Boosaardig verdienmodel ICT-leveranciers
8 reactiesOpnieuw chagrijnig. Vanochtend vond ik op mijn bureau de zoveelste rekening voor de bouw van een digitale koppeling in ons ziekenhuisinformatiesysteem en een test voor een nieuwe patiëntenapp. In het ziekenhuis waar ik werk, kunnen we de muren inmiddels behangen met rekeningen en offertes voor de aanleg van koppelingen tussen alle informatiesystemen die we gebruiken of van plan zijn aan te schaffen. Je kunt er hoorndol van worden.
Waar gaat het over? Om koppelingen. Digitale koppelingen waarmee beschikbare informatie niet slechts wordt gedeeld met andere instellingen maar, en dat is heel belangrijk, ook met de patiënt zelf. Die koppelingen zijn nodig, omdat de data van de patiënt op verschillende plaatsen zijn opgeslagen in uiteenlopende ICT-systemen. Iedereen die iets doet voor een patiënt slaat data op voor goede zorg. Dat doen de patiënt en zijn familie dus ook. Alles bij elkaar is dat enorm veel.
Wie goede zorg wil, moet informatie uitwisselen. Alleen dan kan de zorg nog beter worden. Daarom is het belangrijk dat alle data over een patiënt worden gedeeld, overzichtelijk, toegankelijk en goed beveiligd. Juist dat is lastig. Bijna alle zorgaanbieders, inclusief ons ziekenhuis, beschikken over ICT-systemen waarvan de leveranciers het onmogelijk of heel duur maken om de opgeslagen data optimaal met anderen te delen. Ongehoord.
Het effect is verderfelijk. De ontwikkeling van nieuwe en betere zorginitiatieven wordt erdoor afgeremd. De kosten van de zorg gaan niet omlaag, de kwaliteit neemt niet toe en alle pogingen om de patiënt meer regie te geven over zijn eigen zorg dreigen te stranden. Wat te doen?
Onlangs heeft de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) een belangrijke adviesbrief geschreven. Volgens de RVS vraagt toepassing van e-health om durf en ruimte. Helaas is de meest schrijnende voorwaarde onderbelicht gebleven: het verdienmodel van de meeste ICT-leveranciers voor patiëntendossiers.
Dat perverse verdienmodel, in welke vorm dan ook, is erop gebaseerd dat de eigen pot met goud ten koste van alles wordt beschermd. Voor de duidelijkheid: die pot bestaat uit alle, in hún systeem opgeslagen patiëntdata van de zorgaanbieder die dat systeem gebruikt. Vervolgens worden vanuit dat systeem steeds meer opties ontwikkeld die de zorgaanbieder moet afnemen en gebruiken. Daarvoor moet, ‘uiteraard’, telkens apart worden betaald.
Zodra nieuwe ICT-ontwikkelaars van buiten diezelfde opties willen ontwikkelen, dan kan dat alleen als zij reeds opgeslagen data kunnen gebruiken. Dit is alleen mogelijk wanneer de bestaande leverancier eraan meewerkt dat er een digitale koppeling wordt gemaakt tussen de nieuwe ontwikkelaar en zijn systeem. Maar van wie zijn die data? Van de patiënt, natuurlijk.
Wat er dan gebeurt, tart elke verbeelding. De bestaande leverancier maakt de ontwikkeling van de noodzakelijke koppeling zo extreem duur of complex dat het voor een andere leverancier feitelijk onmogelijk of onbetaalbaar wordt die te gebruiken. Lucien Engelen beschrijft deze ‘lock-in’ ook wel als ‘eGo-systemen’.
Het effect van deze strategie is dat nieuwe ontwikkelingen met innovatieve ontwikkelaars die een pilot willen doen amper van de grond komen. Met als gevolg dat zorgaanbieders voor innovatie afhankelijk worden van bestaande, vaak grote ICT-leveranciers die per definitie niet uitblinken in innovatie.
Het is aan ons, zorgaanbieders, om tegen de bestaande leveranciers te zeggen: ‘Vanaf nu verwachten we dat jullie je systemen kosteloos openstellen.’ Dat helpt de verdere ontwikkeling van de zorg. Uiteraard kunnen de bestaande leveranciers zelf ook nieuwe producten aanbieden – maar dan moeten ze openlijk concurreren met de nieuwkomers. Op basis van service en prijs. En niet door de data af te schermen die, nogmaals, niet van hen zijn maar van de patiënt.
