Blogs & columns
Blog

Coronacrisis? In Zweden zijn ze lagom…

16 reacties

Ik ben opgegroeid in het land van ‘lagom’. Lagom is hét Zweedse motto. Lagom is het woord voor niet te veel maar ook niet te weinig. Voor de perfecte balans daartussen. Lagom is ons ingeprent vanaf de geboorte: iedereen moet ernaar streven om lagom te zijn. In Zweden hebben we een van de grootste middenklassen: niemand mag te rijk zijn, maar ook niet te arm.

Mijn vraag is nu: heeft Zweden een lagom-benadering van de coronacrisis? Ze doen zeker niet te veel, maar doen ze te weinig? Scholen, winkels en restaurants zijn nog steeds open en voor veel mensen gaat het leven min of meer gewoon door. Ze hebben wel een paar beperkingen – men moet een onderlinge afstand van 2 meter aanhouden en men mag niet met meer dan vijftig mensen tegelijk op één locatie zijn.

Ik heb, net als jullie allemaal, de afgelopen maanden nauw contact gehad met familie en vrienden en ik heb nu soms het gevoel dat ik met mensen van verschillende planeten praat en dat Zweden zich in een ander sterrenstelsel bevindt. Op de sociale media zie ik mijn Zweedse vrienden nog steeds op terrassen en bij andere groepsuitstapjes in de zon iets drinken. Stockholm kent op dit moment een groot aantal coronadoden. Veel meer dan in onze buurlanden Noorwegen of Denemarken. Ik maak me soms zorgen om mijn familie: betekent deze lagom-aanpak meer risico voor hen? Het leven van mijn vrienden gaat gewoon door. Kinderen gaan naar school, ouders naar hun werk en 's avonds gaan ze allemaal naar hun sportactiviteiten. Op hetzelfde moment spreek ik met mijn vrienden in het Verenigd Koninkrijk. Een van hen is verloskundige in een van de grootste onderwijsziekenhuizen in Londen. En dit gesprek gaat vooral over angst voor de huidige situatie. Ze werkt aan een crisisrooster zonder junior personeel. Ze vraagt zich af hoe lang de NHS het bij elkaar kan houden. In haar ziekenhuis is er een covid-19-afdeling voor zwangere vrouwen. In haar laatste dienst moest ze spoedsectio’s doen bij moeders met baby's van 25 en 27 weken amenorroeduur om de moeder en het ongeboren kind een kans te geven om te overleven. Ze is gestrest en bang, en na haar werk gaat ze naar huis, naar haar man en twee jonge kinderen die allemaal in een complete lockdown zitten. Voor hen is het leven niet normaal. En we weten allemaal dat het leven hier in Nederland ook niet normaal is, thuis noch op het werk. Eigenlijk is het leven momenteel niet normaal voor de meeste mensen ter wereld. Maar in Zweden is het lagom.

Gaat de Zweedse lagom-aanpak uiteindelijk werken? Het opbouwen van een groep met immuniteit? Zal over een jaar hun sterftecijfer gelijk zijn aan dat van hun buurlanden? Alleen de tijd zal het leren.  Maar ik vind het een kostbare gok. Niet met geld, maar met levens.

lees ook

  • Ebba Gustafsson Oberink

    Ebba Gustafsson Oberink is werkzaam als kinderarts. Ebba is van oorsprong Zweeds en heeft haar studie geneeskunde in Cardiff, UK gevolgd en haar specialisatie grotendeels in Oxford.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Viktor Blum

    sportarts n.p., Haarlem

    @Enes. Het lijkt een goed argument, die grote afstand tussen steden in Zweden. Uiteindelijk maakt dat niet zo veel uit, denk aan de afstand tussen Wuhan en Bergamo ( Noord-Italië), of New York. Het virus wordt verplaatst door een eenling en kan zich ...goed verspreiden als veel mensen bij elkaar zijn.

  • Viktor Blum

    sportarts n.p., Haarlem

    @Enes. Het lijkt een goed argument, die grote afstand tussen steden in Zweden. Uiteindelijk maakt dat niet zo veel uit, denk aan de afstand tussen Wuhan en Bergamo ( Noord-Italië), of New York. Het virus wordt verplaatst door een eenling en kan zich ...goed verspreiden als veel mensen bij elkaar zijn.

