Boerenverstand
11 reactiesHoeveel longcovidpatiënten zijn er eigenlijk? En is long covid een voorbeeld van ME/CVS? Hoe vaak worden nare aandoeningen chronisch? Zeker is dat op populatieniveau daarbij socioculturele factoren een rol spelen.
Zo had je in 1980 na een stevige achteraanrijding in Nederland 25 procent kans om arbeidsongeschikt te worden terwijl je in Litouwen binnen drie weken weer de oude was. Ik durf wel te voorspellen dat overtuigend zal worden aangetoond dat een functieverstoring op hersenstamniveau aan de basis ligt van whiplash, maar toch zijn altijd de psychologische en sociale factoren bepalend voor de kans op hardnekkige klachten. En nog iets. Waarom hebben vrouwen een grotere kans op whiplash, long covid en – de moeder van alle sensitisatie – fibromyalgie? We snappen er geen s(n)ars van. Geïnterviewde artsen en wetenschappers ook niet, al lijken ze daarmee te bedoelen dat ze het biomedisch niet kunnen begrijpen. Wat dan weer logisch is.
Iedereen is het er inmiddels wel over eens dat SARS-CoV-2 een neurotroop virus is, wat al duidelijk is als je beseft dat het gemakkelijk een anosmie geeft door infiltratie van de bulbus olfactorius. Met mijn boerenverstand kan ik dan wel begrijpen dat de kans op ingrijpende en langdurige symptomen groot is. Als het coronavirus net zo huishoudt in het centrale zenuwstelsel als in de longen van de ouderen die hier op Aruba nog steeds sterven aan covid, denk ik dat we nog heel interessante casereports tegemoet kunnen zien. Maar ook al is er zo’n duidelijk substraat, zo’n duidelijke precipiterende factor, dan nog gaat blijken dat niet alleen de inflammatie maar vooral de daardoor uitgelokte gestoorde revalidatie bepalend is voor uiteindelijke genezing. Ik ben het eens met minister Kuipers als hij zegt dat de aantallen niet zo belangrijk zijn en dat we onze energie beter kunnen steken in het oplossen van het probleem dan in het tellen van het aantal getroffenen. Gelukkig zal, net als bij whiplash destijds, de epidemische verheffing weer overgaan. Maar een sociaal-medisch probleem hebben we voorlopig wel.
Nog interessanter vind ik de vraag hoe dat virus zijn gain of function heeft kunnen verkrijgen en wanneer we dat allemaal gaan vernemen. En als we dat allemaal horen, welke wetenschappers dat al hoelang wisten. Mijn zelfde boerenverstand zegt me namelijk dat wasbeerhonden zelfs levend niet op het idee komen om uitsluitend via een markt in de stad waar een omstreden laboratorium voor het opwerken van virussen is gevestigd, een virus te verspreiden dat zo gemakkelijk invasief en dodelijk is bij mensen. Waarschijnlijk hetzelfde virus dat eerder bij vleermuizen is getypeerd en waarvan Chinese mijnwerkers opvallend ziek en dood werden. Eigenlijk echt een virus om in zo’n laboratorium te onderzoeken.
Lees ook
psychiater, Heerenveen
Toch wel grappig dat alle reacties gaan over de long-covidproblematiek en wat dat wel of niet is. Ik denk dat collega Keuter terecht de parallel trekt met whiplash, maar dit terzijde.
Interessanter vind ik het gebrek aan reacties op het deurklinkfen...omeen van deze column. Iets te gevoelig misschien?
H. van der Pol
T.H.J. Molmans
psychiater
Ergens is het een geruststellende gedachte dat we binnenkort niet meer op ‘het boerenverstand’ van de gevestigde medische stand hoeven af te gaan in het geval van verwaarloosde biomedische complexiteit.
Toch lijkt het me invoelbaar om weerstand te... voelen naar het onder ogen moeten komen van je eigen beperkingen en het idee dat je ervaringsdeskundigheid na al die jaren inzet op sommige vlakken gewoon weinig te betekenen heeft.
Collega Keuter lijkt alvast vermijdend voor te sorteren op deze confrontatie door niet het rigide geloof in de effectiviteit van het revalidatiepanacee, eufemistisch uitgedrukt als ‘custom made’, te onderstrepen als een reden voor de absente doelmatige behandelingen, maar júist het gebrek daaraan. Een fraai staaltje omgekeerde logica besprenkeld met een vleugje confirmation bias. Echt smullen.
De getrokken parallel met de ‘whiplashepidemie’ doet denken aan de manier waarop nota bene (leden van) de Vereniging tegen Kwakzalverij indertijd ME/CVS tot modeziekte bagatelliseerde(n). Het maakt immers niet uit of je in een tijd van een pandemie leeft of niet, psychosociale stress is net zo gevaarlijk en vóóral besmettelijk. Vraag dat maar aan Andrea Evers.
Collega van Gameren zou ik willen adviseren de geschiedenis van psychiater Casper Schmidt ten tijde van de HIV-pandemie eens te googlen. Of wat dat betreft eender welk medisch journal open te slaan.
De manier waarop voornoemde weerstand zich met momenten uit is niet anders dan pijnlijk te noemen. Ik wil beiden dan ook heel veel sterkte wensen de komende tijd bij het onder ogen komen van die weerstand. Want er zitten nog wel wat meer confrontaties aan te komen. Mocht dit niet lukken dan rest mij niets anders dan hun postinfectieuze patiënten te adviseren wél hun ‘boerenverstand’ te gebruiken.