Zorgverzekeraars kunnen eveneens een rol spelen. Hoe? Door druk uit te oefenen op de ICT-leveranciers. En door geen projecten meer te financieren waarin vrije uitwisseling van data niet is gegarandeerd.
Mocht dit allemaal geen effect hebben, dan dient de wetgever wat mij betreft via een wet alle ICT-leveranciers in de zorg te verplichten hun data kosteloos te delen via open API’s. Zulke application programming interfaces zijn reeksen digitale definities waarmee computerprogramma’s met elkaar kunnen communiceren. In de echte wereld, bijvoorbeeld in Denemarken, is dat al gebruikelijk. Hopelijk is dit niet nodig en komt de industrie uit zichzelf tot inzicht.
Dr. S.A.F. Tulner
orthopedisch chirurg bij OrthoDirect, Amsterdam
Helemaal eens, zorginnovatie komt niet van de grond indien men denkt dat innovatie bewerkstelligt kan worden via e-Health projecten. Als beginnende zorgondernemer ben ik veel geld en tijd kwijt aan ICT inrichting waarvan je je kunt afvragen of dit ec...ht nodig is en of de kwaliteit van de zorg hierdoor verbeterd. Echte zorginnovatie is iets heel anders.. en dat verdient een stimulans!
Dr. S.A.F. Tulner
orthopedisch chirurg bij OrthoDirect, Amsterdam
Helemaal eens, zorginnovatie komt niet van de grond indien men denkt dat innovatie bewerkstelligt kan worden via e-Health projecten. Als beginnende zorgondernemer ben ik veel geld en tijd kwijt aan ICT inrichting waarvan je je kunt afvragen of dit ec...ht nodig is en of de kwaliteit van de zorg hierdoor verbeterd. Echte zorginnovatie is iets heel anders.. en dat verdient een stimulans!
Henk Stelma
Huisarts, URETERP
Geachte heer van Houdenhoven. Kennelijk een open zenuw gezien de reacties.Toen ik in 1986 apotheekhoudend huisarts werd, behoorde je met een apotheekprogramma bij de vooruitstrevende artsen van Nederland. Het duurde nog jaren voor aan het apotheek p...rogramma een Huisartsen informatiesysteem werd gekoppeld. Al gauw kwamen er richtlijnen voor data uitwisseling van de KNMG in een dikke klapper. Zoals u graag zou willen. Maar uitwisseling met verschillende andere Huisartsen informatiesystemen liet toch nog lang op zich wachten. Het zou 25 jaar duren voor de verschillende huisartsen informatiesystemen patiëntengegevens min of meer gemakkelijk digitaal konden uitwisselen. Ondertussen zijn er meerdere standaarden: Edifact, Aorta, Nanda, Snomed, Xds, Icd-10, Ohama, Hl7 cda r2, Loinc en Basisgegevens zorg.
De kosten waren hoog zowel aan hard- als aan software, maar heeft wel een enorme aan de zorg gerelateerde ict-sector opgeleverd met de daarbij horende werkgelegenheid. Het is inderdaad een gouden business. Daarom is de frustratie van Mark van Houdenhoven zeer invoelbaar. Er is inderdaad Durf en Ruimte nodig zoals de Raad voor de volksgezondheid suggereert. Echter de durf en ruimte bij de werkers in de zorg is vooral gericht op de zorg voor de patiënt. En de durf en ruimte van de ICTers hebben hen een onwrikbare machtpositie in de zorg verschaft. Het is de artsen en bestuurders niet gelukt daar vat op te krijgen. Zeker het door Hogervorst ingevoerde marktdenken in de zorg is daar mede schuldig aan. De hoop uit gesproken dat de ict-sector zelf de kip met de gouden eieren gaat slachten is waarschijnlijk onterecht. Een wettelijke verplichting data te delen via
application programming interfaces is mijns inziens onontkoombaar. Het zou voor de Nederlandse zorg een enorme stap vooruit zijn.
Eddy van de Werken, bestuurslid OIZ
Bestuurslid,
OIZ pleit voor het gebruik van standaarden. Waar standaarden ontbreken en nieuwe koppelingen gerealiseerd moeten worden, zijn er kosten aan verbonden. Als dit maatwerk is voor één klant, dan is de rekening hoger, dan wanneer een koppeling door alle k...lanten wordt afgenomen en de kosten gedeeld kunnen worden.
Een goed voorbeeld van een dergelijke ontwikkeling is het Medmij-project waarin OIZ-leden ruim vertegenwoordigd zijn. Met een dergelijke set van afspraken wordt voor een groot deel invulling gegeven aan de wensen van de cliënt/patiënt maar ook van de zorgaanbieders.