  • Enes

    algemeen betweter, Rotterdam

    Dat is zeker waar. Urbanisatie is wel een hele "crude" parameter. Je kunt geen onderscheid maken tussen willekeurige West Europese landen ermee. Ze zijn allemaal zwaar geurbaniseerd.
    Waar het uiteindelijk om gaat is de besmettingskans en de sterfte...kans.
    Besmettingskans hangt sterk samen met contacten tussen mensen (aantallen, frequentie, duur) en de sterftekans hangt van de patientkenmerken en beschikbare zorg (IC) af. Nou is de afstand Malmö-Stockholm 613km met de auto. Niet echt vergelijkbaar met NL waar wel allemaal in de Randstad wonen, éen grote verkeerslogistieke hub. Dan heb je verder nog wat culturele kenmerken:verpleeghuizen, carnaval, bij bejaarde ouders inwonen, 4 zoenen ipv 3 etc.De besmettingskans en sterftekans hangen verder af van preventieve maatregelen. Ik ga er wel a priori vanuit dat wat dat betreft de Zweden het beste weten wat goed is voor Zweden. Verder kun je natuurlijk discussieren over wat geoorloofd is kwa lockdown tov coronaschade.

  • Viktor Blum

    sportarts n.p., Haarlem

    @Enes. Zweden is een veel minder dichtbevolkt land dan Nederland, maar 80% van de bevolking zit in de steden. Daar zal de situatie niet heel anders zijn dan in Nederlandse steden, waar ook het overgrote deel van de bevolking huist.

  • Enes

    algemeen betweter, Rotterdam

    Blijft appels met peren.
    Bevolkingsdichtheid Zweden: 25 per km2
    NL: 508.
    Ander land andere aanpak lijkt me.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Testen, testen, testen... Zegt de WHO. Of je nu geinfecteerd bent, asymptomatisch bent of ziek, getest zal en moet er worden. Een miljoen serologische testen bij Sanquin...

    Ik roep even de criteria van Jungner in herinnering waaraan een "screening..." moet voldoen:

    1. De op te sporen ziekte moet een belangrijk gezondheidsprobleem zijn.
    2. Er moet een algemeen aanvaarde behandelingsmethode voor de ziekte zijn.
    3. Er moeten voldoende voorzieningen voorhanden zijn voor diagnose en behandeling.
    4. Er moet een herkenbaar latent of vroeg symptomatisch stadium van de ziekte zijn.
    5. Er moet een betrouwbare opsporingsmethode bestaan.
    6. De opsporingsmethode moet aanvaardbaar zijn voor de bevolking.
    7. Het natuurlijke verloop van de op te sporen ziekte moet bekend zijn.
    8. Er moet overeenstemming bestaan over de vraag wie behandeld moet worden.
    9. De kosten van opsporing, diagnostiek en behandeling moeten in een acceptabele verhouding staan tot de kosten van de gezondheidszorg als geheel.
    10. Het proces van opsporing moet een continu proces zijn en niet een eenmalig project.

    Ik vraag een ieder eens na te denken over de punten 3, 4, 6 en bovenal 9. Wat kost dit allemaal? En is het dat werkelijk allemaal waard??

  • Viktor Blum

    sportarts n.p., Haarlem

    Het is prettig dat we Zweden hebben als voorbeeld dat het anders kan. Wél jammer dat het meemarcheert met de 1,5 m onzin. Die afstand is gebaseerd op hoesten en niezen in een ziekenhuisomgeving, waar je op een afdeling met veel infecties elkaar niet ...moet aanraken. Handenwassen na een risicovolle aanraking is buiten die omgeving zoveel logischer en veel minder beperkend. Overigens, het fietsen in een groepje met flinke snelheid is níet verboden, terwijl je daarbij juist veel besmettingskans hebt. Al met al lijkt de aanpak van de corona meer op religie dan op wetenschap.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Een mooi overzicht van de afgelopen twee maanden:

    Met wetenschap heeft het allemaal niet zo heel veel te maken, veel meer met het psychologische gegeven dat als iedereen in een straat hard een kant op gaat rennen, alleen diegenen met een heel ste...rk karakter en overtuigd van het eigen gelijk de andere kant op blijven lopen. In dit geval waren dat de Zweden...

    https://www.ftm.nl/artikelen/exit-strategie-corona-lockdown?share=qMWlVgnMUvQn0XLdA2pNA3i2Kd4EnxND4DrwIE%2F%2Bx7dW0whaJVyj%2FkbW3lpb4Q%3D%3D

    En elke dag wordt duidelijker dat de Zweden gelijk hadden. De curve zwakt bij hen net zo sterk af als bij ons, maar dan zonder alle idiote maatregelen die verborgen worden onder de eufemistische naam "intelligente lockdown". Scholen gewoon open, restaurants en cafe's gewoon open.

