Code Rood - Menno Oosterhoff

De economie begon hier in het noorden dankzij de NAM net wat aan te trekken. Het herstel van de aardbevingsschade zorgde voor een forse toename van aannemersactiviteiten om nog maar te zwijgen over zonnepanelen en dubbel glas. Maar deze opleving wordt nu fors bedreigd. Alles ligt hier plat.

Dinsdagochtend waren alle straten bedekt met ijzel. Code Rood. Kan ik begrijpen. Het nieuws verspreidt zich razendsnel dus mijn kinderen konden me al direct vertellen dat hun school de lessen had afgelast. Ik wilde wel naar het werk, althans proberen. Dat is een beetje plichtbesef en vooral moeite om te verdragen dat ik dingen niet kan ordenen. De reis ging eigenlijk zonder probleem. Het afstapje van het stoepje was een beetje eng, maar dat was het dan ook. Hoewel de weg voor mijn huis niet behoort tot de hoofdstructuur van ons land was er goed op te rijden.
Ik had echter niet hoeven gaan, want er kwamen geen patiënten. Een deel moest de kinderen opvangen, een deel hield zich aan het strenge advies alleen in noodgevallen het huis te verlaten en een deel kon niet komen, omdat het openbaar vervoer plat lag. Allemaal begrijpelijk en bijdragend aan de prettige opwinding, die bij zo’n dag hoort.
Vroeger gebeurde dat ook wel eens. In mijn herinnering hernam het leven zich dan in de loop van de dag. Paadjes werden geveegd, er werd gestrooid en iedereen stelde zich in op het nieuwe weerbeeld. Maar misschien vergis ik me.
In elk geval hebben we nu al bijna drie dagen code rood. Kinderen gaan niet naar school. (Wel naar vriendjes en vriendinnetjes). Op het werk is het uitgestorven. Vuilnis wordt niet opgehaald. Het openbaar vervoer ligt stil. Het brood in de supermarkt is uitverkocht.
‘Kon er geen brood bezorgd worden’, vroeg ik sensatiebelust.
Nee, dat was het probleem niet, maar het was extreem druk.
Huh?, al die mensen konden toch de deur niet uit?

Op internet lees ik: ‘Het KNMI geeft code rood als de weersituatie gevaar dreigt op te leveren en kan zorgen voor ontwrichting van de samenleving.’
Ik weet niet zeker wat de samenleving meer ontwricht: het weer of code rood.
Ik heb de winter van ‘63, de sneeuwstorm van ‘79 en de ijzel van ‘84 meegemaakt. Gaan we het niet over hebben.
Het weeralarm is ingevoerd nadat er in 1990 bij een zware storm minstens 17 mensen omkwamen. Iedereen is ervan overtuigd dat het effectief is. Dat zou kunnen. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken, dat er misschien ook sprake is van iets wat ook in de geneeskunde steeds meer optreedt: het zekere voor het onzekere nemen. En: je indekken.
Als er problemen zijn, doordat je iets niet gedaan hebt, wordt dat je zwaar aangerekend. Dat geldt niet voor problemen die ontstaan doordat je te veel doet. Beter fout-positief dan fout-negatief. De schade van overbodig alarm wordt beleefd als een acceptabele prijs voor zorgvuldig zijn.
Niemand zal zeggen: Nou KNMI, was dat niet wat té? Maar als er een storm wordt gemist, dan zijn de rapen gaar. Vroeger hadden we God en het kwaad, nu wordt voor elke ramp een verantwoordelijke gezocht.

Alles willen uitsluiten brengt ook risico’s (en kosten) met zich mee, maar dat vinden we veel beter aanvaardbaar dan de risico’s die een afwachtende beleid met zich meebrengt. Daarom zijn totalbodyscans en screeningsprogramma’s bijna niet tegen te houden. ‘In dubio abstinente’ was een oude wijsheid; bij twijfel: niks doen. Tegenwoordig is het: zekerheid ten koste van alles. De risicoregelreflex heet dat. Er gebeurt een keer iets naars en dan moet elk risico daarop ten koste van alles worden uitgesloten.

Als ik het KNMI was, gaf ik code rood tot medio maart. Dan heb je tenminste voor alles gewaarschuwd. Mijn kinderen vinden het prachtig dat ze niet naar school hoeven.
En eerlijk gezegd: het geeft mij ook wel een extra vakantiegevoel.

Menno Oosterhoff