Coronacrisis? In Zweden zijn ze lagom…

Ik ben opgegroeid in het land van ‘lagom’. Lagom is hét Zweedse motto. Lagom is het woord voor niet te veel maar ook niet te weinig. Voor de perfecte balans daartussen. Lagom is ons ingeprent vanaf de geboorte: iedereen moet ernaar streven om lagom te zijn. In Zweden hebben we een van de grootste middenklassen: niemand mag te rijk zijn, maar ook niet te arm.

Mijn vraag is nu: heeft Zweden een lagom-benadering van de coronacrisis? Ze doen zeker niet te veel, maar doen ze te weinig? Scholen, winkels en restaurants zijn nog steeds open en voor veel mensen gaat het leven min of meer gewoon door. Ze hebben wel een paar beperkingen – men moet een onderlinge afstand van 2 meter aanhouden en men mag niet met meer dan vijftig mensen tegelijk op één locatie zijn.

Ik heb, net als jullie allemaal, de afgelopen maanden nauw contact gehad met familie en vrienden en ik heb nu soms het gevoel dat ik met mensen van verschillende planeten praat en dat Zweden zich in een ander sterrenstelsel bevindt. Op de sociale media zie ik mijn Zweedse vrienden nog steeds op terrassen en bij andere groepsuitstapjes in de zon iets drinken. Stockholm kent op dit moment een groot aantal coronadoden. Veel meer dan in onze buurlanden Noorwegen of Denemarken. Ik maak me soms zorgen om mijn familie: betekent deze lagom-aanpak meer risico voor hen? Het leven van mijn vrienden gaat gewoon door. Kinderen gaan naar school, ouders naar hun werk en 's avonds gaan ze allemaal naar hun sportactiviteiten. Op hetzelfde moment spreek ik met mijn vrienden in het Verenigd Koninkrijk. Een van hen is verloskundige in een van de grootste onderwijsziekenhuizen in Londen. En dit gesprek gaat vooral over angst voor de huidige situatie. Ze werkt aan een crisisrooster zonder junior personeel. Ze vraagt zich af hoe lang de NHS het bij elkaar kan houden. In haar ziekenhuis is er een covid-19-afdeling voor zwangere vrouwen. In haar laatste dienst moest ze spoedsectio’s doen bij moeders met baby's van 25 en 27 weken amenorroeduur om de moeder en het ongeboren kind een kans te geven om te overleven. Ze is gestrest en bang, en na haar werk gaat ze naar huis, naar haar man en twee jonge kinderen die allemaal in een complete lockdown zitten. Voor hen is het leven niet normaal. En we weten allemaal dat het leven hier in Nederland ook niet normaal is, thuis noch op het werk. Eigenlijk is het leven momenteel niet normaal voor de meeste mensen ter wereld. Maar in Zweden is het lagom.

Gaat de Zweedse lagom-aanpak uiteindelijk werken? Het opbouwen van een groep met immuniteit? Zal over een jaar hun sterftecijfer gelijk zijn aan dat van hun buurlanden? Alleen de tijd zal het leren.  Maar ik vind het een kostbare gok. Niet met geld, maar met levens.