Cultuurverschil

Momenteel rijd ik door het mooie landschap van Marokko. Vakantie. Niet-werkgerelateerd. Ik geniet van de afwisseling in het landschap tussen groene olijfbomen, dorre woestijn en zandachtige bergen.

Ik zit achterin en laat me van minuut tot minuut verrassen waar we gaan en staan. Onze Marokkaanse vrienden voorin bepalen de route. Inshallah. Om de zoveel uren maken we een tussenstop bij een moskee, zodat zij kunnen bidden. Ik sta buiten in de zon bij 40 graden leeg te lopen. Ik kijk met verbazing naar de kinderen op plastic slippertjes en gaten in de kleding. Onze Marokkaanse vriend zegt me: ‘Als je hersens en gestudeerd hebt, loop je in het licht. Heb je hersens maar niet gestudeerd, loop je in de schemer. Heb je geen hersens en niet gestudeerd dan loop je in het donker.’ Hoe kun je ooit in het volle licht lopen als je je geen studie kunt permitteren of er op je plastic slippertjes simpelweg niet kunt komen? 

Ik denk terug aan Nederland waar we regelmatig culturele discussies voeren. Waar politici met loze kreten en weinig oplossingen het land ‘wakker proberen te schudden’. Krantenkoppen vervuilen vaker de nieuwswaarde door bij negatieve berichten ras of afkomst te vermelden. Autochtonen worden meestal niet specifiek genoemd. 

Ook ik maak me er weleens schuldig aan me te ergeren aan een cultureel bepaalde, theatrale zorgvraag. Er bestaan niet voor niets cursussen hoe om te gaan met de verschillende etnische achtergronden. Alle kennen een ander ziektebesef en -ervaring. Van simpele lagerugklachten tot de kwestie met betrekking tot euthanasie of hulp bij zelfdoding. Men dient hier rekening mee te houden. Bij de islam bestaan overal, in onze ogen soms creatieve, antwoorden op en oplossingen voor. Dit resulteert in de spreekkamer vaak tot vroegtijdig aanvullende onderzoeken of antibioticakuurtjes tegen een verkoudheid. Euthanasie is bij de islam in principe not done. Als we als militair op uitzending gaan, krijgen we een opwerktraject. Gedurende dit traject worden we ook wegwijs gemaakt in de andere cultuur en gebruiken. Verschil in beleving, gevoel, normen en waarden. Wij willen de (politieke) situatie in het land verbeteren of stabiliseren, maar niet verwesteren. We willen helpen. Mensen kunnen echter alleen geholpen worden als je het probleem begrijpt. Bovendien wil verschil niet per definitie slechter betekenen.

Het doet me iedere keer weer pijn om geconfronteerd te worden met loze kreten als ‘rot-Marokkaan’ en ‘stomme Turken’. 

Ga op vakantie naar Thailand en loop over ‘Walking Street’. De gemiddelde Nederlander die je daar tegenkomt, komt voor het sekstoerisme en is alles behalve representatief voor de rest van onze bevolking. Kom echter op het Brabantse platteland. Bij de koffie krijg je standaard een koekje. Dat is toch een heel ander beeld? 

Als onze Marokkaanse vrienden de moskee uitkomen, krijgen we aan alle kanten het aanbod om mee te eten en drinken. Ook dat is een heel ander beeld dan dat ons in Nederland helaas met enige regelmaat wordt geschetst. 

Dat ik me in de spreekkamer weleens erger aan theatraal gedrag ligt niet aan de patiënt of zijn cultuur. Het ligt aan mijn onwetendheid. Bij thuiskomst ga ik ook zo’n cursus volgen, maar nu eerst nog even genieten.