Jan van der Beek
CEO, EDE GLD
Geachte heer Van Houdenhoven,
Vorig jaar was ik uw gast op het perfect georganiseerde 80e verjaardagsfeest. Veel korte presentaties. Respect voor verleden, passie, oog voor vernieuwing, drama en humor boden een genuanceerd beeld.
Die nuances mis ik i...n uw betoog. Het verdienmodel van de meeste ICT-leveranciers voor patiëntendossiers bestempelt u als “pervers” en associeert u met bescherming van hun pot met goud.
U doet een aantal integere leveranciers echt tekort.
Soms helpt een blik in de spiegel.
SMK heeft enkele jaren geleden bewust gekozen voor haar huidige ICT-leverancier voor het patiëntendossier. Haar keuze. Ook toen was al lang en breed het beeld dat u schetst bekend. Misschien is het zinvol om ons eens af te vragen hoe het komt dat – in de ogen van veel zorgbestuurders althans - er nog maar twee serieuze aanbieders van een EPD in ons land zijn?
Zorgbestuurders kiezen - vaak terecht - voor zekerheid en risicomijdend gedrag. Recent bevestigde een RvB lid mij dat de zekerheid van een bestaand EPD – de buurman had het ook - wel enkele miljoenen extra waard was. Een collega reageerde niet eens op een alternatief EPD met een besparing van minimaal 10 miljoen. Op de keuze van ICT-leveranciers leidt dit gedrag echter tot een schrale aanbodzijde van de markt met o.a. perversie als effect.
SMK is bovengemiddeld innovatief. Goed dat u Lucien Engelen aanhaalt. Hij beklimt wekelijks het spreekgestoelte om met passie en kennis vernieuwing te prediken. Saillant is echter wel dat zijn eigen RvB in het programma van eisen voor de selectie van een nieuw EPD als eis had laten zetten: moet in NL bewezen zijn…… Wat vernieuwing...?
U roept u nu al om de hulp van zorgverzekeraars en overheid.
U onderschat daarmee uw eigen mogelijkheden en die van vernieuwende, maar soms kleinere, bedrijven om uw ICT betaalbaar te houden en daarmee uw chagrijn uit te bannen.
Ik heb overigens nog wel een leuk nieuw rolletje behang voor u liggen.
Met vriendelijke groet,
Jan van der Beek
jos rensing
huisarts, den haag
Wij van Inforium adviseren....
Markus Oei
KNO-arts en directeur innovatie Inforium , Groningen
Zo eens met deze verzuchting. En inderdaad zou men bij de aanschaf van een systeem in de eisen een koppeling of API verplicht moeten maken. En dan niet theoretisch, maar praktisch werkend. En liefst gestandaardiseerd. We kopen toch ook geen gasfor...nuis met vervolgens de mededeling dat de aansluiting alleen past bij het eigen gasbedrijf?
Gelukkig heb ik als praktizerend arts ook een forse inbreng bij de ontwikkelafdeling van Inforium. Daarom is het systeem zo makkelijk gemaakt dat het koppelingsdocument 2 A4 tjes is. En binnen een middag in een EPD ingebed kan worden. Oh ja, dat is van Inforium kant trouwens gratis. Dat zouden meer bedrijven moeten doen...
Atta van Westreenen
Student Geneeskunde, Rotterdam
Geachte heer Van Houdenhoven,
Natuurlijk is het van belang dat de verscheidene systemen alle met elkaar om te kunnen gaan voor een betere zorg.
Dit maakt echter niet direct de IT de grote boosdoener. Eerder, en dit bedoel ik zonder te willen schamp...eren, een zeer matige inkooppolitiek casu quo onderhandelingstalent.
Juist zaken als open-API's etcetera kunnen gebruikt worden om te differentiëren bij aanbestedingsprocedures tussen aanbieders en de zorgkosten verder te reduceren.
Ongetwijfeld zal dit leiden tot een hogere inkoopprijs, hetgeen een logisch gevolg is van vrije marktwerking en af willen kopen van deze "lock-in". Ik betwijfel of het redelijk is om te verwachten dat elk ITbedrijf deze overweging laat uit hoofde van " we doen het voor de zorg".
Wellicht zouden ziekenhuizen ook eerder kunnen poulen bij zulke orders, of zulks via een andere omweg regelen om de ACM te ontwijken.
Ik heb sterk het gevoel dat de ziekenhuizen pas nu aan het leren zijn hoe de markt werkt. En uiteindelijk zal dat geleerde zeker leiden tot lagere kosten.