I.I. van Gameren
reumatoloog
Ik denk dat u mijn opmerking verkeerd opvat. Ik ben er van overtuigd dat er bij vele patienten met de diagnose fibromyalgie een somatisch origine is ( bv postinfectieus ) echter omdat een diagnostisch bewijzende test in de spreekkamer ontbreekt maakt... het klachtenpatroon (en de dokter) daar de diagnose
Mijn punt is dat het vaker voorkomen van fibromyalgie bij vrouwen mede veroorzaakt kan worden doordat bij een eender klachtenpatroon deze diagnose vaker bij vrouwen dan bij mannen gesteld wordt (bv door andere presentatie van klachten)
neuroloog, Aruba
Ik denk dat u ergens boos om bent. Maar het ís toch logisch? Die biomedische complexiteit wordt vooral gerealiseerd in de hypothalamus en zijn projecties. Vlakbij de porte d'entree van het virus. Hoe ervaringen, emoties en sociale steun werken in rev...alidatieprocessen hoef ik u niet uit te leggen. En hoe langer het duurt, hoe complexer het wordt. Vicieuze cirkels dreigen. Een costum made revalidatie is heel serieus bedoeld en beslist niet gemakkelijk. U verwijt mij weerstand. U doet zelf aan projectie. Ik bedoel het net zo goed als u hoor. Ik weet er alleen veel van. En boerenverstand is natuurlijk een grapje gezien de context. Om het luchtig te houden.
I.I. van Gameren
reumatoloog
De 'diagnose' CVE/ME/fibromyalgie wordt mn gesteld per exclusionem en er ontbreken specifieke diagnostische testen voor. Mogelijk speelt sekse bias een rol in het grote verschil in voorkomen van deze diagnose bij mannen en vrouwen. ( cf in verleden... de diagnose hysterie, what's in a name...)
neuroloog, Aruba
Wil u nu beweren dat u nog nooit een patiënt met fibromyalgie hebt gezien? Dat komt gewoon voor hoor.
I.I. van Gameren
reumatoloog
Zeker wel!
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Vers van de pers - nieuws over Gronings onderzoek - up date
1. Goed, kort en helder overzicht van Gronings onderzoek te lezen bij NOS
https://nos.nl/artikel/2471290-langdurige-uitval-door-coronavirus-kost-werkgevers-miljarden
2. meer te lez...en bij UMCG zelf
persbericht :
https://nieuws.umcg.nl/w/onderzoek-gevolgen-post-covid
meer achtergronden:
https://www.actioncovid.nl/
3. patienten verhalen
https://www.pratenovergezondheid.nl/post-covid-syndroom
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Vers van de pers - onderzoek uit Groningen over long covid
Uit de volkskrant:
Er zijn zorgmedewerkers die hun huis hebben moeten verkopen, artsen die na een opleiding van ruim tien jaar nu leven van een uitkering, zelfstandig ondernemers die ...geld moeten lenen om rond te komen.
Een jaar na het opheffen van de laatste coronamaatregelen is de pandemie nog lang geen verleden tijd. Tienduizenden Nederlanders worstelen nog altijd met ernstige gezondheidsklachten na een coronabesmetting, het zogeheten postcovidsyndroom. En dat heeft grote financiële gevolgen.
Gezondheidswetenschappers van het Groningse UMCG gaven donderdagmiddag op een congres voor het eerst inzicht in het maatschappelijke prijskaartje van de pandemie, waarnaar ze twee jaar onderzoek deden: hoge zorgkosten, veel verzuim en productiviteitsverlies.
De Groningse resultaten komen een week nadat het UWV cijfers bekendmaakte over het aantal postcovidpatiënten dat langdurig arbeidsongeschikt is geraakt. Van hen ontvangen nu 2.140 een WIA-uitkering. Deze groep vormt nog maar het topje van de ijsberg: lang niet iedereen die arbeidsongeschikt raakt, komt in aanmerking voor inkomensondersteuning. Zo moeten zzp’ers eerst een beroep doen op hun vermogen of hun partner voordat ze kunnen aankloppen bij de bijstand.
uit Trouw:
https://www.trouw.nl/binnenland/langlopend-onderzoek-toont-aan-long-covid-verandert-je-leven-en-iedereen-kan-het-krijgen~bae2fcf9/
uit de volkskrant:
https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2023/zoveel-kost-postcovid-de-maatschappij-en-de-patient-zelf~v696163/
uit de NRC :
https://www.nrc.nl/nieuws/2023/04/13/vier-subgroepen-van-long-covid-patienten-vastgesteld-met-specifieke-kenmerken-a4162009
Vier subgroepen van long covid-patiënten vastgesteld met specifieke kenmerken
Coronavirus Vervolgonderzoek van het UMC Groningen, op basis van data van 167.000 mensen die sinds 2006 worden gevolgd, toont vier groepen van post-covid-patiënten. Iedere categorie heeft eigen symptomen, ziektelast en mate van ziekteverzuim.
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts , Rotterdam
Helder…. En dus ?
neuroloog, aruba
een custom made revalidatie voor patienten in plaats van defaitistisch tellen en afwachten. het lijkt me dat ons huidige systeem met arbeidsongeschiktheid na twee jaar lijkt me ongeschikt voor de situatie waarin we zitten. net zoals het ongeschikt wa...s in de tachtiger jaren voor whiplash patienten. ik vind het onverstandig om net te doen alsof we het helemaal niet snappen, ofschoon we nog veel niet helemaal kunnen begrijpen. alsof het de eerste keer is dat zoiets gebeurt
maar de mening van sociaal geneeskundigen, revalidatieartsen en verzekeringsexperts is belangrijker dan mijn mening. en gelukkig is de minister arts.