Burn-out blues - Martine Schrage

Stralend zit ze tegenover me en vertelt honderduit over haar vak. Aios, gepassioneerd door haar werk, gebrand om het goed te doen. En geïnteresseerde nieuwkomer op onze vierde netwerkbijeenkomst van mediterende artsen (NAM). Want hoe zit dat nou, wil ze weten, met dat mediteren van jullie? Doen jullie dat allemaal? En hoe vaak? En waarom? En kan iedereen het? Is het moeilijk? En helpt het?
Dan komt het hoge woord eruit: zes maanden out geweest door de burn-out. Verdorie, alweer een collega die in die ellendige val is gevangen. Goed eruit gekomen hoor, daar niet van, maar het valt niet mee om daarna tegen het zelfverwijt op te boksen en je nóg harder te willen bewijzen.

Gastspreker Yvonne Visser, psychiater in de gespecialiseerde ggz-instelling voor doven en slechthorenden in Ede, kwam ons op deze netwerkavond onderhouden over ‘heftige emoties in de spreekkamer’. Want, zo vertelde ze, bij doven en slechthorenden blijken de problemen vaak erg vergelijkbaar met borderlineproblematiek, haar kennisdomein. ‘En borderliners zijn chronisch in crisis’, dus daar wil het nog wel eens stuiven in de spreekkamer. En hoe ga je daar als dokter mee om?
Visser houdt daarbij een warm pleidooi vóór heftige emoties. Te vaak hebben artsen de reflex om te gaan sussen als de patiënt heftig gaat reageren, maar volgens haar is dat ingegeven door de angst om onze eigen emoties te voelen en onder ogen te zien. Zij zegt: laat het maar bestaan, vóél het maar! Als wij als artsen beter gaan vóélen, gaan ook onze patiënten zich beter voelen.

Want we hebben zo goed geleerd om niet te veel te voelen, altijd professioneel te blijven, weg te drukken wat er vanbinnen borrelt en zo stoer van een heftige situatie weer vlot te switchen naar de orde van de dag, de volgende patiënt in de wachtkamer.
Artsen worden de hele dag geleefd, en ik denk dat ons beroep het noodzakelijk maakt om een manier te vinden om om te gaan met de vele indrukkken en emoties in ons beroep. Mediteren zou zo’n methode kunnen zijn. Maar yoga, hardlopen, piano spelen of tai chi is ook goed.
Als je maar leert voelen wat je voelt. Meer hoef je er niet mee. Gewoon voelen.
Een wel zo simpel als geraffineerd recept tegen burn-out. Ik hoop dat de fijne collega met wie ik net kennis gemaakt heb, goed blijft voelen om zich goed te blijven voelen. En zo nog veel patiënten gelukkig zal maken.

Net ploft nog een verse Dagelijkse Gedachte in mijn mailbox, een uitspraak van Woody Allen deze keer: ‘Soms heb ik het zo druk dat ik dagenlang niemand zie. Ook mezelf niet.’ Maak daar maar even ‘niemand voel’ van, en het leerpunt is binnen.

Martine Schrage