Blogs & columns
Blog

De bevlogenheidsepidemie

1 reactie

‘Niet flitsen!’ roept Raymond als ik een paar jonge zeeschildpadjes wil fotograferen. Ze zijn net uit het ei gekropen. Flitslicht kan ze lelijk van de wijs brengen. We staan aan de noordkust van Aruba. Het is bijna donker. Op het strand spartelen de schildpadjes naar de branding toe.

De schildpadjes zijn bevlogen van de zee. Alleen in zee kunnen ze overleven. Ze rollen en tuimelen over de strandstenen tot ze in het schuim van de branding verdwijnen. ‘Ze hebben uit de eidooier genoeg energie mee voor vier dagen’, legt Raymond uit. ‘Tegen die tijd zijn ze hopelijk op een voedselrijke plek waar ze genoeg kleine zeediertjes en plankton kunnen vinden. Als ze intussen niet zijn opgegeten door de grote zeevissen!’

Slechts één op de duizend jonge zeeschildpadjes bereikt de volwassenheid. Grote vissen slokken de meeste van hen op. De green turtle (Chelonia mydas) is een bedreigde diersoort. Raymond, bedrijfsarts in ruste, en zijn vrouw Esther doen er alles aan om de Arubaanse zeeschildpadden te helpen bij hun voortplanting. Zij spotten de plekken waar de grote vrouwtjeszeeschildpadden ’s nachts het strand op kruipen en hun eieren leggen. Zij markeren die plekken met wrakhout en stenen, zodat de toeristen er met hun fourwheeldrives niet overheen rijden. Zij lopen nachtelijke patrouilles. Zij tellen de dagen tot de eieren uitkomen. Zij graven de nesten na, tot wel een meter diepte, om er zeker van te zijn dat alle schildpadjes naar boven zijn gekomen. Zij controleren de eierschalen om er zeker van te zijn dat er niet één schildpadje achterblijft. Zij zetten zich in voor het voortbestaan van de green turtle en nog drie soorten zeeschildpadden op Aruba. Daar gáán ze voor! ‘Ja’, zegt mijn reisgenoot, ‘dit zijn echt bevlogen mensen!’

Mijn reisgenoot raakt een gevoelige snaar bij mij. Want als het woord bevlogenheid valt zet ik mijn stekels overeind. Bevlogenheid dreigt de nieuwe norm te worden voor de werkende mens. Gij zult bevlogen zijn. Niemand weet wat dat is. En ook niet waarván je dan bevlogen moet zijn. Lekker vaag dus. Een paar slimmeriken hebben er ‘een product’ van gemaakt. Dat verkoopt lekker aan werkgevers. De bazen hebben nu iets in handen om het functioneren van hun mensen mee te meten. Tenminste, dat denken ze! De bevlogenheidsmeting gaat het functioneringsgesprek vervangen. De bevlogenheidsepidemie grijpt om zich heen. Lees maar wat een grote Nederlandse organisatie in haar jaarverslag schrijft:

 Om een beter inzicht te krijgen hoe het werk beleefd wordt, is eind 2018 de kwartaalbevlogenheidsmeting ingevoerd. Dit zijn tien vragen die elk kwartaal aan alle medewerkers worden voorgelegd. Deze spreekwoordelijke thermometer meet de bevlogenheid van de medewerkers. Zo zien we hoe de bevlogenheid er per kwartaal voor staat. De resultaten worden naast de financiële cijfers en het ziekteverzuim besproken in het Management Team. 

De kwartaalbevlogenheidsmeting! Het jeukwoord van de week. Een psycholoog bedenkt wat het tegendeel van burn-out is. Dat noemt hij ‘bevlogen’. Hij bedenkt er een vragenlijst bij en laat die los op heel veel mensen. Met al die scores heb je meteen afkappunten en referentiewaarden. Kun je ook zeggen of iemand hoog of laag zit qua bevlogenheid. Kun je ‘het beloop’ volgen. Hoe kun je nu bevlogenheid meten als je niet eens weet wát al die mensen precies bevliegt? En – de belangrijkste vraag – wat heeft mijn baas met mijn bevlogenheid te maken? Als ik mijn werk goed doe heeft mijn baas niks te mekkeren, ook al mis ik alle bevlogenheid. Misschien is het wel goed om juist niet bevlogen te zijn. Bevlogenheid lijkt me een risico op burn-out.

Maar toch bestaat het, bevlogenheid. Ik heb het gezien op Aruba. Ik heb de jonge zeeschildpadjes gezien. Ik heb Raymond en Esther bezig gezien. Pure bevlogenheid! Niet als iets meetbaars aan een mens. Niet als speeltje van een werkgever. Nee, er is iets dat Raymond en Esther écht bevliegt, iets wat zin geeft. Iets waar zij voor willen gáán. Zoals de zee. Zoals de zorg voor de zeeschildpad.

Mer van André Weel

burn-out
  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.J.Duits

    Bedrijfsarts , Houten

    Bevlogen en bevliegen, wonderlijk het voltooiddeelwoord geeft een positief gevoel. Maar als iets me bevliegt, dan geeft dat een heel ander gevoel. Kennelijk bevliegt bevlogen sommigen nu, worden we daar beter van?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.