Blogs & columns
Blog

Behoud de ziel in de zorg! - Menno Oosterhoff

6 reacties

Het broeit in de gezondheidszorg. Broei ontstaat als warmte niet weg kan. En dat is precies wat er aan de hand is. Zorgverleners kunnen hun geestdrift niet meer kwijt. Die wordt verstikt door controle, bureaucratie en wantrouwen.

Beheersing en controle zijn goed. Tegenover het vuur van enthousiasme moet een koel hoofd staan dat kalm en helder kan denken. Maar de balans tussen vorm en inhoud, tussen beheersing en beweging, tussen hoofd en hart is zoek.

Arno Rutte, Tweede Kamerlid voor de VVD zegt dat we geen controle willen zodat we maar kunnen doen wat we willen. Meneer Arno Rutte snapt er geen hout van. We willen natuurlijk wel controles op kwaliteit en rechtmatigheid. Maar we willen geen zinloze controles, geen ziekmakende overmaat aan bureaucratie en geen wantrouwende benadering alsof we allemaal fraudeurs zijn.

De column met de jaloersmakend mooie titel ‘Stop met vinken, ga vonken’ beschrijft prachtig, dat te veel moeten vinken (checklijsten, procedures etc.) de vonk dooft.

Dat is wat er gebeurt. De vonk wordt gedoo(f)d. In het onlangs aan de Tweede Kamer aangeboden KPMG Plexus-rapport (119 pagina’s!) over de evaluatie van de zorg wordt gepleit voor (nog) meer macht bij de zorgverzekeraar. Hoe over de zorgverlener wordt gedacht, blijkt uit een fragment waarin staat, dat zorgaanbieders het weliswaar vervelend vinden te moeten tekenen bij het kruisje van een ‘slikken of stikken’-contract, maar dat dat niet relevant is als de premie erdoor omlaag gaat (vrij naar 5.5.3 pag. 89).

Dan heb je er heel weinig van begrepen. Zorg is niet een product dat je uit iemand kunt wringen. Zorg is hulp met warmte. Een stelsel waarin zorg een product is, een patiënt een schadepost en een hulpverlener een leverancier is een dode zorg.
‘The thrill is gone, the thrill is gone away from me’, zingt BBKing.

Dat scheelt bij mij soms niet veel meer. Als dat alleen mij treft dan is dat jammer voor mij. Maar het treft niet alleen mij. Heel veel zorgverleners zit het tot hier. Ook dat is het ergste nog niet.

Het ergste is dat het de zorg in het hart raakt en ook de patiënt treft. Zorg zonder ziel is zorg zonder kwaliteit.

Zorg wordt gegeven door mensen aan mensen. Daar zitten economische aspecten aan, daar zitten juridische aspecten aan, maar de hoofdzaak is dat iemand zich toevertrouwt aan een ander. Daarmee moet zeker zorgvuldig worden omgegaan. Maar dat is niet af te dwingen door controle, regelzucht en achterdocht. Dat moet je overlaten aan de hulpverlener. Vertrouwen begint daar.

Als je ook denkt dat het een andere kant uit moet teken dan, teken dan deze oproep op zielindezorg.nl:

Behoud de ziel in de zorg
Er is niks tegen controle en beheersing. Er is wel iets tegen te veel controle. In het huidige zorgstelsel is de balans doorgeslagen naar beheerszucht en geloof in cijfers in plaats van in mensen.
Dit is een oproep tot een zorgstelsel dat uitgaat van vertrouwen, waardoor er minder geld en tijd gaat naar controleren en overmatige bureaucratie. De bedoeling is om zichtbaar te maken hoeveel mensen het hoog tijd vinden dat het een andere richting uitgaat, omdat op deze manier de ziel uit de zorg verdwijnt. Zorg zonder ziel is zorg zonder kwaliteit.
Niet alles van waarde is meetbaar en niet alles wat meetbaar is is van waarde (A. Einstein).
Wat deze oproep uithaalt is ook niet te meten, maar teken als het je aanspreekt. Wie weet breekt er een opstand uit in de zorg.
 
Menno Oosterhoff


Zie ook KPMG Plexus vindt macht zorgaanbieder te groot (2 mrt 2015)

En hetroermoetom.nu Er is veel overeenkomst met de oproep ‘ziel in de zorg’ en het huisartsmanifest. De oproep ‘ziel in de zorg’ is echter breder en gericht op de hele gezondheidszorg. Zie zielindezorg.nl

 

bureaucratie
  • Menno Oosterhoff

    Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • T. Jongsma

    psychiater n.p.Arts-psychotherapeut., GRONINGEN Nederland

    Doorgaan, Menno! Wat je schrijft is me uit het hart gegrepen. Alle professionele zorgverleners moeten één front vormen.

