Beter om vergeving vragen dan om toestemming

Laat mijn leidinggevenden het maar niet lezen, maar bovenstaande uitspraak spreekt me zeer aan. ‘Boem is ho’ is de korte variant. Je gang gaan tot je wordt gestopt en dan kun je altijd nog om vergeving vragen. Het is tegenovergesteld aan ‘beter safe than sorry’. Daarbij zoek je je heil juist in risico’s zo veel mogelijk vermijden. En dat is nou juist ook weer niet zonder risico’s. Een patiënt met een dwangstoornis zei me eens: ‘Voorkomen is beter dan genezen, maar als ik het goed begrijp is dat bij mij de ziekte.’ Helemaal waar.

Het is ook het probleem van onze maatschappelijke dwangstoornis, de bureaucratie. Eigenlijk moet je zeggen: bureaucratisme, een overmaat aan bureaucratie. Want bureaucratie betekent dat je dingen regelt en daar is niks op tegen. Zolang je maar niet alles wilt regelen. Sommige dingen moet je aan het lot of aan God overlaten. Maar welke?

Ik heb een vriendin met vertrouwenshypertrofie. Ze had een probleem waar elk normaal mens zich zorgen over zou maken. Ze vertelde me dat het goed was afgelopen. ‘Ja, dat is wel fijn. Niet dat ik er een moment van wakker heb gelegen’, voegde ze eraan toe.

‘Echt niet?’, vroeg ik ongelovig. Ik ken haar al lang, maar sommige dingen wennen nooit. ‘Nee’, zei ze, ‘je druk maken terwijl het nog goed kan lopen, is zonde.’

‘Ja, op zo’n manier hou je geen enkel probleem over’, was het enige wat ik daartegen kon inbrengen.

Ik denk dat ze alleen nog leeft dankzij een overactieve beschermengel, maar zeker weten doe ik dat niet. Misschien heeft ze wel gelijk. Ik weet het niet meer. Als kind nog wel. Ik had in de kerk gehoord dat je nog geen el aan je lengte kon toevoegen door bezorgd te zijn. Dat zorgen maken was ook nergens voor nodig, want God zorgt voor zelfs voor de mussen, dus zeker voor ons.* Dus kondigde ik aan niet langer uit te kijken bij het oversteken. God lette immers op mij en als ik onder een auto zou komen dan paste dat kennelijk in zijn plan. Mijn moeder wist niet hoe snel ze dit Godsvertrouwen moest wegnemen en drukte me op het hart dat we ook een eigen verantwoordelijkheid hebben. Nu weet ik dus niet meer wat je kunt overlaten en wat je moet regelen. Maar bij door een ander opgelegde regels is dat onderscheid aanzienlijk minder moeilijk. Het kan aan mijn autoriteitsprobleem liggen, maar van dit soort regels zie ik meteen dat het nergens voor nodig is. Dus niks van aantrekken tot je er niet meer onderuit kan, is een heel goede strategie. En geloof me: het is nog nooit misgegaan.

*Pas later werd ik me ervan bewust, dat er soms ook wel veel mussen doodgaan.