk om daarover bij de inspectie een klacht in te... dienen zodat dit collegae in de toekomst minder correctieve ellende kost?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.