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater, THESINGE Nederland

    Het manifest "het roer moet om" heb ik zeker al getekend. Ik geef zelfs een link onderaan het blog. Als de ondertekenaars van het manifest nu allemaal ook deze oproep tekenen.
    Je zou toch denken dat als de gehele gezondheidzorg in opstand komt dat j...e dan wat moet kunnen bereiken.

  • C.H.N. Veenhof

    emeritus hoogleraar medische oncologie, HEEMSTEDE Nederland

    Beste Menno,
    De inhoud van je bericht is ook mij uit het hart gegrepen. Naar mijn mening is een belangrijk aspect in de hele ontwikkeling, dat mensen hun grenzen niet (willen) kennen. Als internist-oncoloog (n.p.) beantwoord ik wel vragen op mijn eig...en gebied. Vragen over chirurgische of radiotherapeutische aspecten verwijs ik naar de betreffende vakvrouw of vakman. Zo zouden de verhoudingen op grote schaal ook moeten liggen. Zorgverzekeraars, die niet ingevoerd zijn in de inhoud van de zorg gaan hun grenzen te buiten als zij daar wel invloed op (willen) uitoefenen. Op je oproep tot tekenen zal ik ingaan. Dat is zo ongeveer het enige, dat ik als gepensioneerde kan doen. Blijf doorgaan met je kritisch op te stellen. Onderzoek alles en behoud het goede, is nog steeds een slagzin om over na te denken. Met vriendelijke groet.

  • P.G.E. van Eijsden

    huisarts, Ede Gld Nederland

    Beste Menno,
    Je verhaal sluit naadloos aan bij je verhaal van vorige week, over je kinderen. Ik hoop dat je het volgende week nog een keer schrijft en het daarna gewoon maar elke week blijft herhalen. Het steekt me in elk geval een hart onder de riem... en helpt me om in mijn dagelijks werk de prioriteiten bij het vonken te leggen en het vinken er bij te doen, in plaats van andersom. En als je toch oproepen aan het tekenen bent, teken dan ook http://www.hetroermoetom.nu/, het manifest van de bezorgde huisartsen. De gezondheidszorg is een van de grootste werkgevers van Nederland. We zouden toch met zijn allen in staat moeten zijn om de kont tegen de krib te gooien?

  • M.D. Oosterhoff

    thesinge, THESINGE Nederland

    Wat een fijne reactie. En helemaal eens. Het is zo ver doorgeschoten.Daar worden patienten niet beter van en hulpverleners ziek. Ik weet dat heel veel zorgverleners hier onder lijden. Ik hoop dat ze de oproep tekenen. Een oproep verandert nog niks, m...aar kan het begin zijn. Het verzet zal ooit wel een keer uitbreken. Het is overigens niet alleen in de zorg een probleem. Ik hoop dat we op een keerpunt staan.

  • W.J. Duits

    Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland

    Collega wat een geweldig initiatief. De hele zorg gaat gebukt onder deze dictatuur van de marktwerking. Op zich moet ik als bedrijfsarts er eigenlijk niet te veel van zeggen, want mede dank zij de kabinetsmaatregelen heb ik werk te over. Ik heb zelde...n zoveel Burn-out klachten gezien in de afgelopen tijd als nu. Verplegenden, verzorgenden, begeleiders van verslaafden, iedereen gaat gebukt onder de druk van de bezuinigingen. Ze moeten met lede ogen aanzien dat hun werk onmogelijk vrijwel wordt gemaakt. Ze moeten aanzien dat hun cliënten niet meer de zorg krijgen die ze nodig hebben en proberen dat te compenseren door zelf nog wat harder te werken. Is dat de bedoeling? Deze zelfde mensen gaan gebukt onder de terreur van het rapporteren, daar zijn ze soms 35% van hun tijd mee kwijt. Alles in het kader van kwaliteitsverbetering, want als het op papier staat dan is het werkelijkheid. Het ministerie als ziekmakende factor, hoeveel kost ons deze waanzin op jaarbasis? De IGZ kijkt ook alleen maar naar wat er op papier staat, dat geeft soms ook de vreemdste resultaten. Op papier ziet het er fantastisch uit, maar klopt dat ook? Ga eens meer kijken als in de hotellerie en horeca, de mistery guest. Dan zie je meer dan in al die rapportages bij elkaar. Of inspectie informeer bij het personeel op de werkvloer, u zult versteld staan van de informatie die u dan krijgt.
    Kortom geef de zorg zijn eigen verantwoordelijkheid terug en haal de zorgverzekeraar er tussen uit. Verantwoordelijk kan iemand alleen maar zijn als de verandering die nodig is door hem of haar zelf kan worden doorgevoerd. Ik kan me niet voorstellen dat de verantwoordelijkheid van een zorgverzekeraar ooit zo ver zal moeten reiken dat in het directe patiëntcontact de zorgverzekeraar er tussen zit.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.