    Wat er eigenlijk zo intelligent aan is, heb ik nog niet kunnen ontdekken. En de idiotie gaat gewoon door. Idioten die voor mondkapjes in de zorg pleiten, ook al is er geen corona-patiënt in de verste verte te bekennen, en ik heb net de maatregelen gekregen waar kinderen, ook van vier en vijf jaar, zich op scholen moeten houden. "Fysiek contact zo veel mogelijk vermijden". Zijn ze helemaal gek geworden?

    Ik ga vandaag nog Zweeds leren.

    https://www.worldometers.info/coronavirus/country/sweden/

  • J.R. Sikkema

    Specialist ouderengeneeskunde

    Ik vind het geen goede zaak dat een verkeerde sterftekans wordt genoemd in de reacties (1 op 5000). Dit werd in een eerdere reactie op een ander artikel berekend aan de hand van personen die overleden zijn gedeeld door de gehele populatie en niet all...een de personen die besmet zijn geweest.

    De daadwerkelijke kans om te sterven is niet bekend en verschilt ook per land maar wordt eerder rond de 1% geschat en de druk op de zorg is een belangrijke factor hierin. Met 5000 bevestigde doden op dit moment en een mortaliteit van 1% is het aannemelijk dat er 500.000 besmettingen geweest zijn in de afgelopen 1-2 weken. Er wonen 17.4 miljoen mensen in Nederland. Genoeg ruimte voor nog vele golven. Laten we niet vergeten dat de maximale capaciteit van de zorg bijna was bereikt.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    https://unherd.com/thepost/coming-up-epidemiologist-prof-johan-giesecke-shares-lessons-from-sweden/

    De argumenten van deze man nog even op een rij voor wie niet het hele stukje wil zien.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    https://www.youtube.com/watch?v=bfN2JWifLCY

    Ter illustratie: Een verstandige man aan het woord.

  • Erik Huisman

    Arts M&G, Den Haag

    Wat België betreft: daar worden ook niet geteste mensen met coronasymptomen meegeteld. Dan gaat het hard, illustratief hiervoor zijn ook de verhoogde sterftecijfers die het CBS rapporteert over Nederland sinds het coronavirus toeslaat.
    COVID19 zou... volgens de wet publieke gezondheid al bij verdenking gemeld moeten worden omdat het een A-ziekte is. Het Rivm heeft al snel aangegeven dat ze alleen de met een test bewezen patienten wilden hebben. Oppassen dus bij het vergelijken van lijstjes met cijfers, zeker uit verschillende landen.

  • Martijn Termaat

    Huisarts, Groningen

    Ik houd van Zweden. Ik bewonder het land dat gewoon blijft doen wat ze logisch vindt en niet meegaat in een wereld wijde paniekreactie op een ellendig virus.

    Virologen lijken nu collectief hun kans te pakken om dat waar ze ons al lang voor waarsch...uwden en te vertellen aan heel de wereld. Het gevaar van een super virus. Zo heb ik eerder cardiologen, longartsen en andere -logen op nascholingen horen roepen dat hun ziekte het meest verschrikkelijke was en zorgde voor de meeste mortaliteit en morbiditeit. Virologen en andere specialisten hebben hierbij vast geen kwaad in zin, maar het is een eenzijdige benadering van de werkelijkheid.

    Helaas lijken de “ experts “ op het gebied van dit virus te lijden aan een kokervisie waarbij ze de bestrijding van het virus voorop stellen zonder goed na te denken over de verschrikkelijke gevolgen van die bestrijding.

    Gezondheid is heel veel meer dan het aantal doden en zieken door 1 virus. Het gaat om kwaliteit van leven en miljoenen mensen worden nu enorm in hun kwaliteit van leven aangetast om duizenden doden en zieken te voorkomen. Dat is een duivels probleem waar we ons in filosofie lessen in verschillende varianten al over gebogen hebben.

