'Dat iemand met een voorbeeldfunctie zoiets doet!'

Vlijmscherp was het oordeel van de Antwerpse rechtbank in de zaak van de lockdownfeestjes. De geïnterviewde persrechter noemde het ‘egoïstisch en asociaal’ gedrag en voegde er nog aan doe dat deze mensen ‘het eigenbelang boven het maatschappelijk belang stellen’.

Grote verontwaardiging over nieuwsjaarsreceptie van politieke partij Open Vld op sociale en andere media: ‘Jullie hebben een gigantische voorbeeldfunctie’.

De reizigers die de Brexit-variant binnenbrachten in ons land door de quarantaineregels niet consequent te volgen wat leidde tot het sluiten van enkele scholen, dragen een ‘verpletterende verantwoordelijkheid’, aldus de lokale burgemeester in primetime op het journaal.

Verontwaardiging alom en de krant puilt uit van soortgelijke verhalen. ‘Canadese vaccinbedrieger speelt topjob kwijt’: de topman van een Canadese casinoketen wurmde zich geniepig in een groep die gevaccineerd werd maar werd geklist toen hij zich daarna naar het vliegveld haastte.

‘Dure knipbeurt voor 31 Britse politieagenten’: ook niet slim natuurlijk, je haar laten knippen door een professionele kapper, en dan nog tijdens dienst.

In een recente lezersbrief in de krant ventileert ene mijnheer Hernalsteen zijn boosheid op een jonge dokter met wie hij beroepshalve in contact kwam en die zijn kerstvakantie op de Canarische Eilanden wilde doorbrengen. ‘Ik was diep onthutst’, zo schrijft hij, ‘dat iemand met een voorbeeldfunctie zoiets zou doen [...] Ik vind het hallucinant en van weinig burgerzin getuigen [...].’

En wat zou de goegemeente vinden van huisartsen die vrolijk met tien vrienden op vakantie gingen in volle pandemie? Voorbeeldfunctie anyone? Het is godgeklaagd. En ik twijfel steeds vaker aan Rutger Bregmans analyse als zouden de meeste mensen deugen.

Daarin werd ik vanochtend bijgetreden door filosofe Alicja Gescinska. In een krantenartikel over hyperrijken die op een slinkse manier hun spuitje probeerden te bemachtigen, veegt ze de vloer aan met rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid: volgens haar is het geen nieuw inzicht dat mensen aan zelfbehoud doen. [...] ‘Ik wil het niet goedpraten, maar wij denken allemaal aan onszelf. [...] We zijn voor gelijkheid en eerlijkheid, maar het moet onszelf toch in de eerste plaats goed uitkomen.’

Ik wil blijven geloven dat de grote meerderheid zich zo goed en zo kwaad mogelijk aan de regels houdt. Voor die moed en volharding verdient ze een dikke pluim en ons aller groot respect. Maar dat sommigen zichzelf altijd gelijker zullen vinden dan anderen? Het blijft stuitend, ontmoedigend en moeilijk te verteren.