    Hopelijk gaan we snel weer over tot het oude normaal. Het Corona virus is vreselijk, maar dat zijn zoveel ziektes. Laten we gezamenlijk pleiten voor een verstandige aanpak van het Corinavirus waarbij we vooral niet te veel dingen doen “ voor de zekerheid “ zonder de bijwerkingen / complicaties er goed tegen af te wegen.


  • Els van Veen

    huisarts

    Een kostbare gok...wat in Nederland gebeurt is evengoed een kostbare gok. Wat meer bescheidenheid graag:

    Ik ben in het geheel er niet van overtuigd dat de maatregelen in Nederland effectiever zijn om een Corona-besmetting tegen te gaan dan die van... Zweden.
    De maatregelen in Nederland eisen ook hun tol. Ik zie heel veel eenzaamheid en wanhoop. Wij mensen zijn niet gebouwd op anderhalve meter afstand. Ik wil mijn vrienden en patiënten gewoon aanraken. Ik wil omhelzen, ik wil een arm om iemand heen slaan, gezellig naast een vriendin op een bankje zitten. Als een baby niet wordt aangeraakt en gekoesterd gaat het dood. Oudere mensen hebben ook aanraking nodig.

    Die aanraking kan nu al weken niet meer. Gelukkig heb ik een gezin. Maar er zijn heel veel singles, echt niet alleen ouderen. Ze worden al weken niet meer aangeraakt.

    Isolatie en eenzaamheid en wanhoop maken evengoed slachtoffers. Wat te denken van suïcide? Elke dag die deze gekte langer duurt is een ramp.

    Ik verwijs naar deze column van Ephimenco in Trouw
    https://www.trouw.nl/opinie/mag-ik-schrijven-dat-strenge-lockdowns-niet-helpen~b3e9fa64/
    waarin hij er op wijst dat de landen met de strengste lockdown, Italië, Frankrijk en Spanje, de meeste corona-doden tellen.

    Zweden is zo'n gek land nog niet...als de situatie hier in Nederland nog langer zo doorgaat, ga ik daar maar werken als huisarts.

  • Siep de Groot

    huisarts niet praktiserend, Eelderwolde

    Het zal achteraf pas duidelijk worden wat de beste regels zijn om besmetting te voorkomen. In België zijn bijna twee keer zoveel Coronadoden per hoofd van de bevolking als in Nederland. Daar zijn de maatregelen draconisch. In Zweden waar iedereen nog... gezellig in de kroeg zit zijn minder doden dan in Nederland en België. De praktijk in Nederland is dat patiënten in verpleeghuizen, bejaardenhuizen en psychiatrische ziekenhuizen vereenzamen en het aantal zelfdodingen zal stijgen. De huisarts komt niet meer langs als de patient al dood is, alleen in levensbedreigende gevallen komt die aan huis, verder alles per beeldscherm en e-mail. Ik kwam op een dag bij vier heel goede vrienden, ze wimpelden mij bij deur af, konden niet overweg met de anderhalve meter in huis, hadden geen ontsmetting en zaten angstig voor de ziekte in huis terwijl de kans om dood te gaan aan het virus 1: 5000 is. Er zijn veel meer doden niet door het virus maat dankzij de maatregelen. De overheid dient er alles aan te doen om de normale zorg zo snel mogelijk weer te starten en dat mensen in instellingen weer bezocht kunnen worden en cardiologen weer levens redden. Overheid kijk vooral ook naar Zweden.

    Siep de Groot, huisarts, niet praktiserend, Eelderwolde

  • Menno Oosterhoff

    Psychiater, Thesinge

    Het juiste midden. Tja waar ligt dat? Ik vind het niet terecht te doen alsof de Zweedse aanpak een gok is met levens en een strengere aanpak dat risico niet in zich draagt. Een achteruitgang van de economie geeft grote kans op hongersnood in arme lan...den met de nodige sterfte. Vaak van kinderen. Er overlijden nog altijd dagelijks veel meer mensen aan honger ( meer dan 30.000!) dan aan corona.
    Wat je ook doet, er vallen altijd slachtoffers. Ieder zal naar eer en geweten handelen en we moeten erkennen , dat we het gewoon niet weten wat het beste is. Het ligt ergens in het midden, maar helaas weet niemand waar dat precies ligt.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.